Prawo

25 września 2024 r. wchodzi w życie ustawa o ochronie sygnalistów. Nakłada ona na pracodawców liczne obowiązki. Najważniejszy z nich to stworzenie procedury zgłoszeń wewnętrznych. Zgodnie z dominującym poglądem wśród ekspertów, procedurę taką pracodawcy objęci ustawą o ochronie sygnalistów powinni mieć już gotową w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 25 września 2024 r. Poniżej przedstawiamy kalendarium działań, jakie w celu wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych powinien przeprowadzić pracodawca.

10 nowych obowiązków pracodawców - czy zdążą je wypełnić? Zostały tylko 2 miesiące czasu. Jakie konsekwencje grożą za niedotrzymanie terminu i nieprzestrzeganie nowych przepisów? Trzeba się spieszyć.

Każde biuro rachunkowe powinno zweryfikować swoje procedury i zasady zgłaszania naruszeń, które zostały ustalone na potrzeby wdrożenia przepisów ustawy AML/CFT w świetle wymagań ustawy o ochronie sygnalistów.

Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

Władza rodzicielska oznacza ogół uprawnień i obowiązków rodziców względem małoletniego dziecka.

Właściciel może korzystać z rzeczy i rozporządzać nią, z wyłączeniem osób trzecich, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swojego prawa.

W pewnych przypadkach spółkę handlową nazywamy dominującą.

Spółka to jeden z rodzajów umów, przez którą wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, przede wszystkim przez wniesienie wkładów.

Właściwość ogólna sądu oznacza, że powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Miejsce zamieszkania określa się według przepisów Kodeksu cywilnego (miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu).

Spółka akcyjna o spółka kapitałowa. Może ją zawiązać jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Powództwo w pewnych kategoriach spraw (wskazanych poniżej) można wytoczyć bądź według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd oznaczony w przepisach wskazanych poniżej.

Na mocy umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.

Właściwość rzeczowa sądu określa jakie kategorie spraw są rozstrzygane przez sąd w danej instancji.

Spadkodawca (inaczej testator) to osoba fizyczna, po której spadek z chwilą śmierci przechodzi na spadkobierców. Może on wyrazić swoją wolę przez testament lub jeżeli tego nie uczyni – dziedziczenie odbędzie się w drodze ustawy.

Właściwość wyłączna oznacza, że powództwo można wytoczyć tylko przed sąd określony w przepisach wskazanych poniżej.

Spadkobierca to podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków po osobie zmarłej.

Wolność gospodarcza oznacza, iż podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

Spadek to ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy, które w chwili jego śmierci przechodzą na spadkobierców (następców prawnych) w drodze dziedziczenia.

Służebność mieszkania to służebność osobista, na podstawie której uprawnionemu przysługuje prawo do zamieszkiwania w budynku położonym na cudzej nieruchomości.

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Służebność drogi koniecznej polega na tym, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich to właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem służebności drogowej.

Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Współwłasność polega na tym, że własność jednej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Składka ubezpieczeniowa to kwota jaką ubezpieczony płaci ubezpieczającemu w zamian za udzieloną ochronę.

Wyjaśnienia oskarżonego to szczególny dowód w postępowaniu karnym. Dotyczą one przedmiotu sprawy, a także stanowią środek obrony oskarżonego. Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia; może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień. O prawie tym należy go pouczyć. Obecny przy czynnościach dowodowych oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia co do każdego dowodu.

Skład sądu to liczba sędziów, którzy orzekają w danej sprawie.

Skład sądu w postępowaniu karnym to liczba sędziów, którzy orzekają w danej sprawie.

Wykonawca testamentu to osoba powołana przez spadkodawcę w testamencie dla realizacji jego postanowień – przede wszystkim poleceń i zapisów. Wykonawca testamentu musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.

Skazany to osoba, wobec której wydano prawomocny wyrok skazujący.

Mianem wykroczenia określamy czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5 000 zł lub nagany. Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

Mianem skargi paulińskiej określa się roszczenie, które umożliwia uznanie czynności za bezskuteczną gdy, sytuacja wierzyciela pogorszyła się wskutek tej czynności, a korzyść majątkową osiągnęła osoba trzecia.

Wyłączenie pracownika bądź organu dotyczy sytuacji, w której pracownik bądź organ zostaje odsunięty od orzekania w danej sprawie administracyjnej.

Od wyroku sądu polubownego wydanego w Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje skarga o jego uchylenie. Jeżeli strony ustaliły, że postępowanie przed sądem polubownym będzie obejmowało więcej niż jedną instancję, skarga dotyczy ostatecznego wyroku sądu polubownego rozstrzygającego o żądaniach stron.

Wyłączenie sędziego dotyczy sytuacji, w której sędzia zostaje odsunięty od orzekania w danej sprawie.

Skarga na czynności komornika przysługuje do sądu rejonowego, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Przysługuje także na zaniechanie przez komornika dokonania czynności. Do rozpoznania skargi na czynności komornika właściwy jest sąd, przy którym działa komornik. Jeżeli do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną, skargę rozpoznaje sąd, który byłby właściwy według ogólnych zasad.

Skarga kasacyjna to środek odwoławczy (wnoszony do Sądu Najwyższego) przysługujący stronie, Prokuratorowi Generalnemu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich lub Rzecznikowi Praw Dziecka od wydanego przez sąd II instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie.

