Przesłanki obniżenia alimentów
Zgodnie z treścią art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, co oznacza, że można żądać podwyższenia, obniżenia lub wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może dotyczyć osoby otrzymującej alimenty jak również osoby, która zobowiązana jest do płacenia alimentów, np. ojca. Natomiast zakres zmiany może dotyczyć pogorszenia lub poprawy ich sytuacji finansowej, co w konsekwencji może być podstawą do zmiany wyroku alimentacyjnego. Ważne jest aby zmiana miała charakter istotny.
Zobacz serwis: Alimenty
To, czy przedmiotowa zmiana stosunków ma charakter istotny oceniać będzie sąd rozpoznający sprawę.
Osoba wnosząca pozew o obniżenie alimentów za podstawę do ich obniżenia może powoływać się m.in. na:
- zmniejszenie możliwości zarobkowych w związku z wypadkiem i kosztownym leczeniem, utratą pracy w wyniku zwolnień grupowych,
- podjęcie pracy przez osobę uprawnioną do otrzymywania alimentów, np. dziecko (student) podjął zatrudnienie.
Ważne: Sąd bada zawsze przyczynę zmniejszenia możliwości zarobkowych, np. może nie orzec obniżenia alimentów, jeżeli osoba zobowiązana do alimentacji specjalnie zwolni się z pracy, aby nie płacić alimentów lub w przypadku powoływania się na zadłużenie bankowe.
Sąd bada, czy nastąpiła istotna zmiana stosunków, tj. czy wydatki na dziecko uległy obniżeniu oraz jak kształtują się możliwości zarobkowe i majątkowe powoda.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia w myśl art. 138 kro należy wziąć pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.03.1969r., III CRN 54/69). Pamiętać należy, że możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody (Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego w sprawie wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty z dnia 16 grudnia 1987r.).
Podkreślić należy, że podstawą powództwa z art. 138 k.r.o. może być tylko i wyłącznie zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1999 r., sygn. akt I CKN 274/99).
Zobacz: Alimenty dla niepełnosprawnego dorosłego dziecka
Właściwość sądu
Pozew o obniżenie alimentów kieruje się do Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich według miejsca zamieszkania uprawnionego do pobierania alimentów.
Opłata sądowa od pozwu
Od składanego pozwu o obniżenie alimentów pobierana jest opłata stosunkowa. W zależności od wartości dochodzonego roszczenia okresowego wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł.
Zobacz: Sprawa o alimenty krok po kroku
Wartość przedmiotu sporu
Wartość przedmiotu sporu stanowi różnica między zasądzoną wcześniej kwotą alimentów a żądaną przez powoda ich obniżką za 12 miesięcy.
Alimenty wynosiły dotychczas 600 zł, powód żąda obniżenia do wysokości 400 zł, wartość przedmiotu sporu wynosić będzie 2 400 zł, tj. 200x12m-cy=2400.