Na podstawie art. 142 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ojciec dziecka na żądanie matki ma obowiązek dokonywać odpowiednich świadczeń pieniężnych na rzecz matki i dziecka. Zgodnie z przepisami prawa są to dwa odrębne świadczenia, bowiem pierwsze dotyczy ponoszenia kosztów utrzymania matki przez trzy miesiące do dnia porodu. Drugie natomiast obejmuje koszty związane z utrzymaniem dziecka przez pierwsze trzy miesiące od dnia jego narodzin. Istotne jest, że wskazana kwota powinna odpowiadać pełnym a nie częściowym kosztom utrzymania. Celem wprowadzenia takiej regulacji, jest sytuacja matki przed porodem, która wiąże się z ponoszeniem zwiększonych wydatków w celu ustabilizowania sytuacji finansowej.
Przesłanki obowiązku alimentacyjnego
Najważniejszą przesłanką powstania obowiązku alimentacyjnego przed narodzinami dziecka jest uprawdopodobnienie przez matkę ojcostwa danego mężczyzny. Uwiarygodnienie podlega ogólnym zasadom dotyczącym dowodów co oznacza, iż wystarczy jedynie wykazanie, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Wobec tego konieczne jest udowodnienie faktu ciąży na podstawie stosownych zaświadczeń lekarskich, które wskazywałyby, że dany mężczyzna jest w wysokim stopniu prawdopodobieństwa ojcem dziecka.
Zobacz również: Od czego zależy wysokość alimentów?
Charakter świadczenia
Wskazany w art. 143 k.r.o. obowiązek uiszczania stosownej sumy pieniężnej ma charakter alimentacyjny. W związku z tym, iż nienarodzone jeszcze dziecko nie może otrzymywać świadczeń – stroną w tym stosunku będzie matka dziecka, chroniąca jego interesy. W takiej sytuacji może ona żądać od ojca dziecka łożenia odpowiedniej kwoty pieniężnej przez okres trzech miesięcy do dnia porodu. Ponadto darowizna na rzecz dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, mająca na celu zabezpieczenie przyszłych jego interesów, jest również dopuszczalna i ma wpływ na wymiar podatku od darowizny (wyr. NSA, III SA 1183/85). Również po narodzinach dziecka, na żądanie matki, ojciec ma obowiązek płacenia alimentów na dziecko przez okres trzech miesięcy od dnia porodu. W tej sytuacji stroną stosunku alimentacyjnego nie będzie już matka tylko narodzone dziecko.
Termin zapłaty alimentów
Alimenty stanowią swego rodzaju zabezpieczenie finansowe dla matki i dziecka Wobec czego ojciec dziecka powinien wyłożyć odpowiednią sumę z góry na pokrycie kosztów utrzymania. Zgodnie z art. 142 k.r.o. termin zapłaty wyznacza sąd, który bierze pod rozwagę funkcję zabezpieczającą. Kwota na utrzymanie matki do czasu porodu wypłacana jest wprost do jej rąk, natomiast kwota przeznaczona na utrzymanie dziecka przez okres trzech miesięcy może zostać wpłacona do depozytu sądowego a następnie wypłacona przez matkę po okazaniu dokumentu stwierdzającego, że dziecko urodziło się żywe, czyli akt urodzenia.
Zobacz: Sprawa o alimenty krok po kroku