Osoby uprawnione do oszczędzania w ramach PPK
Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych definiuje pojęcie „osób zatrudnionych”, które mogą stać się uczestnikami PPK, a więc zacząć oszczędzać w ramach nowego programu. Zatrudnieni to z pewnością osoby wykonujące swoją pracę na podstawie umowy o pracę. Co więcej, zgodnie z art. 2 Kodeksu pracy pracownik to osoba zatrudniona na podstawie:
- umowy o pracę,
- powołania,
- wyboru,
- mianowania,
- spółdzielczej umowy o pracę.
Wyjątki od kodeksowego rozumienia pracownika
Ustawa o PPK do zatrudnionych nie zalicza jednak:
- pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla o których mowa w art. 11b ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz
- młodocianych w rozumieniu art. 190 § 1 Kodeksu pracy.
Należy podkreślić, iż Kodeks pracy zalicza powyższe dwie grupy osób do pracowników. Na potrzeby ustawy o PPK wyłącza się je jednak spod pojęcia „osób zatrudnionych”. W związku z tym, ani młodociani, ani pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla nie będą mogli przystąpić do Pracowniczych Planów Kapitałowych.
Kolejnymi grupami, które przedmiotowa ustawa zalicza do „osób zatrudnionych”, są:
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 303 § 1 Kodeksu pracy (warunkiem jest ukończenie przez nie 18 roku życia);
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, o których mowa w art. 138 i art. 180 ustawy Prawo spółdzielcze;
- osoby fizyczne świadczące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji;
- wszystkie „osoby zatrudnione” (z wyjątkiem członków rad nadzorczych), które przebywają na urlopach wychowawczych bądź pobierają zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe
Podstawowym warunkiem uprawniającym „osoby zatrudnione” w rozumieniu ustawy o PPK do rozpoczęcia oszczędzania w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych jest obowiązkowe podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Rzeczypospolitej Polskiej. Od umowy zlecenia obowiązkowo odprowadza się składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
W świetle art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4. Wspomniane zastrzeżenie dotyczy uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów do ukończenia 26 roku życia. Osoby te nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.
Zleceniobiorca
Wyjaśniając pojęcie „osób zatrudnionych”, ustawa jednoznacznie przyznaje prawo do gromadzenia oszczędności na imiennych rachunku w ramach programu PPK także zleceniobiorcom. Aby osoba świadcząca pracę na podstawie umowy zlecenia mogła stać się uczestnikiem PPK, musi spełniać następujące warunki:
1. być osobą zatrudnioną przez podmiot objęty PPK (w zależności od liczby zatrudnionych w danej jednostce organizacyjnej obowiązują różne terminy wprowadzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych);
2. być osobą pełnoletnią (automatycznemu zapisowi do PPK podlegają osoby zatrudnione w wieku 18-54 lat);
3. podlegać pod obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
Jeśli zleceniobiorca spełnia wszystkie powyższe wymogi, zostanie automatycznie włączony do programu. Wybrana przez pracodawcę instytucja finansowa utworzy dla niego imienny rachunek, na który co miesiąc będą przekazywane wpłaty.