-Ministerstwo Finansów opracowało założenia do Programu e-Podatki. Jakie są jego cele?
- Program e-Podatki został zaakceptowany przez Radę Programu e-Podatki pod przewodnictwem ministra Andrzeja Parafianowicza. Dokument ten określa kilka obszarów zmian.
-Możemy je wymienić?
- Tak. Są to: scentralizowana rejestracja; elektroniczna wymiana danych z otoczeniem administracji podatkowej; uproszczone rozliczenie PIT; udostępnienie usług drogą elektroniczną (m.in. elektroniczne deklaracje); rozliczenia z podatnikami, budżetem centralnym i budżetami samorządowymi; zarządzanie sprawami; wymiar i zarządzanie ryzykiem; zarządzanie zaległościami podatkowymi.
Centralny rejestr
-Zacznijmy od scentralizowanej rejestracji. Czym ona ma być?
- W ramach tego obszaru zostanie zbudowany centralny rejestr podatników dostępny z każdego urzędu skarbowego. Jego budowa będzie przedsięwzięciem skomplikowanym, bo m.in. będzie musiała uwzględniać planowaną konsolidację rejestrów państwowych. Nie chcemy dopuścić do sytuacji, by istniały dwie bazy podatników: odrębnie dla służby celnej i administracji podatkowej. To są ci sami podatnicy, nie ma potrzeby ich dzielenia. Budowane rozwiązanie musi także zapewnić segmentację podatników, co pozwoli na dostosowanie rodzaju obsługi do profilu danego podatnika.
-Czyli będzie jedna baza w jednym miejscu?
- Tak. Scentralizowana rejestracja będzie polegać na stworzeniu jednej bazy danych. Dziś mamy 401 lokalnych baz (bo tyle jest urzędów skarbowych). Po zmianach będzie jedna, dostępna dla każdego urzędu skarbowego.
-Jakie będą tego efekty?
- Będzie ona bazą dla centralizacji kolejnych aplikacji podatkowych, usprawni obsługę podatników przez udostępnienie wielu usług.
-Czy nowa baza zastąpi Poltax?
- W ramach programu zostaną zbudowane nowe aplikacje, które w wielu obszarach zastąpią obecnie eksploatowany system Poltax.
- Ile te zmiany będą kosztować?
- Mamy w sumie ok. 281 mln zł na ich realizację.
- Ta kwota pochodzi ze środków unijnych?
- Tak.
Zaświadczenia
- Kolejny cel Programu e-Podatki to elektroniczna wymiana danych z otoczeniem administracji podatkowej. Co to oznacza?
- Realizację tego celu można pokazać na przykładzie ośrodków pomocy społecznej. Beneficjenci świadczeń z pomocy społecznej muszą uzyskać zaświadczenie o dochodach z urzędu skarbowego. Chcemy, aby nie musieli osobiście występować o takie zaświadczenia. Dzięki odpowiednim systemom informatycznym urząd skarbowy i ośrodek pomocy społecznej wymieniałyby między sobą informacje na temat dochodów osoby, która o taką pomoc występuje. Realizacja tej usługi odbywałaby się przez platformę e-PUAP.
- Kiedy to rozwiązanie zacznie funkcjonować?
- Planujemy jej uruchomienie w przyszłym roku.
- Czy będzie potrzebna zmiana przepisów w tym zakresie?
- Tak. Muszą być zmienione przepisy ustawy o pomocy społecznej. W obecnym jej brzmieniu naczelnik urzędu skarbowego wydaje zaświadczenie o dochodach, które beneficjent przedstawia w ośrodku pomocy społecznej. Po zmianach beneficjent pomocy załatwi wszystkie formalności w jednym miejscu. Niezbędne informacje zostaną przekazane za pośrednictwem systemów informatycznych.
Mniej biurokracji
- Jakich uproszczeń mogą spodziewać się podatnicy?
- Znaczących uproszczeń i ułatwień w składaniu zeznań rocznych. Możliwości załatwienia większości spraw bez konieczności wizyty w urzędzie skarbowym, w tym możliwości poznania stanu rozliczeń czy dotarcia do informacji, na jakim etapie załatwiania znajduje się sprawa podatnika.
- Czy zostanie zmniejszona biurokracja?
