Za dłużnika alimentacyjnego należy uznać osobę, która zobowiązana jest do płacenia alimentów i skutecznie się od tego uchyla, a przeciwko której egzekucja należności z tego tytułu okazała się bezskuteczna. Nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów wprowadza zmiany dotyczące postępowania przeciwko dłużnikowi uchylającemu się od zobowiązań alimentacyjnych.
Podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego
Wierzyciel, którego egzekucja okazała się bezskuteczna może złożyć odpowiedni wniosek do organu właściwego o podjęcie działania zmierzającego do uzyskania zaległych alimentów. Procedura taka rozpoczyna się przeprowadzeniem z dłużnikiem wywiadu alimentacyjnego, który ma na celu ustalenie sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także zbadanie jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej. W przypadku, gdy powodem nie uiszczania odpowiedniej kwoty pieniężnej na dzieci z powodu braku zatrudnienia, dłużnik zostanie zobowiązany do zarejestrowania się jako bezrobotny.
Zobacz: Kiedy dłużnik alimentacyjny zostanie umieszczony w rejestrze?
Konsekwencje odmowy dłużnika
Jeżeli dłużnika alimentacyjny skutecznie odmawia współpracy z odpowiednim organem bądź odmawia samego przeprowadzenia wywiadu grozi mu zatrzymanie prawa jazdy oraz skierowanie wniosku do prokuratury na podstawie czynu określonego jako uporczywa niealimentacja, zagrożonego karą grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności. Zmiana ustawy obowiązująca od 1 stycznia 2012r. w pierwszej kolejności nakłada na gminę obowiązek uznania dłużnika za uchylającego się od obowiązków alimentacyjnych.
Przesłanki niewydania decyzji wobec dłużnika
Przesłanką konieczną dotyczącą niewydania decyzji o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych jest zgodnie z nowelizacją ustawy sprawdzenie, czy dłużnik płacił alimenty przez ostatnie pół roku oraz w jakiej kwocie. W przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny wywiązywał się ze swojego obowiązku przez ostatnie pół roku w kwocie odpowiadającej 50% ustanowionych alimentów nie można uznać go za uchylającego się od obowiązku alimentacyjnego.
Niespełnienie przez dłużnika wymogu płatności 50% kwoty alimentów
W takim przypadku gmina wyda dłużnikowi decyzję o uznaniu go za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Jednakże w tej sytuacji będzie mógł odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO). Jeżeli natomiast decyzja uprawomocni się zostanie skierowany wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy. Dłużnik może ubiegać się o uchylenie wniosku o zatrzymanie, jednakże musi spełnić dwa warunki. Po pierwsze zgodnie z nowelizacją musi ustać przyczyna takiego zatrzymania (czyli np. odmowa przeprowadzenia wywiadu) oraz jeżeli dłużnik wywiązał się z obowiązku płatności alimentów w okresie ostatniego półrocza w kwocie nie niższej niż 50% bieżących alimentów oraz gdy nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego. Jednakże, jeżeli w dalszym ciągu kwota alimentów będzie mniejsza niż 50% dłużnik nie odzyska zatrzymanego prawa jazdy. Osobie uchylającej się od obowiązku płacenia alimentów grozi umieszczenie jej na liście dłużników.
Zobacz: W jaki sposób gmina walczy z dłużnikami alimentacyjnymi?