Prawo

Renta wdowia, to nowe świadczenie dla wdów i wdowców, o które będzie można wnioskować już od 1 stycznia 2025 r. Choć nazwa sugeruje, że powinno ono dotyczyć wszystkich wdów i wdowców – będzie ono przysługiwać tylko ograniczonej grupie, która spełnia wszystkie określone w ustawie przesłanki. Renty wdowiej nie otrzymają m.in. osoby, które owdowiały w młodym wieku (nawet jeżeli zostały same z dzieckiem), jak i osoby „porzucone” przez współmałżonka (nawet jeżeli nie doszło do rozwodu). 

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w dniu 16 grudnia br., ogłosił iż z początkiem lutego 2025 r. – ruszy nabór wniosków o dofinansowanie do zakupu samochodu elektrycznego. W ramach programu „Mój elektryk 2.0” osoby fizyczne, będą mogły uzyskać nawet 40 tys. zł dopłaty do zakupu bezemisyjnego auta. Budżet programu ma wystarczyć na zakup ok. 40 tys. samochodów.

Rząd przyjął projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Jednym z podstawowych założeń projektowanej ustawy jest wyłączenie z definicji dochodu świadczeń z programu Aktywny Rodzic - Aktywni rodzice w pracy, Aktywnie w domu i Aktywnie w żłobku.

Okazjonalna praca zdalna 2025 r. Czym jest okazjonalna praca zdalna? Czy coś się zmieni? Czy w 2025 r. zwiększeniu ulegnie liczba dni okazjonalnej pracy zdalnej? Czy pracodawca może odmówić okazjonalnej pracy zdalnej?

Ważny dla wielu emerytów wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20) budzi szereg wątpliwości prawnych. W szczególności nie jest jasne, z jakich przepisów powinien skorzystać emeryt, by móc skutecznie dochodzić swoich praw. Zdaniem adwokata Konrada Giedrojcia stosowanie kodeksu postępowania administracyjnego jest w tym przypadku niekorzystne dla emerytów i problematyczne. Jego zdaniem nie powinno się tego wariantu promować, bo jest lepszy i „skrojony na miarę” przepis art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który może być stosowany zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Publikujemy poniżej polemikę mecenasa Giedrojcia z wcześniej opublikowanym na naszym portalu artykułem radcy prawnego dr Katarzyny Kalaty.

Praktyka orzecznicza sądów okręgowych pokazuje, że kolejne sądy ubezpieczeń społecznych uwzględniają odwołania emerytów od decyzji ZUS-u, dotyczące przeliczenia ich emerytur na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. w sprawie SK 140/20. Przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z 4 grudnia 2024 r., zgodnie z którym ZUS powinien przeliczyć emeryturę, a szacowana podwyżka powinna wynosić około 500 zł miesięcznie, licząc od 2014 r. Do tej kwoty dodać należy jeszcze waloryzacje emerytury liczone od 2015 r. W przypadku dłuższego pobierania emerytury wcześniejszej (przyznanej na skutek wniosku złożonego przed 6 czerwca 2012 r.) podwyżki często wynoszą około 2.000 zł miesięcznie - pisze adwokat Konrad Giedrojć.

Wdowy i wdowcy, którzy po śmierci małżonka mają prawo do własnego świadczenia, jak i do renty rodzinnej po tym małżonku, obecnie pobierają tylko jedno świadczenie wyższe lub wybrane. Od 2025 roku osoby w takiej sytuacji będą mogły wystąpić do ZUS z wnioskiem o zwiększenie pobieranego świadczenia. Zbieg prawa do świadczeń (tzw. renta wdowia) będzie przysługiwał po spełnieniu kilku, określonych w przepisach warunków.

Z początkiem 2025 roku wejdą w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej. Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

W dniu 16 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Ta ustawa wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

W dniu 1 stycznia 2025 roku wejdą w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej.  Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Od tego dnia będzie można składać wnioski o to świadczenie ale wypłata nastąpi najwcześniej od 1 lipca przyszłego roku. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

Od kwietnia 2024 r. trwają prace legislacyjne w rządzie nad projektem nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Na dzień 26 grudnia 2024 r. projekt ten nadal nie został skierowany do Sejmu. Nowelizacja ta ma wprowadzić drugą w tym samym roku kalendarzowym, dodatkową waloryzację (oprócz tej "zwykłej", realizowanej co roku od 1 marca) emerytur i rent i innych tego typu świadczeń. Ta dodatkowa waloryzacja ma nastąpić tylko jeżeli wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%. Już  teraz wiadomo, że tak wysoka inflacja nie wystąpiła w Polsce w I półroczu 2024 r. W pierwszych sześciu miesiącach bieżącego roku inflacja wyniosła 2,7%, a na cały 2024 rok jest prognozowana inflacja na poziomie 3,7% (taka jest prognoza NBP z lipca 2024 r.). A zatem nie spełnił się warunek konieczny dla dodatkowej waloryzacji emerytur i rent. 

