REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie

Radca prawny specjalizujący się w prowadzeniu sporów sądowych oraz windykacji należności
alimenty, pieniądze, sąd, rodzina
Alimenty – podwyższenie, obniżenie, uchylenie
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Istotą obowiązku alimentacyjnego jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego przez zobowiązanego. Wyrok zasądzający alimenty określa ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. Kiedy można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego?

Obowiązek alimentacyjny co do zasady otrzymuje swoją treść w orzeczeniu sądowym (rzadziej w umowie) [1]. Istotą takiego świadczenia jest zaspokajanie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (np. małoletniego dziecka) przez zobowiązanego (np. rodzica). Wyrok zasądzający alimenty określa zasadniczo ich wysokość oraz termin i sposób zapłaty. W takim orzeczeniu nie określa się jednak końcowej daty do jakiej winny być one opłacane, ani też nie zakłada się mechanizmu waloryzacji wysokości świadczenia mogących wynikać np. ze wzrostu lub obniżenia potrzeb uprawnionego, czy też zmiany możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Naturalnym jest jednak, że potrzeby uprawnionego, szczególnie małoletniego zmieniają się z czasem.

REKLAMA

Zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Regulacja ta stanowi swojego rodzaju mechanizm waloryzacyjny pozwalający na zmodyfikowanie każdego stosunku alimentacyjnego, tj. zarówno orzeczonego przez sąd, jak i określonego umową alimentacyjną niezależnie od tego, jakiego rodzaju stosunek rodzinno-prawny jest źródłem tego obowiązku [2]. Zamiana orzeczenia zasądzającego alimenty może polegać na:

  • podwyższeniu alimentów,
  • ich obniżeniu, albo
  • uchyleniu obowiązku alimentacyjnego.

Podwyższenie i obniżenie obowiązku alimentacyjnego

Co do zasady, uprawniony żądać może podwyższenia alimentów, twierdząc, że zwiększeniu uległy jego usprawiedliwione potrzeby lub zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zobowiązany natomiast najczęściej występuje z żądaniem obniżenia alimentów z powołaniem się na zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub pogorszenie się swojej sytuacji majątkowej lub zarobkowej.

Powyższa regulacja stanowi podstawę do żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego w następujących sytuacjach:

  1. odpadnięcie potrzeby dostarczania środków utrzymania dziecku z uwagi na to, że jest już ono w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 § 1 k.r.o.);
  2. kiedy świadczenie rodziców względem dzieci pełnoletnich jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 k.r.o.);
  3. wyjście przez uprawnionego ze stanu niedostatku (art. 133 § 2);
  4. utrata przez zobowiązanego jakichkolwiek możliwości majątkowych lub zarobkowych (art. 135 § 1 k.r.o.);
  5. kiedy żądanie alimentów skierowane do rodzeństwa jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla nich lub dla członków ich najbliższej rodziny (art. 134 k.r.o.);
  6. kiedy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, chyba że dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka (art. 144(1) k.r.o.).

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego

Zmiana orzeczenia alimentacyjnego poprzez uchylenie obowiązku może polegać m.in. na stwierdzeniu ustania obowiązku alimentacyjnego wobec odpadnięcia którejś z ww. przesłanek uzasadniających ten obowiązek [3]. Dopuszczalne jest również sformułowanie w pozwie żądania ewentualnego np. ustalenia ustania obowiązku alimentacyjnego, a w razie jego nieuwzględnienia zmniejszenia wysokości świadczenia [4]. Do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego może dojść także wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego

REKLAMA

Żądanie zmiany orzeczenia alimentacyjnego powinno przybrać postać pozwu. Sądem właściwym do rozpoznania sprawy będzie sąd rejonowy, przy czym stosownie do art. 32 Kodeksu postępowania cywilnego, powództwo takie można wnieść także przed sąd właściwy wg miejsca zamieszkania uprawnionego. W pozwie konieczne jest wskazanie stron postępowania, precyzyjne wskazanie roszczenia, a także określenie dowodów oraz faktów, jakie mają zostać nimi wykazane. Niezbędne będzie także wskazanie wartości przedmiotu sporu, czy daty wymagalności roszczenia oraz złożenie oświadczenia o podjęciu mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu. W przypadku żądania obniżenia alimentów lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego niezbędne będzie także wniesienie opłaty. W sprawie wszczętej na podstawie art. 138 k.r.o. dopuszczalne jest także żądanie zabezpieczenia roszczenia [5], które może przyjąć postać np. konieczności wypłaty wyższej kwoty na czas trwania postępowania, czy zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Orzeczenie wydane na podstawie art. 138 k.r.o. zmieniające zakres obowiązku alimentacyjnego lub czas jego trwania, może działać wstecz i obejmować okres przed wytoczeniem powództwa [6]. Jako, że sąd orzekający nie jest uprawniony do oceny prawidłowości wcześniejszego orzeczenia, a bada on jedynie, czy nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę poprzedniego orzeczenia [7] niezwykle istotne jest bardzo precyzyjne wskazanie żądania pozwu oraz dowodów mających je uzasadniać, a w szczególności wykazujących, że określona zmiana stosunków nastąpiła i usprawiedliwia ona modyfikację lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W związku z powyższym, rekomendować należy skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego, jakim jest radca prawny.