Skarb państwa to państwo występujące jako podmiot prawa cywilnego (określany również jako fiskus). Skarb państwa nie posiada organów.

Wyłączenie sędziego dotyczy sytuacji, w której sędzia zostaje odsunięty od orzekania w danej sprawie.

Separacja to rozdzielenie małżonków „od stołu i łoża”, sposób rozwiązania wspólnoty małżeńskiej bez możliwości wstąpienia w nowy związek małżeński.

Sąd Polubowny przy Rzeczniku Ubezpieczonych rozstrzyga spory z zakładami ubezpieczeń, powszechnymi towarzystwami emerytalnymi, Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym oraz Polskim Biurem Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Warunkiem przeprowadzenia rozprawy jest wyrażenie zgody przez stronę pozwaną (np. zakład ubezpieczeń, towarzystwo emerytalne) na rozstrzygnięcie sporu przez sąd polubowny.

Sąd Najwyższy to naczelny organ władzy sądowniczej w Polsce.

Mianem wyroku określamy orzeczenie sądu, które dotyczy rozstrzygnięcia kwestii merytorycznej w postępowaniu sądowym. W postępowaniu karnym będzie on dotyczył kwestii winy oskarżonego, lecz może również orzekać o karze, środkach karnych czy środkach zabezpieczających. W postępowaniu cywilnym (w procesie) wyrok rozstrzyga o zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia lub innej kwestii będącej przedmiotem postępowania.

Radcowie prawni zorganizowani są na zasadach samorządu zawodowego. Jednostkami organizacyjnymi samorządu posiadającymi osobowość prawną są okręgowe izby radców prawnych i Krajowa Izba Radców Prawnych. Samorząd jest niezależny w wykonywaniu swych zadań i podlega tylko przepisom prawa.

W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Notariusze tworzą samorząd notarialny. Samorząd notarialny obejmuje izby notarialne i Krajową Radę Notarialną. Izby notarialne i Krajowa Rada Notarialna posiadają osobowość prawną.

Sąd wydaje wyrok zaoczny, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie.

Adwokatura zorganizowana jest na zasadach samorządu zawodowego.

Samodzielny lokalem mieszkalnym to wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Dotyczy to także (odpowiednio) samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Spełnienie powyższych wymagań stwierdza starosta w formie zaświadczenia.

Wyzysk to sytuacja polegająca na wykorzystaniu trudnego położenia innej osoby i zawarciu z nią umowy z zastrzeżeniem dla siebie bądź osoby trzeciej świadczenia nieproporcjonalnego do świadczenia wzajemnego.

Wznowienie postępowania administracyjnego to instytucja procesowa, która umożliwia uchylenie prawomocnego orzeczenia sądu i ponowne rozpoznanie sprawy wskutek zaistnienia nadzwyczajnych przyczyn wymienionych w ustawie.

Rezerwę obowiązkową banków stanowi wyrażona w złotych część środków pieniężnych w złotych i walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych.

Rada Polityki Pieniężnej to organ Narodowego Banku Polskiego. Ustala ona corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.

Na rachunku powierniczym mogą być gromadzone wyłącznie środki pieniężne powierzone posiadaczowi rachunku – na podstawie odrębnej umowy – przez osobę trzecią. Stronami umowy rachunku powierniczego są bank i posiadacz rachunku (powiernik).

Kalendarium przygotowania procedury zgłoszeń wewnętrznych dla sygnalistów

10 nowych obowiązków pracodawców a tylko 2 miesiące czasu

Sygnaliści w biurze rachunkowym. Jakie obowiązki i procedury?

Spółka jawna

Władza rodzicielska

Własność

Spółka dominująca

Spółka cywilna

Właściwość ogólna sądu

Spółka akcyjna

Właściwość przemienna

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego

Właściwość rzeczowa sądu [w postępowaniu cywilnym]

Spadkodawca

Właściwość wyłączna

Spadkobierca

Wolność gospodarcza

Spadek

Służebność mieszkania

Wspólność majątkowa małżonków

Służebność drogi koniecznej

Służba bezpieczeństwa i higieny pracy

Współwłasność

Składka ubezpieczeniowa

Wyjaśnienia oskarżonego

Skład sądu [w postępowaniu cywilnym]

Skład sądu [w postępowaniu karnym]

Wykonawca testamentu

Skazany

Wykroczenie

Skarga pauliańska [Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika]

Wyłączenie pracownika oraz organu [w postępowaniu administracyjnym]

Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

Wyłączenie sędziego [w postępowaniu cywilnym]

Skarga na czynności komornika

Skarga kasacyjna [postępowanie cywilne]

Skarb państwa

Wyłączenie sędziego [w postępowaniu karnym]

Separacja

Sąd polubowny przy Rzeczniku Ubezpieczonych

Sąd Najwyższy

Wyrok

Samorząd radców prawnych

Wyrok rozwodowy

Samorząd notarialny

Wyrok zaoczny

Samorząd adwokacki

Samodzielny lokal mieszkalny

Wyzysk

Wznowienie postępowania administracyjnego

Rezerwy obowiązkowe banków

Rada Polityki Pieniężnej

Rachunek powierniczy