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Ustawa zwiększa miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

Osoby, które pobierają rentę rodzinną po zmarłym rodzicu i oboje rodzice nie żyją (albo zmarła im tylko matka a ojciec jest nieznany), mogą ubiegać się w ZUS o dodatek dla sierot zupełnych. Dodatek ten nie przysługuje wdowom, które pobierają rentę rodzinną po mężu - informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskim.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został 2 grudnia 2024 r. projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań jakościowych dla biomasy pozyskanej z drzew i krzewów wprowadzanej do obrotu lub obejmowanej procedurą celną dopuszczenia do obrotu w postaci brykietu lub peletu. Chodzi tu o brykiety i pelet przeznaczone do użycia w gospodarstwach domowych lub w instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW. To będzie zupełnie nowy akt prawny, bo dotąd paliwa stałe z biomasy, w tym także biomasa pozyskana z drzew i krzewów w postaci brykietu lub peletu, wprowadzane do obrotu nie są objęte systemem monitorowania i kontroli i nie określono dla nich wymagań jakościowych prawnie wiążących. Nowe przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w lutym 2025 r.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zamierzał wydać od 2025 roku 300 mln zł ze środków pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego na dopłaty (refundacje) do zakupu elektrycznych rowerów (w tym rowerów cargo) i wózków rowerowych. Taką dopłatę miał dostać zarówno zwykły Kowalski (osoby fizyczne) ale także niektórzy przedsiębiorcy oraz samorządy. Dofinansowaniem miało być objętych przynajmniej 46 667 sztuk takich rowerów. Konsultacje projektu programu priorytetowego „Mój rower elektryczny” zakończyły się 18 lipca 2024 r. W świetle licznych uwag do projektu programu, w tym ze strony Europejskiego Banku Inwestycyjnego, NFOŚiGW kontynuuje prace nad programem i optymalnym źródłem jego finansowania. Nie wiadomo, czy program ten ruszy w 2025 roku.

Wpis w księdze wieczystej z roszczeniem wierzyciela, to prawie zawsze dla właściciela nieruchomości przykra rzecz. Ale taka sytuacja może jednocześnie ucieszyć - broni potencjalnie przez zasiedzeniem. Wpis w księdze wieczystej nieruchomości to pośrednia wskazówka na to, że wierzyciel uważa za właściciela nieruchomości nie jej aktualnego posiadacza (starającego się o jej zasiedzenie), a rzeczywistego właściciela (wskazanego w akcie notarialnym i księdze wieczystej).

Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. przyznał około 150 000 - 200 000 emerytom (dane są szacunkowe) prawo do korekty w górę wysokości emerytalnego kapitału początkowego. Powoduje to prawo do: 1) podwyżek miesięcznych wypłat emerytalnych (często 1000 zł) oraz 2) prawo do wyrównania zaniżonych wypłat emerytury (często za nawet 11 lat i często 60 000 zł). Są trzy ścieżki dochodzenia tych pieniędzy od ZUS. 18 grudnia Rada Ministrów zamknęła ścieżkę bezpośredniego zastosowania wyroku TK.  

Zawsze korzystnie jest zrobić porządki w dokumentach, sprawdzić szuflady i segregatory. Czasem we własnym mieszkaniu można znaleźć dokumenty, które mogą pozwolić ZUS-owi przeliczyć ponownie emeryturę i przyznać wyższe świadczenie. Mogą to być np. wpisy w starym „książeczkowym” dowodzie osobistym o zatrudnieniu. Konieczny jest też wniosek do ZUS w tej sprawie. Jest to ważne przede wszystkim dla osób za które były opłacane składki przed 1999 rokiem. Bo po tej dacie wszystkie składki są ujmowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS.

