Często jednak w praktyce zdarza się, że o zmianie okoliczności faktycznych zobowiązany dowiaduje się z opóźnieniem. Czy w takiej sytuacji można wystąpić o zmianę lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego z datą wsteczną?
Zobowiązany wyrokiem lub umową do świadczeń alimentacyjnych wynikających z przepisów ustawy może dochodzić zmniejszenia tych świadczeń lub ograniczenia czasu ich trwania także za okres poprzedzający wytoczenie powództwa, jeżeli w tym okresie zaszły okoliczności usprawiedliwiające jego żądanie.
Dla oceny zasadności takiego żądania miarodajny jest jednak całokształt okoliczności istniejących w dacie wyrokowania, a dotyczących uprawnień i obowiązków alimentacyjnych obu stron. Zasadność roszczenia o uchylenie obowiązku alimentacyjnego powinna być oceniana przez pryzmat tego czy uprawniony uzyska zdolność do samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 1 kro).
Jednocześnie osoba zainteresowana zmianą obowiązku alimentacyjnego z datą wsteczną powinna wnosić o zabezpieczenie powództwa przez wstrzymanie egzekucji.
Zabezpieczenie powództwa przewidzianego w art. 138 kro o uchylenie lub obniżenie obowiązku alimentacyjnego przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie jest wyłączone. Ze względu jednak na potrzebę szczególnej ochrony interesu osoby uprawnionej do alimentacji zawieszenie postępowania egzekucyjnego może mieć miejsce tylko wówczas, gdy powództwo jest uwiarygodnione w wysokim stopniu.
Natomiast jeśli doszło już do wyegzekwowania nienależnych alimentów – po uprawomocnieniu się wyroku o uchylenie obowiązku alimentacyjnego zainteresowany ma prawo wystąpić o zwrot nienależnie pobranych alimentów.
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 listopada 1980 r.III CZP 60/80
Źródło: www.forum.prawnikow.pl