Bezrobocie w Polsce zmniejsza się – w czerwcu 2018 r. było ono rekordowo niskie bo osiągnęło poziom poniżej miliona osób, osiągając wartość 969 tys. osób. Stopa bezrobocia rejestrowanego zmniejszyła się tym samym w czerwcu do 5,9 proc. z 6,1 proc w maju.
Obecnie obowiązująca ustawa o rynku pracy powstała i obowiązywała w innych uwarunkowaniach bowiem w okresie kryzysu i bardzo wysokiego bezrobocia na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku. W związku ze zmianą sytuacji na rynku pracy konieczne jest dostosowanie narzędzi służących aktywizacji bezrobotnych do współczesnych realiów.
Problemem są ograniczenia wiekowe
Głównym zarzutem kierowanym przeciwko bonom, stanowiącym środek aktywizacji bezrobotnych, są ograniczenia wiekowe. Otóż w obecnie obowiązującym porządku prawnym bony są kierowane do osób bezrobotnych do 30 roku życia. Nowa ustawa o rynku pracy ma znieść ograniczenie wiekowe co w założeniu pozwoli na większą dostępność wsparcia tego rodzaju co w rezultacie przełoży się na większa mobilizację dla bezrobotnych.
Warto zwrócić uwagę na brak w powyższym zestawieniu bonu zatrudnieniowego. Otóż z projektu nowej ustawy o rynku pracy i uzasadnienia do projektu wynika, że projektodawca rezygnuje z tej formy wsparcia z uwagi na to, że skala jego wykorzystania na tle pozostałych bonów była stosunkowo niewielka. Jeżeli więc nowe przepisy wejdą w życie w obecnie proponowanym kształcie to bon zatrudnieniowy przestanie istnieć.
Bon szkoleniowy
Projektodawca postanowił o utrzymaniu bonu szkoleniowego. W dalszym ciągu urząd pracy będzie określał termin ważności tego bonu. Oprócz zniesienia ograniczenia wiekowego projektodawca zaproponował by oprócz finansowania w ramach bonu kosztów szkoleń, dodano możliwość sfinansowania potwierdzenia wiedzy i umiejętności oraz uzyskania dokumentu potwierdzającego nabycie wiedzy i umiejętności, w celu ujednolicenia przepisów ustawy.
Ponadto w przeciwieństwie do obecnego uregulowania koszty przejazdu i zakwaterowania,oraz koszty badań lekarskich i psychologicznych nie będą ujmowane w bonie tylko będą finansowane na zasadach uregulowanych wspólnie dla różnych form pomocy udzielanej przez urzędy pracy.
Projektodawca proponuje także ujednolicenie zasad wsparcia, poprzez limity na działania finansowane w ramach bonu, analogicznie jak w przepisach dotyczących finansowania szkoleń, potwierdzania wiedzy i umiejętności oraz uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności. W celu uniknięcia zawyżania kosztów szkoleń realizowanych w ramach bonu zastrzeżono również, że cena usług finansowanych w ramach tej formy wsparcia nie może być rażąco wyższa od cen podobnych usług oferowanych na rynku.
Bon stażowy
Bon stażowy również ,,się ostał’’ jako narzędzie służące bezrobotnemu do znalezienia sobie pracodawcy, który przyjmie go na staż. Projektodawca postanowił trochę uprościć przepisy dotyczące bonu stażowego nie tylko poprzez rezygnację z ograniczeń wiekowych ale również poprzez bezpośrednie wskazanie na zastosowanie przepisów regulujących organizację stażu i rezygnację z premii finansowej dla pracodawcy za zatrudnienie stażysty po ukończeniu programu.
Bon zasiedleniowy
Główną zmianą dotyczącą bonu zasiedleniowego jest podmiotowe poszerzenie osób mogących otrzymać tego typu wsparcie, właśnie m.in. poprzez rezygnację z ograniczenia wiekowego.
Bon na zasiedlenie będzie przyznawany na wniosek bezrobotnego, który poza miejscem dotychczasowego zamieszkania zamierza poszukiwać zatrudnienia. W kontekście nowej ustawy przez zatrudnienie należy rozumieć pracę na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę lub umowy zlecenia.
Nowa ustawa wprowadza także ograniczenia polegające na braku możliwości zaliczenia do wymaganego okresu zatrudnienia:
- okresu pracy u pracodawcy, u którego osoba była zatrudniona w okresie 180 dni przypadających bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotna;
- okresu pracy z tytułu, którego osoba osiągała wynagrodzenie lub przychód finansowany lub dofinansowany ze środków Funduszu Pracy;
- okresu pracy u pracodawcy lub przedsiębiorcy, który jest jego:
- małżonkiem,
- rodzicem,
- rodzeństwem,
- dzieckiem własnym lub przysposobionym, jego małżonka lub rodzeństwa.
Na dzień dzisiejszy projekt znajduje się na etapie uzgodnień międzyresortowych. W założeniu nowe przepisy miałyby wejść w życie już od 1 stycznia 2019 r.
Opracowano na podstawie:
Projekt z dnia 29 czerwca 2018 r. ustawy o rynku pracy