Gość Infor.pl: Drogi prąd w Polsce: Czy związki zawodowe blokują transformację energetyczną?

Szymon Glonek
rozwiń więcej
Drogi prąd w Polsce: Czy związki zawodowe blokują transformację energetyczną? - Gość Infor.pl / Drogi prąd w Polsce: Czy związki zawodowe blokują transformację energetyczną? - Gość Infor.pl / Infor.pl

Polska jest liderem, jeśli chodzi o wysokie ceny energii elektrycznej na rynku hurtowym w Europie. Dlaczego tak się dzieje? Czy główną przyczyną jest nasza zależność od węgla, czy może istnieje inne wytłumaczenie? W rozmowie z Szymonem Glonkiem z Infor.pl Jakub Wiech, z Energetyka24.com, przybliża tę kwestię, wskazując na wielowymiarowy problem, którego korzenie sięgają daleko w przeszłość.

Ceny energii w Polsce: Najdroższe w hurcie, ale nie dla odbiorców indywidualnych

Choć Polska wyróżnia się najwyższymi cenami energii na rynku hurtowym w Unii Europejskiej, sytuacja wygląda inaczej z perspektywy odbiorców indywidualnych. Na rynku detalicznym Polacy płacą za prąd mniej niż mieszkańcy Danii czy Holandii.

Jednak ceny hurtowe są kluczowe dla kształtowania przyszłych rachunków i stabilności całego systemu elektroenergetycznego. Wysokie koszty energii w hurcie wynikają z:
• Struktury miksu energetycznego, który opiera się głównie na węglu,
• Konieczności wykupu uprawnień do emisji CO₂ w ramach unijnego systemu ETS (EU Emissions Trading System).

System ETS: Kluczowy czynnik podnoszący koszty

ETS (System Handlu Emisjami) został zaprojektowany jako narzędzie walki z emisjami gazów cieplarnianych. Jego główna idea polega na tym, że przedsiębiorstwa muszą kupować uprawnienia do emisji CO₂. Zyski ze sprzedaży tych uprawnień trafiają do budżetów państw członkowskich i powinny wspierać transformację energetyczną.

W przypadku Polski jednak sytuacja jest nietypowa:
• Polska wydaje więcej na wykup uprawnień niż zyskuje z ich sprzedaży. W 2023 roku koszty uprawnień sięgnęły 42 mld zł, z czego do budżetu wróciło tylko 25 mld zł.
• Polska musi kupować dodatkowe uprawnienia na rynku, co sprawia, że inne kraje zarabiają na polskich emisjach.

Dlaczego Polska nie zrealizowała transformacji energetycznej?

W ciągu ostatnich dwóch dekad wiele państw UE, takich jak Niemcy, Czechy czy Słowacja, przeszło transformację energetyczną, znacznie redukując udział węgla w swoich miksach energetycznych.

Dlaczego Polska pozostała w tyle?
1. Zależność od węgla – Polska jest jednym z ostatnich krajów UE, które wciąż opierają swoją energetykę na węglu kamiennym i brunatnym.
2. Brak długoterminowej wizji politycznej – Kolejne rządy w Polsce działały reaktywnie, zamiast strategicznie planować dekarbonizację sektora energetycznego.
3. Siła związków zawodowych – Politycy unikali reform z obawy przed potężnymi związkami górniczymi, które blokowały proces odchodzenia od węgla.

Węgiel traci na konkurencyjności

Wbrew pozorom polskie kopalnie nie przynoszą zysków. Średnio węgiel wydobywany w Polsce generuje stratę w wysokości 300 zł na tonie. W 2023 roku górnictwo zanotowało łącznie 9 mld zł straty, z czego 4 mld zł to strata wynikająca bezpośrednio ze sprzedaży węgla.

Dlaczego?
Koszty wydobycia w Polsce są bardzo wysokie – około 800 zł za tonę, podczas gdy w Stanach Zjednoczonych wydobycie kosztuje zaledwie 160 zł za tonę.
• W rezultacie polskie elektrownie coraz częściej kupują tańszy węgiel z importu.

Jakie są możliwe rozwiązania?
1. Inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) – Zwiększenie udziału OZE, takich jak fotowoltaika i energetyka wiatrowa, obniża koszty produkcji energii. W Polsce, gdy energia z OZE pokrywa większą część zapotrzebowania, ceny energii znacząco spadają.
2. Budowa magazynów energii – Magazyny pozwalają przechowywać nadwyżki energii z OZE i wykorzystać je w momentach większego zapotrzebowania.
3. Import węgla i zamykanie nierentownych kopalni – Przejście na import tańszego węgla mogłoby odciążyć budżet państwa i pozwolić na skierowanie środków na transformację energetyczną.
4. Oczekiwanie na energetykę jądrową – Budowa elektrowni atomowych w Polsce jest ważnym krokiem, który znacząco zmniejszy emisję CO₂ i ustabilizuje ceny energii, ale na pierwsze efekty trzeba będzie poczekać do lat 30. XXI wieku.

Czy Polska ma szansę na poprawę?

Polska stoi przed wyzwaniem zmiany całego modelu energetycznego. Chociaż proces ten będzie kosztowny i czasochłonny, jest konieczny, aby:
• Zmniejszyć uzależnienie od węgla i tym samym obniżyć koszty energii,
• Zredukować emisje CO₂ i poprawić pozycję Polski w systemie ETS,
• Poprawić stabilność systemu elektroenergetycznego oraz jego odporność na wahania cen surowców.

Jakub Wiech podkreśla, że dalsze inwestowanie w nierentowne kopalnie to droga donikąd. Zamiast tego potrzebujemy odważnych decyzji politycznych, które pozwolą Polsce dogonić inne kraje UE pod względem transformacji energetycznej.

