Temperament (z łaciny temperamentum - umiar) - jak podaje Wikipedia to zespół pewnych dziedziczonych, względnie stałych cech osobowości, zdeterminowanych genetycznie, charakterystycznych dla danej jednostki, przejawiających się w jej zachowaniu, procesach psychicznych i emocjonalnych.
Te cechy to między innymi impulsywność, nieśmiałość, aktywność, wytrwałość, ruchliwość, apatia. W znaczeniu potocznym, temperament określa się jako usposobienie człowieka: charakteryzuje się go jako osobę żywą, optymistyczną lub odwrotnie - wybuchową.
Podziału temperamentu na cztery podstawowe typy dokonał już w V w. p.n.e. Hipokrates. Oto ich charakterystyka i nieco wskazówek, które mogą się przydać we współpracy z osobami, które reprezentują określone typy.
Sangwinik - to człowiek o żywym, wesołym i zmiennym usposobieniu,
Należy do osób bardzo towarzyskich i otwartych, a równocześnie emocjonalnych - z tendencją do częstych zmian nastroju. Ważne dla niego są relacje z innymi ludźmi, dlatego niezwykle łatwo nawiązuje kontakty. Gdy jest lubiany i doceniany, czuje się jak ryba w wodzie. Źle natomiast znosi krytykę.
W pracy najlepiej sprawdza się na stanowiskach, które motywują inne osoby do pracy - on efektownie zaczyna projekty, zarażając swoim entuzjazmem współpracowników, choć nie zawsze potrafi doprowadzić do końca rozpoczęte zadania, chętnie zaś przekazuje je współpracownikom.
Aby skutecznie współpracować z sangwinikiem najlepiej nawiązać z nim relację towarzyską, po prostu zaprzyjaźnić się z nim. Na większość zadań patrzy on z punktu widzenia emocji oraz ludzi, więc w taki też sposób należy mu je przedstawiać. Liczą się dla niego opinie autorytetów - wpływowych, znanych osób, dlatego dobrze jest się na nie powoływać. Rozmowa z sangwinikiem powinna być barwna, pełna metafor. Im mniej konkretna, a bardziej efektowna - tym lepiej. Osoby małomówne, nastawione na konkretny cel mogą mieć problem w relacji z sangwinikiem, gdyż uwielbia on roztaczać swoje wizje, dużo o nich mówi, wygłasza tyrady i lubi mieć słuchaczy. W pracy z sangwinikiem należy się wystrzegać poddania się jego pomysłom, dać mu się przekonać, bo często bywa to zwykłą stratą czasu.
Melancholik - to człowiek niezbyt uczuciowy i mało aktywny, przygnębiony, apatyczny, analityczny perfekcjonista. Idealny zawód dla niego to „księgowy-artysta”, uwielbia bowiem tabele, wykresy, analizy. Decyzje muszą być poprzedzone planowaniem, zebraniem potrzebnych materiałów, pieczołowitą analizą. Do zadań przygotowuje się wolno, więc niewiele czasu zostaje mu na działanie. Przy swoim analitycznym nastawieniu często jest osobą obdarzoną talentami artystycznymi.
Rozmowa z osobą mającą ten typ temperamentu powinna być odpowiednio przygotowana. Należy skupić się na konkretach i krokach do osiągnięcia celu. Na załatwienie sprawy przeznaczyć sporo czasu - melancholicy nie podejmą decyzji zbyt szybko, a poganiani - wycofują się. Z szefem melancholikiem należy rozmawiać spokojnie i wytrwale, to przynosi efekty. Nie ma decyzji bez przemyślenia argumentów za i przeciw. Trzeba pamiętać, że melancholik nie jest odporny na krytykę. Niezwykle istotne jest dotrzymywanie słowa i unikanie manipulacji. Trzeba uzbroić się w cierpliwość!
Choleryk - to człowiek pobudliwy, wybuchowy i mało wytrwały w działaniu,
Wykazuje olbrzymią energię i aktywność, jest zorientowany na działanie i wykonanie zadania. Ma silną wolę, trudno go zniechęcić i jest wręcz urodzonym przywódcą. To doskonały organizator - potrafi załatwić bardzo trudne zlecenia, potrafi rozliczać współpracowników z wykonania zadań.
W rozmowie z szefem cholerykiem należy pamiętać, że najważniejsze są dla niego jasno określone cele i argumenty, a sama rozmowa powinna być konkretna i sprawnie prowadzona. Dobrze jest zadawać dużo szczegółowych pytań, dzięki temu w przyszłości można uniknąć niedopowiedzeń i nieporozumień (choleryk podchodzi do zagadnień w prosty sposób: skoro nie padło pytanie, to znaczy, że sprawa jest zrozumiała i zamknięta). Jeśli zależy nam na uzyskaniu czegoś od szefa choleryka - urlop w danym czasie, podwyżka - warto mu przedstawić alternatywne rozwiązania, oczywiście odpowiednio uargumentowane. Takie osoby źle się bowiem czują nie mając wyboru, ale jeśli znajdą się w sytuacji, w której mogą decydować, robią to łatwo i chętnie, kierując się logiką i rozsądkiem. W rozmowie z cholerykiem nie warto walczyć o pozycję dominującą, to do niczego nie doprowadzi oprócz nerwów i frustracji. Lepiej jest oddać im prowadzenie rozmowy (nie usiłują wówczas za wszelką cenę zdominować rozmówcy tylko komunikują się z nim). Co istotne, szef choleryk nie akceptuje osób, które nie mają własnego zdania, zdecydowanie częściej przyzna rację osobie, która wypowiada własne poglądy (odmienne od jego) niż osobie która tylko kiwa głową i potwierdza jego słowa.
Flegmatyk - to człowiek mało pobudliwy, powolny, zrównoważony, ale wytrwały i konsekwentny w działaniu. Łatwo przychodzi mu obserwacja innych, dzięki czemu potrafi łagodzić konflikty i budować pozytywne relacje ze współpracownikami. Zmiany są dla niego trudne, dlatego niezbyt często je wprowadza. To idealny członek zespołu, potrafi wspierać innych, na co dzień jest powściągliwy, ale równocześnie życzliwy i uprzejmy. W pracy najbardziej widoczne są jego opanowanie i kompetencja.
Współpraca z flegmatykiem powinna rozpocząć się od nawiązania relacji towarzyskich, przyjacielskich. Jednak trzeba pamiętać, że nie lubi on plotek, dlatego opinie o innych ludziach zachowuje dla siebie i nie ufa osobom lubiącym „sensacyjne historie”. Chętnie pomaga w sytuacjach konfliktowych, gdy może wykazać się swoim spokojem. Podczas rozmowy flegmatyk musi mieć poczucie bezpieczeństwa, a zaskoczony nowymi pomysłami czy wizjami, zrobi wszystko, aby możliwie bezboleśnie wycofać się ze współpracy z osobą, która go „atakuje”. Dość łatwo ulega wpływom.
Pamiętajmy, że każdy człowiek jest indywidualnością i zazwyczaj łączy w sobie cechy 2-3 typów temperamentów, z jednym dominującym, który przewodzi jego osobowości, a podstawowe cztery typy to jedynie podział wyjściowy. Nie jest łatwo dokładnie określić z jakim typem temperamentu mamy do czynienia, ponieważ jego cechy charakteru się przeplatają. Dlatego zanim obierzesz jakąś strategię działania wobec twojego szefa, dokładnie obserwuj jego sposób zarządzania. To dopiero pozwoli na właściwe odczytanie jego cech potrzebnych do właściwego porozumienia się z nim i efektywnej współpracy.
Gabriela Elert