Prawo

Przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę stanowi jedną z ważniejszych regulacji rynku pracy, wpływając bezpośrednio na sytuację finansową pracowników oraz koszty prowadzenia działalności gospodarczej przez pracodawców. W ostatnich latach obserwujemy systematyczny wzrost płacy minimalnej.

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

Od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w toku obliczania wysokości emerytury korzysta z tablicy średniego dalszego trwania życia opublikowanej 26 marca 2024 r. przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Ta tablica nie dotyczy zasadniczo osób, które już wcześniej przeszły na emeryturę. ZUS wyjaśnia, że przeliczenie wcześniej przyznanej emerytury wg nowej tabeli jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy są nowe składki lub nowe dowody. Ale w takim przypadku najnowszą tablicę dalszego trwania życia ZUS zastosuje wyłącznie do dodatkowych składek, a nie do całego świadczenia. W dniu marca 2025 r. Prezes GUS opublikował nową tablicę średniego dalszego trwania życia, która będzie stosowana od 1 kwietnia 2025 roku do 31 marca 2026 r.

Renta wdowia to kolejny przykład dwóch zjawisk: politycznie motywowanego rozdawnictwa środków publicznych oraz nieudolnych prób naklejania łatek na system emerytalny zamiast przeprowadzenia całościowej reformy – pisze Mateusz Michnik, młodszy analityk ekonomiczny z Forum Obywatelskiego Rozwoju. Ekspert podkreśla, że z danych nie wynika, by emeryci potrzebowali kolejnych świadczeń: nie są zagrożeni ubóstwem w większym stopniu niż reszta populacji oraz już teraz trafia do nich znaczącą i ciągle rosnącą część wydatków publicznych. Ponadto renta wdowia w sposób systemowy dyskryminuje mężczyzn a także singli i rozwodników.

Okazuje się, że nie każdy stopień niepełnosprawności uprawnia do zwolnienia z opłaty abonamentu RTV. Wiele osób zastanawia się dlaczego w przypadku tak podstawowych ulg musi istnieć taka prawna dyskryminacja. A może wręcz odwrotnie - jest to dyferencjacja. Czy takie rozróżnienie, w sprawach życia codziennego, jak opłata za RTV, powinno mieć znaczenia dla stopnia lekkiego, umiarkowanego i znacznego?

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).

Od 16 stycznia 2025 r. opublikowany został projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym, ustawy o kierujących pojazdami oraz innych ustaw, który przygotował Minister Infrastruktury. Projekt zakłada m.in. wprowadzenie nowej przesłanki zatrzymania prawa jazdy, ograniczenie możliwości redukcji punktów karnych tylko za naruszenia mniejszej wagi, wyższą dopuszczalną prędkość ciągników rolniczych, prawo jazdy dla 17-latków z osobą towarzyszącą i zasady okresu próbnego. Co jeszcze się zmieni w przepisach o ruchu drogowym? Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia. Ustawa ta przewiduje zapisanie w powszechnie obowiązujących przepisach wieloletniej tradycji szczególnego honorowania osób, które ukończyły 100 lat życia, w postaci przyznawania im specjalnego świadczenia, finansowanego przez państwo. Świadczenie to wynosiło od 1 stycznia do 28 lutego 2025 roku 6246,13 zł i podlega corocznej waloryzacji. Po waloryzacji od 1 marca 2025 roku, nowa wysokość świadczenia honorowego wynosi 6 589,67 zł brutto. Obecnie w Polsce jest ok. 6 tys. osób, które ukończyły 100 lat.

ZUS informuje, że jest sporo emerytów, których świadczenia emerytalne przekraczają kilkanaście tysięcy złotych. Niektóre wypłaty sięgają nawet 20 czy 30 tys. zł. Najwyższa emerytura w kraju wynosi ok. 48,7 tys. zł brutto, podczas gdy najniższa to zaledwie 2 grosze. 