Polska energetyka stoi przed historycznym wyzwaniem. Czy uda nam się przeprowadzić transformację i obniżyć ceny energii? Kluczowa będzie decyzja o inwestycjach w odnawialne źródła energii, rozwój magazynów energii oraz budowa elektrowni jądrowych. To, co zdecydujemy dzisiaj, zadecyduje o przyszłości naszego systemu energetycznego na kolejne dekady.

Infor.pl
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych w 2025 r. Dofinansowanie do zatrudnienia osób niepełnosprawnych: wysokość, warunki
08 sty 2025

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych w 2025 r. Dofinansowanie do zatrudnienia osób niepełnosprawnych: wysokość, warunki. 20 grudnia 2024 r. prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację zakładającą podniesienie miesięcznego wynagrodzenia pracowników z niepełnosprawnościami ze środków PFRON.

1000 zł dodatku motywacyjnego z rządowego programu dofinansowań nie jest wliczane do podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego, tzw. trzynastki. Stanowisko RIO w Lublinie
08 sty 2025

1000 zł dodatku motywacyjnego wypłacanego z rządowego programu dofinansowań nie jest wliczane do podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego, tzw. trzynastki. Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie.

Emerytury stażowe 2025: kiedy w końcu Sejm uchwali ustawę, a przyszli emeryci dostaną wcześniejszą emeryturę z ZUS
08 sty 2025

Opór  ministra finansów, a w konsekwencji Rady Ministrów przed emeryturami stażowymi jest całkowicie niezrozumiały. W przeciwieństwie do idących w dziesiątki miliardów transferów w rodzaju wdowia renta, o programie Rodzina 800 plus już nie wspominając, emeryci stażowi nie wyciągają ręki do budżetu po dotację, a chcą tylko własnych pieniędzy.

Zmiany w sprawdzaniu zatrudnionych kierowców. Już w styczniu firmy zaczną to robić po nowemu
08 sty 2025

Jeszcze w styczniu resort cyfryzacji udostępni firmom transportowym i pośredniczącym przy przewozie osób możliwość automatycznego weryfikowania uprawnień kierowców. To reakcja ministerstwa na tragiczny wypadek, do którego doszło w piątek na warszawskiej Woli, gdzie na pasach zginął czternastoletni chłopiec. Kierowca-kurier, który go potrącił i uciekł miał sądowy zakaz prowadzenia pojazdów.

Ponad 2500 zł dodatku do renty od 1 stycznia 2025 r. Wypłaty już w maju 2025 r. Wypełnij ten wniosek
07 sty 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o szczegółach dodatku dopełniającego do renty socjalnej. Ponad 2500 zł dodatku do renty od 1 stycznia 2025 r. Wypłaty już w maju 2025 r. ZUS udostępnił także wniosek, który należy wypełnić.

Opłaty za wędkowanie w 2025 roku - roczne, okresowe, ulgowe. Kwoty, wykazy łowisk, zasady wydawania zezwoleń: amatorski połów ryb na łowiskach PGW Wody Polskie
08 sty 2025

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie - w komunikacie z 7 stycznia 2025 r. - udzieliło informacji o opłatach za wędkowanie w 2025 roku na obwodach rybackich Wód Polskich. Ponadto PGW Wody Polskie poinformowało, że w związku z zakończeniem programu Nasze Łowiska, od 1 stycznia 2025 roku wędkowanie na obwodach rybackich Wód Polskich, udostępnionych do amatorskiego połowy ryb, jest możliwe na podstawie zezwoleń wydawanych przez poszczególne regionalne zarządy gospodarki wodnej. Zezwolenia te uprawniają do połowu ryb na wędkę wyłącznie na obszarze ich działania we wskazanych obwodach rybackich.

Każda podwyżka najniższej krajowej to nowa fala bankructw. Teraz wypadają z rynku te, dla których ciężarem były ubiegłoroczne. Ile upadnie przez wzrost płacy minimalnej 2025 przekonamy się za rok
07 sty 2025

Przedsiębiorcy uważają, że tak dynamiczne podwyżki płacy minimalnej są na dłuższą metę zabójcze dla gospodarki. Tempa nie wytrzymują mikro i małe firmy, które przez trzy dekady były motorem napędowym polskiej gospodarki. Upadają i lada moment pociągną za sobą te większe i całe branże.

Zezwolenia wędkarskie 2025: Najmniej, bo 200 zł za cały rok, trzeba zapłacić w Lublinie
07 sty 2025

Koszt zezwoleń wędkarskich na łowiskach administrowanych przez Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie w 2025 roku zaczyna się od 15 zł za dobę - poinformowało we wtorek 7 stycznia br. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Najmniej, bo 200 zł za cały rok, trzeba zapłacić w Lublinie.

Od 15 zł za dobę za amatorskie łowienie ryb w 2025 r. Jakie stawki za dobę, a jakie za rok dla wędkarzy?
07 sty 2025

Od 15 zł za dobę za amatorskie łowienie ryb w 2025 r. Jakie stawki za dobę, a jakie za rok dla wędkarzy? Zezwolenie może kosztować nawet 300 zł za rok. Taka cena obowiązuje na przykład w Poznaniu.

PFRON: Maksymalne kwoty dofinansowań w I. kwartale 2025 roku do mieszkań - także wynajmowanych. Dla kogo te dopłaty i jak je uzyskać?
08 sty 2025

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w dwóch komunikatach z 7 stycznia 2025 r. udzielił informacji o maksymalnych kwotach dofinansowania w I. kwartale 2025 roku w ramach Programu „Samodzielność-Aktywność-Mobilność” Mieszkanie dla absolwenta oraz w ramach Programu „Samodzielność-Aktywność-Mobilność!” Dostępne mieszkanie.

pokaż więcej
Proszę czekać...