Konto dla dziecka bez jego zgody
Zdaniem posła Bartosza Kownackiego „w obecnym stanie prawnym dochodzi do sytuacji, w której rodzic mający problemy finansowe lub zaległości alimentacyjne może założyć konto bankowe dla nieletniego bez jego zgody”.
Jak czytamy w interpelacji, konto takie bywa wykorzystywane do uchylania się rodzica od obowiązku alimentacyjnego. Może on bowiem wypłacać środki bez wiedzy i zgody drugiego rodzica i samego dziecka. Poseł podkreśla, iż niewymaganie zgody nieletniego lub obojga rodziców do zawarcia umowy konta bankowego przez nieletniego uniemożliwia skuteczną ochronę pokrzywdzonych lub zagrożonych tym procederem.
Do Ministra Finansów zostało zatem skierowane pytanie m.in. o to czy ministerstwo zamierza zająć się tą sprawą.
Odpowiedzi 5 października 2021 r. udzielił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego oraz Rzecznika Finansowego.
Podkreślił on, iż zarówno do Ministerstwa Finansów, jak i do Komisji Nadzoru Finansowego, nie wpływały dotychczas sygnały w zakresie potencjalnego wykorzystywania rachunków bankowych do uchylania się rodzica od obowiązku alimentacyjnego.
Rachunek bankowy dla dziecka
Komisja Nadzoru Finansowego zwróciła uwagę na to, iż „możliwość prowadzenia rachunku bankowego na rzecz małoletniego, który ukończył lat trzynaście, wynika wprost z art. 58 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dalej: ustawa Prawo bankowe). Ustawodawca przyznał małoletniemu prawo do swobodnego dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunkach bankowych”. Komisja podkreśliła też, że „przyjęte rozwiązanie prawne pozostaje w zgodzie z uregulowaniem władzy rodzicielskiej, ponieważ rodzice są przedstawicielami ustawowymi małoletniego (dziecka), a w przypadku gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, to każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy małoletniego, kierując się dobrem dziecka, dobrem rodziny oraz rozsądnymi życzeniami dziecka, co pozwala na prawidłowe funkcjonowanie rodziny”.
„Komisja (...) - w ramach sprawowanego nadzoru nad rynkiem bankowym – dotychczas nie zidentyfikowała w praktyce rynkowej nadużywania instytucji prowadzenia rachunków bankowych na rzecz małoletnich przez ich przedstawicieli ustawowych w celu uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego i nie dostrzega potrzeby podejmowania prac legislacyjnych zmierzających do zmiany obowiązującego stanu prawnego” – czytamy w odpowiedzi na interpelację.
Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego
Jak przekazano w odpowiedzi, skargi ani prośby o poradę prawną związane z problemem sygnalizowanym w interpelacji nie wpływały również do Biura Rzecznika Finansowego. Z tego powodu nie można oszacować skali problemu.
Jak ocenił Rzecznik Finansowy „wszelkie działania mające na celu uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego powinny być oceniane w kontekście naruszenia normy prawnokarnej określonej w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444 z pózn. zm.). Rzecznik Finansowy deklaruje także pełną współpracę z organami ścigania w przypadku uzyskania sygnału, że w zgłaszanej do Biura Rzecznika Finansowego sprawie istnieje ryzyko wykorzystania konta bankowego dziecka w celu uchylenia się rodzica od wykonywania obowiązku alimentacyjnego.”
Źródło: Interpelacja poselska nr 26945 w sprawie weryfikacji przez urzędy skarbowe słuszności i zasadności zakładania kont bankowych dla nieletnich