Dla kogo wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. będzie oznaczał wyższą emeryturę i wyrównanie? Na pewno ZUS z urzędu tego sam nie zrobi. Adwokat Konrad Giedrojć wyjaśnia co zrobić, by w praktyce wykorzystać ten wyrok. Jaki wniosek sformułować do ZUS-u, jak odwołać się do sądu i na jakie argumenty ZUS trzeba się przygotować.

W czasie konferencji w Akademii Pożarniczej w Warszawie 22 listopada 2024 r. (to Europejski Dzień Czujki Dymu) minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak przekazał, że dzień wcześniej podpisał rozporządzenie, które wprowadza nowe obowiązki odnośnie stosowania czujek pożarowych (czujek dymu i czujek czadu). Chodzi o rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniające rozporządzenie w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Zgodnie z nowymi przepisami wprowadzony zostanie obowiązek montażu w mieszkaniach przynajmniej jednej czujki dymu a także czujki czadu w pomieszczeniach, gdzie odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego. Rozporządzenie to wejdzie w życie 23 grudnia 2024 r. i od tego dnia istnieje obowiązek montażu autonomicznych czujek dymu i autonomicznych czujek tlenku węgla w nowo wznoszonych budynkach mieszkalnych (czyli mieszkaniach lub pomieszczeniach mieszkalnych przeznaczonych do świadczenia usług hotelarskich). W pozostałych budynkach nowy obowiązek montażu czujek zacznie obowiązywać później – od 2026 r. (budynki handlowe, produkcyjne, magazynowe i hotelowe) i od 2030 r. (już istniejące mieszkania).

Od nowego okresu zasiłkowego, który potrwa od 1 listopada 2024 r. do 31 października 2025 r. nie zmienią się kwoty świadczeń rodzinnych i kryteriów dochodowych uprawniających do tych świadczeń. Nadal na dziecko przysługiwać będzie od 95 zł do 135 zł zasiłku rodzinnego. A dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się uprawniające do świadczeń rodzinnych nie będzie mógł przekroczyć 674 zł netto (albo 764,00 zł netto w rodzinie z niepełnosprawnym dzieckiem). Rozporządzenie w tej sprawie już zostało wydane i weszło w życie. Jak Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej tłumaczy brak waloryzacji?

Gotówka, będąca przez dekady podstawową formą płatności, dziś stopniowo traci na znaczeniu na rzecz rozwiązań cyfrowych. W ostatnich latach ten trend nabiera tempa, a nowe regulacje unijne wprowadzające limity płatności gotówkowych są tego wyraźnym dowodem. Jakie zmiany czekają nas w związku z tymi regulacjami, i czy gotówka rzeczywiście zbliża się ku końcowi?

Tlenek węgla (CO) zwany potocznie czadem to silnie trujący gaz, który w każdym sezonie grzewczym zatruwa (często zabija) wiele osób. Jest bezbarwny i bezwonny, a na dodatek łatwo się miesza z powietrzem (jest od niego nieco lżejszy) i dlatego jest nazywany cichym zabójcą. Przedstawiamy szereg zaleceń Państwowej Straży Pożarnej, Policji i Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, których wdrożenie zabezpieczy nas przez zatruciem tym gazem a nawet śmiercią. Jednym z najskuteczniejszych zabezpieczeń jest czujnik czadu. Oprócz czujek czadu są też czujki dymu, które najszybciej mogą ostrzec przed pożarem. Warto wiedzieć, gdzie i jak te czujki najlepiej zamontować. W dniu 23 grudnia 2024 r. weszło w życie rozporządzenie MSWiA zawierające obowiązek montażu takich czujek w mieszkaniach i innych pomieszczeniach.

W Polsce mamy znaczący odsetek osób żyjących samotnie, a liczba singli i osób bezdzietnych wciąż wzrasta. Dla wielu z nich spisanie testamentu jest sposobem na świadome zarządzanie swoim majątkiem i wspieranie wybranych celów. Warto sporządzić testament nawet przy mniejszym majątku, aby jasno określić swoje życzenia.

Nowe przepisy dotyczące renty wdowiej wywołują liczne skargi. Wątpliwości budzą m.in. pięcioletni limit czasu od nabycia prawa do renty rodzinnej oraz ograniczenie sumy świadczeń do trzykrotności najniższej emerytury. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministerstwa o wyjaśnienia.