Bibliografia:

  • [1] Wyrok SN z 22.04.1999 r., II CKN 125/99, niepubl., wyrok SN z 14.11.1996 r., I CRN 93/96, wyrok SN z 11.05.2011 r., I CSK 486/10, wyrok SN z 26.06.1980 r., III CRN 107/80 [cyt. za:] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, 2023, art. 138.
  • [2] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [3] Wyrok SN z 21.01.1999 r., I CKN 1292/98.
  • [4] Wyrok SO w Bydgoszczy z 6.05.2010 r., X CA 36/10.
  • [5] A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy…
  • [6] Uchwała SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, wyrok SN z 31.05.1975 r., III CRN 94/75, wyrok SN z 14.03.1978 r., III CRN 20/78.
  • [7] Por. wyrok SO w Olsztynie z 22.12.2015 r., VI RCa 295/15.
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Po zmianach więcej dożywotnich orzeczeń o niepełnosprawności. Świadczenie wspierające jednak nadal na 7 lat

Dla osób niepełnosprawnych wydarzeniem ostatniego tygodnia było wydanie wytycznych dla WZON i PZON co do wydawania stałych orzeczeń dla osób cierpiących na jedną z przeszło 200 chorób genetycznych. Wytyczne wydał Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń. Wytyczne generalnie są adresowane dla dzieci i ich rodziców. Po otrzymaniu orzeczenia ważnego do ukończenia 16 roku życia, osoba niepełnosprawna wystąpi o orzeczenie "dla dorosłych" i ono także będzie miało charakter stały. Niestety (na dziś) posiadanie stałego orzeczenia o niepełnosprawności nie ma znaczenia dla świadczenia wspierającego.

Czy stopień niepełnosprawności wpływa na wysokość zachowku?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Wyższy zachowek przysługuje bowiem osobom trwale niezdolnym do pracy. Co to oznacza?

Sąd zmodyfikował zasadę (albo świadczenie wspierające albo pielęgnacyjne). Do MOPS nie trzeba oddawać 9000 zł świadczenia pielęgnacyjnego. Mając przeszło 9000 zł wspierającego

Miało być tak. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

Bezpieczne i dochodowe (odsetki do 6,80%). Obligacje skarbowe - nowe emisje w kwietniu 2025 r. Jaka opłata za wcześniejszy wykup?

Ministerstwo Finansów w komunikacie przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które są sprzedawane w kwietniu 2025 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w marcu, lutym i styczniu br.

REKLAMA

Nawet 8% na lokacie w banku. Ranking lokat i kont oszczędnościowych: oprocentowanie pod koniec marca 2025 r.

Średnie oprocentowanie najlepszych lokat i rachunków oszczędnościowych wyniosło w marcu 2025 r. ponad 5,6% – wynika z najnowszych danych zebranych przez HREIT. Aż 3 banki kuszą obietnicą zysków na poziomie co najmniej 8% w skali roku.

Emerytury stażowe – Lewica i Solidarność naciskają. Czy rząd zgodzi się na zmiany?

Emerytury stażowe mogą się urzeczywistnić. Lewica i Solidarność walczą o zmiany, które mają umożliwić wcześniejsze przejście na emeryturę osobom z długim stażem pracy. Czy obecny rząd w końcu przychyli się do tych postulatów?

Nie doczekali na świadczenie wspierające za 9-12 miesięcy. Jest świadczenie pielęgnacyjne. Rodziny osób niepełnosprawnych nic nie wygrają w sądzie

Ostrzegano przed tym, że przewlekłość postępowań w WZON zderzy się z problemem śmierci osoby niepełnosprawnej, która złożyła wniosek o świadczenie wspierające, spełnia kryteria, ale nie doczekała decyzji WZON. Rodziny osób zmarłych koszty opieki pokryją ze świadczenia pielęgnacyjnego. Część z nich próbuje spierać się z WZON w sądach administracyjnych. Nie mają szansy. Stroną takich postępowań może być tylko osoba niepełnosprawna, a ta zmarła. Trzeba zapomnieć o świadczeniu wspierającym.

Czy to już koniec przestawiania zegarków? Zniesienia zmiany czasu jest na agendzie UE

Czy to już koniec przestawiania naszych zegarków? Polska prezydencja w Unii Europejskiej podejmuje próbę przełamania impasu w sprawie zniesienia zmian czasu. Choć Komisja Europejska popiera ten pomysł, to brukselska biurokracja wciąż blokuje postępy. Dlaczego Europa nadal tkwi w czasowym chaosie i czy polski rząd zdoła zmienić bieg wydarzeń?

REKLAMA

800 plus w 2025 i 2026 r. - termin na wniosek do ZUS

800 plus w 2025 i 2026 r. - nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca. Kiedy najlepiej złożyć elektroniczny wniosek do ZUS? Termin zapewniający ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego niedługo mija.

Żołnierze do premiera: Mamy prawo do drugiej emerytury obok tej mundurowej. Każdy z nas ma na koncie w FUS składki powiększane corocznie o wskaźnik waloryzacji

Mundurowi, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. nie mają prawa - nawet w przypadku 25 lat pracy cywilnej i odprowadzania składek z tego tytuł do ZUS - do emerytury cywilnej pobieranej obok mundurowej. Inną sytuację prawną mają mundurowi, którzy rozpoczęli służbę po 1999 r. - mają prawo do drugiej emerytury z tytułu składek wypracowanych z pracy w cywilu po zakończeniu służby. W grudniu 2024 r. żołnierze wysłali w tej sprawie list do premiera D. Tuska.

REKLAMA