Mało osób pamięta o programie mieszkaniowym Mieszkanie na Start przewidujący całkiem wysokie dopłaty do najmu dla wybranych lokatorów. Program Mieszkanie na Start cały czas działa i będzie funkcjonował w najbliższych latach, bo państwo obiecało najemcom długoterminowe wsparcie. Kiedy najemcom przysługują dopłaty do najmu?

Nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, wprowadziła do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku (renty rodzinnej). Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią można składać od 1 stycznia 2025 r. i wg stanu na 8 marca br w całej Polsce ZUS zarejestrował już ponad pół miliona wniosków o rentę wdowią. Jakie warunki trzeba spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca oczywiście emerytury i renty, ale także dodatki do tych świadczeń. Ile wynoszą te dodatki w 2025 roku i kto ma do nich prawo? Jakie kwoty dodatków po waloryzacji od 1 marca 2025 r.?

Brak zameldowania na pobyt stały lub czasowy to wykroczenie. Kodeks wykroczeń przewiduje za niedopełnienie obowiązku meldunkowego różne kary. Jedną z nich jest kara grzywny – przy czym nietypowo jej wysokość nie jest z góry ustalona, ale uzależniona od statusu majątkowego osoby dopuszczającej się wykroczenia.

Tankowanie (ładowanie) elektryka z gniazdka czy z wallboxa we własnym garażu oznacza, że można korzystać z taryfy G11. Wówczas koszt przejechania 100 km wyniesie około 12 zł. To jest kwota zupełnie inna niż w zestawieniu przygotowanym przez Ministerstwo Przemysłu. Ministerstwo Przemysłu pokazuje średnią cenę rynkową na szybkiej stacji DC – nie uwzględnia opłat abonamentowych w wysokości kilkudziesięciu złotych na miesiąc, które potrafią obniżyć cenę za kWh o kilkadziesiąt procent. Nie uwzględnia również, że właściciele elektryków często dostają karty producenckie, obsługujące większość sieci ładowania – nie tylko w Polsce, ale i w Europie.

W Sejmie pojawiły się dokumenty wskazujące, że prawdopodobnie aż do 2028 r. zasiłek pielęgnacyjny nie będzie podwyższony (od 2019 r.!). Weszły w życie (albo niedługo wejdą) takie świadczenia jak dodatek dopełniający (do renty socjalnej) i dodatek do renty z tytułu niezdolności do pracy (projekt ustawy), które oparte są o niesamodzielność, a nie niepełnosprawność. Także w świadczeniu wspierającym samo orzeczenie o niepełnosprawności to za mało, aby je otrzymać. Potrzebny jest jeszcze poziom wsparcia (ocena samodzielności). Zestawienie tych zmian prowokuje do ważnego dla osób niepełnosprawnych pytania - "Czy w przyszłości będą coraz mniej ważne orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu lekkim i umiarkowanym?"

Osoby, które mają prawo do renty socjalnej i są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, będą od 2025 r. otrzymywać dodatek dopełniający do swojego świadczenia. Po raz pierwszy ZUS wypłaci ten dodatek już w maju, razem z rentą socjalną i z wyrównaniem od początku 2025 roku (czyli w sumie za 5 miesięcy). Jednak część osób musi wcześniej złożyć wniosek na druku EDD-SOC.

Na podstawie ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (art. 5 ust. 2a), w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego (tzw. 800 plus) ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego. W praktyce jednak przed orzeczeniem rozwodu świadczenie przyznawane jest jednemu z rodziców w pełnej wysokości. Czy zatem ZUS ma podstawy do żądania w takiej sytuacji zwrotu połowy wypłaconych świadczeń? - odpowiedź na to pytanie zawiera uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) we Wrocławiu wydanego 18 lipca 2024 r., sygn. akt: IV SA/Wr 768/23.

