REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radca prawny specjalizujący się w prowadzeniu sporów sądowych oraz windykacji należności
alimenty, pieniądze, sąd, rodzina
Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Istotą obowiązku alimentacyjnego jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego przez zobowiązanego. Wyrok zasądzający alimenty określa ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. Kiedy można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego?

Obowiązek alimentacyjny co do zasady otrzymuje swoją treść w orzeczeniu sądowym (rzadziej w umowie) [1]. Istotą takiego świadczenia jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (np. małoletniego dziecka) przez zobowiązanego (np. rodzica). Wyrok zasądzający alimenty określa zasadniczo ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. W takim orzeczeniu nie określa się jednak końcowej daty do jakiej winny być one opłacane, ani też nie zakłada się mechanizmu waloryzacji wysokości świadczenia mogących wynikać np. ze wzrostu lub obniżenia potrzeb uprawnionego, czy też zmiany możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Naturalnym jest jednak, że potrzeby uprawnionego, szczególnie małoletniego zmieniają się z czasem.

REKLAMA

Zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Regulacja ta stanowi swojego rodzaju mechanizm waloryzacyjny pozwalający na zmodyfikowanie każdego stosunku alimentacyjnego, tj. zarówno orzeczonego przez sąd, jak i określonego umową alimentacyjną niezależnie od tego, jakiego rodzaju stosunek rodzinno-prawny jest źródłem tego obowiązku [2]. Zamiana orzeczenia zasądzającego alimenty może polegać na:

  • podwyższeniu alimentów,
  • ich obniżeniu, albo
  • uchyleniu obowiązku alimentacyjnego.

Podwyższenie i obniżenie obowiązku alimentacyjnego

Co do zasady, uprawniony żądać może podwyższenia alimentów, twierdząc, że zwiększeniu uległy jego usprawiedliwione potrzeby lub zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zobowiązany natomiast najczęściej występuje z żądaniem obniżenia alimentów z powołaniem się na zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub pogorszenie się swojej sytuacji majątkowej lub zarobkowej.

Powyższa regulacja stanowi podstawę do żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego w następujących sytuacjach:

  1. odpadnięcie potrzeby dostarczania środków utrzymania dziecku z uwagi na to, że jest już ono w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 § 1 k.r.o.);
  2. kiedy świadczenie rodziców względem dzieci pełnoletnich jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 k.r.o.);
  3. wyjście przez uprawnionego ze stanu niedostatku (art. 133 § 2);
  4. utrata przez zobowiązanego jakichkolwiek możliwości majątkowych lub zarobkowych (art. 135 § 1 k.r.o.);
  5. kiedy żądanie alimentów skierowane do rodzeństwa jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla nich lub dla członków ich najbliższej rodziny (art. 134 k.r.o.);
  6. kiedy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, chyba że dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka (art. 144(1) k.r.o.).

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego

Zmiana orzeczenia alimentacyjnego poprzez uchylenie obowiązku może polegać m.in. na stwierdzeniu ustania obowiązku alimentacyjnego wobec odpadnięcia którejś z ww. przesłanek uzasadniających ten obowiązek [3]. Dopuszczalne jest również sformułowanie w pozwie żądania ewentualnego np. ustalenia ustania obowiązku alimentacyjnego, a w razie jego nieuwzględnienia zmniejszenia wysokości świadczenia [4]. Do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego może dojść także wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego

