Forma zgody
Musi być ona na tyle wyraźna by z łatwością można było odczytać wolę osoby zamierzającej poddać się badaniu. Bierne zachowanie nie może zostać poczytane jako tzw. ,,milcząca zgoda”. Jednak nie ma konieczności by była to zgoda pisemna. Pomimo jednak możliwości ustnej zgody należy pouczyć osobę o prawie do odmowy jej wyrażenia.
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Odwołanie zgody
Do czasu wykonania badania możliwe jest odwołanie zgody. Każdy, kto wcześniej zdecydował się na badanie, także jako przedstawiciel ustawowy badanego może odwołać zgodę. Z tego wynika, że nikogo nie wolno przymusić do wzięcia udziału w badaniu, nawet jeśli wcześniej wyraził na nie zgodę. Oczywiście jeśli już doszło do pobrania krwi, cofnięcie zgody nie wywoła żadnych skutków, a badanie będzie uznane za skuteczne.
Zgoda w przypadku małoletnich do lat 13 i osób ubezwłasnowolnionych całkowicie
W takim przypadku konieczna jest zgoda przedstawiciela ustawowego. Problematyczna natomiast staje się kwestia, w której brak zgody na badanie pochodzi od jednego rodzica. W takim przypadku możliwe jest by w trybie art. 109 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: k.r.o.) sąd opiekuńczy wydał postanowienie w przedmiocie pobrania krwi od dziecka.
Również istotne mogą być kwestie wyrażania i odmowy zgody na badanie z perspektywy spraw o zaprzeczenie pochodzenia dziecka. Warto mieć na uwadze, że sąd opiekuńczy wyda zastępczą zgody na podstawie art. 109 § 1 k.r.o. tylko wtedy, gdy proces jest w toku. Nie ma możliwości ubiegania się o zgodę w tym trybie przed wszczęciem właściwego postępowania np. o zaprzeczenie ojcostwa).
Skutki braku zgody
Nie przeprowadzenie dowodu z badania krwi wynikające z braku zgody na badanie nie musi oznaczać przegranej, albo wygranej sprawy. Sąd za każdym razem oceni jaką wartość należy przypisać odmowie. Jednak faktem jest, że przeprowadzenie badania może ułatwić rozstrzygniecie w sprawie. Ojciec dziecka chcący zaprzeczyć ojcostwu, może mieć w przypadku braku zgody utrudnione zadanie procesowe. Jednak istnieją inne możliwości dowodowe, dzięki którym podważy się ojcostwo, nawet jeśli sąd opiekuńczy nie zezwoli na badanie.
Różnice z badaniem genetycznym
Badanie DNA nie różni się w zakresie odmowy wyrażenia zgody od badania krwi. Przepisy art. 306 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej jako: k.p.c.) stosuje się odpowiednio do badań genetycznych. Mimo, iż badanie DNA ma trochę inny charakter niż badanie krwi, to obecnie brak jest uregulowania w ramach procedury, które odnosiłoby się do badań genetycznych.
Podstawa prawna
Art. 306 k.p.c.:
Pobranie krwi w celu jej badania może nastąpić tylko za zgodą osoby, której krew ma być pobrana, a jeżeli osoba ta nie ukończyła trzynastu lat lub jest ubezwłasnowolniona całkowicie - za zgodą jej przedstawiciela ustawowego.