Na początku kwietnia w sklepach było już prawie 7 proc. drożej niż rok temu. Wzrost cen w marcu wyniósł dokładnie 6,7% rdr. Najbardziej podrożały tłuszcze, owoce oraz napoje bezalkoholowe. Tak wynika z cyklicznie publikowanego raportu pt. „Indeks Cen w Sklepach Detalicznych”. Eksperci spodziewają się, że tuż przed Wielkanocą będzie w sklepach dużo drożej niż przed zeszłoroczną. Wstępne szacunki z początku kwietnia pokazują, że ceny w sklepach poszły w górę o 6,8% rdr, a typowo świąteczne artykuły zdrożały o 8,1% rdr. W poprzednim roku przed Wielkanocą koszty codziennych zakupów wzrosły średnio rdr. o 2,1%, a produktów związanych ze świętami – o 3,2 rdr. W tym roku 41,9% Polaków zamierza ograniczyć wydatki na wielkanocne art. spożywcze w porównaniu do zeszłego roku. W identycznym, ubiegłorocznym badaniu 47,5% rodaków tak deklarowało.

Phishing i smishing – bo o nich mowa – to jedne z najczęstszych rodzajów cyberataków ostatnich lat. Tylko w roku 2024 r. – jak podaje CERT Polska (będący działającym w strukturach NASK – Państwowego Instytutu Badawczego – Zespołem Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego) odnotowano ich aż 40 120 przypadków. W ubiegłym roku, popularne były m.in. „oszustwa na dziecko”, ale nie zabrakło również podszywania się pod urząd skarbowy czy dostawców przesyłek. Wszystkie tego typu działania mają jeden cel – wyłudzenie poufnych danych od ofiary przestępstwa i w wielu przypadkach – opróżnienie jej konta bankowego lub użycie karty kredytowej. Istnieje jednak narzędzie, które może w znacznym stopniu zminimalizować ryzyko zostania ofiarą tego rodzaju oszustwa.

Ile wynosi w 2025 roku tzw. trzynasta emerytura, czyli dodatkowe roczne świadczenie pieniężne. Jak obliczyć kwotę netto znając kwotę brutto? To świadczenie otrzymują co rok zarówno emeryci, jak i renciści. ZUS podał terminy wypłat tego świadczenia. Pierwsze osoby powinny dostać pieniądze z tego tytułu jeszcze w marcu.

W dniu 1 stycznia 2025 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej.  Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Od tego dnia można składać wnioski ERWD o to świadczenie ale wypłata nastąpi najwcześniej od 1 lipca przyszłego roku. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

Z początkiem 2025 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej. Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

W odpowiedzi na interpelację poselską, minister rozwoju i technologii poinformował, że w przypadku podjęcia prac legislacyjnych nad zmianami w ustawie o ochronie praw lokatorów, rozważy zmianę procedury wypowiadania umowy najmu z powodu zalegania z opłatami z tytułu czynszu i opłat niezależnych od właściciela oraz niszczenia lokalu przez lokatora.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że wniosek o ponowne przeliczenie emerytury może skutecznie złożyć emeryt, jeśli są ku temu podstawy. Jest to możliwe na przykład, gdy emeryt dysponuje nowymi dokumentami dotyczącymi dodatkowego stażu pracy czy dodatkowych zarobków uzyskanych przed lub po przyznaniu świadczenia emerytalnego. 

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego jak szerokie uprawnienia posiada wojsko względem naszych nieruchomości i samochodów – i to nie tylko w sytuacji wprowadzenia stanu wyjątkowego lub wojennego, ogłoszenia mobilizacji albo w czasie wojny, ale również w czasie pokoju. Do zajęcia przez wojsko domu, w czasie pokoju, może dojść np. w celu zakwaterowania żołnierzy odbywających ćwiczenia wojskowe, a pojazd wojsko może zarekwirować w ramach zwalczania klęski żywiołowej. Za niestosowanie się do decyzji dowódcy wojskowego w sprawie zajęcia nieruchomości, jak również za uniemożliwianie lub utrudnianie wojsku korzystania z zajętej nieruchomości – grozi 5 tys. zł grzywny. W związku z niepewną sytuacją geopolityczną – warto znać poniższe zasady.