REKLAMA

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego powinno przybrać postać pozwu. Sądem właściwym do rozpoznania sprawy będzie sąd rejonowy, przy czym stosownie do art. 32 Kodeksu postępowania cywilnego, powództwo takie można wnieść także przed sąd właściwy wg miejsca zamieszkania uprawnionego. W pozwie konieczne jest wskazanie stron postępowania, precyzyjne wskazanie roszczenia, a także określenie dowodów oraz faktów, jakie mają zostać nimi wykazane. Niezbędne będzie także wskazanie wartości przedmiotu sporu, czy daty wymagalności roszczenia oraz złożenie oświadczenia o podjęciu mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu. W przypadku żądania obniżenia alimentów lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego niezbędne będzie także wniesienie opłaty. W sprawie wszczętej na podstawie art. 138 k.r.o. dopuszczalne jest także żądanie zabezpieczenia roszczenia [5], które może przyjąć postać np. konieczności wypłaty wyższej kwoty na czas trwania postępowania, czy zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Orzeczenie wydane na podstawie art. 138 k.r.o. zmieniające zakres obowiązku alimentacyjnego lub czas jego trwania, może działać wstecz i obejmować okres przed wytoczeniem powództwa [6]. Jako, że sąd orzekający nie jest uprawniony do oceny prawidłowości wcześniejszego orzeczenia, a bada on jedynie, czy nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę poprzedniego orzeczenia [7] niezwykle istotne jest bardzo precyzyjne wskazanie żądania pozwu oraz dowodów mających je uzasadniać, a w szczególności wykazujących, że określona zmiana stosunków nastąpiła i usprawiedliwia ona modyfikację lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W związku z powyższym, rekomendować należy skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego, jakim jest radca prawny.

Bibliografia:

  • [1] Wyrok SN z 22.04.1999 r., II CKN 125/99, niepubl., wyrok SN z 14.11.1996 r., I CRN 93/96, wyrok SN z 11.05.2011 r., I CSK 486/10, wyrok SN z 26.06.1980 r., III CRN 107/80 [cyt. za:] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, 2023, art. 138.
  • [2] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [3] Wyrok SN z 21.01.1999 r., I CKN 1292/98.
  • [4] Wyrok SO w Bydgoszczy z 6.05.2010 r., X CA 36/10.
  • [5] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [6] Uchwała SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, wyrok SN z 31.05.1975 r., III CRN 94/75, wyrok SN z 14.03.1978 r., III CRN 20/78.
  • [7] Por. wyrok SO w Olsztynie z 22.12.2015 r., VI RCa 295/15.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Biorą się za listonoszy: bo nie dostarczają przesyłek i awiz, a terminy urzędowe i sądowe biegną. Sprawa skierowana do Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Kto z nas nie spotkał się taką sytuacją, że listonosz nie dostarczył przesyłki, nie podjął nawet takiej próby i z automatu zostawił w skrzynce awizo. Mato miejsce szczególnie w dużych miastach, z blokami bez wind. To jeszcze nic, czasami tego awiza nie ma! Możemy przeczytać np. taką skargę: "Poczta nie dostarczyła mi awizo do sądu w Lublinie co mam teraz zrobić. Rozmawiałam z listonoszem to się bezczelnie wypiera. Dlaczego przez czyjąś głupotę mam cierpieć?" Problem rzeczywiście istnieje, bo istnieje skutek doręczenia i pewne terminy biegną.

III grupa inwalidzka - stopień lekki. Co w 2025 roku?

Orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim, dawniej określane jako trzecia grupa inwalidzka (III grupa) definiuje osoby, których naruszona sprawność organizmu powoduje istotne pogorszenie zdolności do wykonywania pracy lub ograniczenia w pełnieniu ról społecznych. W 2025 roku władze, PFRON, a także rząd i samorządy przygotowały szereg udogodnień oraz wsparć finansowych dla beneficjentów tego stopnia niepełnosprawności.

Luka w przepisach: Przy świadczeniu pielęgnacyjnym opiekunowie stracili. Będzie nowelizacja? [MOPS, ZUS]

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).

Wyrok TK: Emeryci mocno stracili w ZUS z przeliczeniem emerytur. Przepadł też 15% bonus do kapitału początkowego. Był waloryzowany

Emeryci, którzy rozpoczęli korzystanie z emerytur wcześniejszych od 2013 r. (albo później) nie mogą skorzystać z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Te osoby czekają na ewentualną specustawę. Jedyne co im pozostaje to napisać krytyczny list albo komentarz w Internecie.

REKLAMA

23 emerytów wygrało z ZUS na przeliczeniu emerytur. Jeden już prawomocnie [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.]

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego. Ile konkretnie wynoszą sumy zasądzone przez sąd na korzyść emerytów. Ich korzyść szacować można kwoty od około 550 zł do blisko 3000 zł miesięcznie. Z 23 wyroków jeden jest prawomocny, pozostałe będą oceniane przez sąd apelacyjny.

MRPiPS: 5070 zł dla każdego od 1 stycznia 2026 r., ale jest „haczyk” – bo nie dla tych co otrzymują premie i nagrody oraz inne dodatki do wynagrodzenia

Czeka nas rewolucja w zakresie płacy minimalnej – w rządzie trwają obecnie prace nad całkowitą zmianą ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ostateczna wersja projektu zakłada, że pensja minimalna ma opiewać na 55% wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, co – zgodnie z aktualnymi prognozami – dałoby pensję minimalną na poziomie 5070 zł brutto. Jak się okazuje – nie wszyscy będą mogli jednak liczyć na podwyżkę od 1 stycznia 2026 r., bo MRPiPS wycofało się z pomysłu zrównania płacy minimalnej z wynagrodzeniem zasadniczym.

WZON: Tylko 43 punkty po 25 latach na wózku. Tylko 61 punktów dla niewidomej. W ZUS bez świadczeń także stopień znaczny niepełnosprawności

Otrzymaliśmy kilka listów od osób niepełnosprawnych (orzeczenia stałe, stopień znaczny niepełnosprawności), które zostały przez WZON wykluczone ze świadczenia wspierającego. W artykule ich opinie:

Rząd kręci bat na właścicieli domów. Będzie limit osób, a nawet metrów dla rodziny? Szykują się wielkie zmiany w przepisach

Hałas, bójki, parkujące, gdzie się da samochody, śmieci i bezsilność sąsiadów – tak można streścić skargi, które leją się lawiną do posłów oraz resortu rozwoju i technologii od tych, którzy stali się ofiarą nowej, polskiej plagi. Domy jednorodzinne zamieniane są w hotele robotnicze. Rząd chce z tym walczyć i kręci bat na ten „biznes”. Szykuje się rewolucja w przepisach?

REKLAMA

Cyfrowe wykluczenie w miejscu pracy: cicha forma mobbingu. Czy za wysyłanie memów przez pracowników na WhatsAppie odpowiada pracodawca?

Cyfrowe wykluczenie stanowi często bagatelizowany aspekt mobbingu. Prawo nie nadąża za zmieniającym się środowiskiem pracy. Coraz częściej występująca praca zdalna, powszechne używanie komunikatorów, sprawiają że mobbing nie jest już tylko zjawiskiem bezpośrednim – doświadczalnym i widzialnym przez wszystkich, ale staje się cichy i trudny do udowodnienia dla osób nękanych. Według badań ponad 40 proc. pracowników przyznaje, że doświadcza mobbing.1

Rewolucja w płacy minimalnej i zwrot o 180 stopni: pracodawcy nadal będą mogli ustalać wynagrodzenie zasadnicze poniżej najniższej krajowej, a tysiące pracowników nie otrzyma zapowiadanych podwyżek od 1 stycznia 2026 r.

Od 26 sierpnia 2024 r., rząd pracuje nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (numer w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UC62), w którym – w ostatnim czasie, w związku z uwagami do projektu zgłoszonymi podczas uzgodnień międzyresortowych – zostały wprowadzone istotne zmiany. Pierwotnie – projekt zakładał, że płaca minimalna ma zostać zrównana z wynagrodzeniem zasadniczym, a tym samym – dodatki do wynagrodzenia miały stać się prawdziwymi dodatkami, a nie elementami pozwalającymi pracodawcom na ustalanie wynagrodzenia zasadniczego poniżej płacy minimalnej. Z ostatecznego tekstu projektu ustawy, który został skierowany do rozpatrzenia przez Komitet do Spraw Europejskich wynika jednak, że tak się nie stanie, a bynajmniej – nie od 1 stycznia 2026 r.

REKLAMA