- Owszem. Będziemy dążyć do tego, aby wszędzie tam, gdzie działania może prowadzić administracja, uwalniać obywatela od konieczności przedkładania informacji, oraz do optymalizacji procesów administracyjnych. Planujemy uprościć np. sposób informowania organizacji pożytku publicznego o przekazanym 1 proc. podatku. Dziś każdy urząd skarbowy przesyła oddzielną informację na temat każdego podatnika. Czasem koszt przesyłki pocztowej przewyższa wartość 1 proc., o którym urząd musi poinformować. Tymczasem zbiorczą informację może przesłać Ministerstwo Finansów.
- Ile MF na tym zaoszczędzi?
- Szacujemy, że będą to oszczędności ok. 3 mln zł.
e-Deklaracje
- Czy możliwość przesyłania deklaracji drogą elektroniczną będzie upraszczana?
- Tak. Dzisiaj główną barierą w masowym przesyłaniu deklaracji drogą elektroniczną jest kwalifikowany podpis elektroniczny, którego koszt waha się między 300 a 400 zł. Chcemy zlikwidować obowiązek podpisywania deklaracji bezpiecznym podpisem dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Te zmiany wprowadzamy już w tym roku dla PIT-37. Projekt zmian do Ordynacji podatkowej jest już przedmiotem pracy Sejmu i liczymy na to, że na przełomie marca i kwietnia 2009 r. ta usługa zostanie podatnikom udostępniona. Po zmianie przepisów pełnomocnictwa do składania deklaracji drogą elektroniczną nie będą podlegać opłacie skarbowej.
- Jak podatnicy będą składać PIT-37 drogą elektroniczną bez podpisu kwalifikowanego?
- PIT-37 będzie można złożyć, pobierając interaktywny formularz ze strony internetowej MF.
- A jak PIT-37 bez bezpiecznego podpisu będzie weryfikowany?
- Sprawdzimy imię, nazwisko, NIP, PESEL, datę urodzenia podatnika. Dodatkowo podatnik będzie musiał podać przychód z deklaracji za rok poprzedni. To będzie swoisty PIN podatnika. Gdy wszystkie dane będą się zgadzać, deklaracja zostanie przyjęta. Reszta procedur, jak np. wydawanie potwierdzenia, że zeznanie zostało złożone, nie zostanie zmieniona.
- Czy podobne uproszczenia będą wprowadzane dla innych deklaracji?
- Myślę, że tak. Bez podpisu kwalifikowanego mogłyby być składane np. PIT-38, PIT-36. Planujemy też wprowadzenie obowiązku przesyłania wszystkich PIT-11 drogą elektroniczną. Taka procedura funkcjonuje już z ZUS i świetnie się sprawdza.
Konta podatników
- Jeden z punktów Programu e-Podatki zakłada zapewnienie podatnikom dostępu do ich rozliczeń. Co to oznacza?
- To stworzenie dostępu do kont podatkowych, które funkcjonowałyby podobnie do internetowych kont bankowych. Na takich samych danych pracowaliby wszyscy urzędnicy. Dostęp do konta byłby możliwy za pośrednictwem internetu, na telefon - po dokonaniu identyfikacji pytającego, i osobiście w urzędzie skarbowym.
- Ile czasu potrzebuje MF na stworzenie takich usług?
- Zakładamy, że do 2013 roku zostaną one wprowadzone. Do tego czasu musimy wykorzystać przyznane na ten cel środki unijne.
Komunikacja z podatnikami
- Czy będą jakieś zmiany w Krajowej Informacji Podatkowej?
- Chcemy usprawnić naszą linię call center. Francuzi, na których wzorowaliśmy się, tworząc Krajową Informację Podatkową, w celu zwiększenia liczby obsługiwanych podatników zatrudniają np. studentów. My też dążymy do wypracowania swojego modelu. Chcemy np. w okresie składania zeznań rocznych do obsługi telefonów od podatników włączyć urzędy skarbowe. Aby te cele zrealizować, musimy zmodernizować zaplecze techniczne biur Krajowej Informacji Podatkowej. Ze względu na oszczędności realizacja wspominanych zamierzeń musi zostać odłożona w czasie.
- Ma być usprawniony system zarządzania sprawami.
- Chodzi o to, aby urzędy nie przesyłały pism między sobą, a korzystały z dostępnej bazy. Wymiana danych może odbywać się drogą elektroniczną. Każda zmiana na koncie podatnika będzie widoczna.
- Trwają prace nad zlikwidowaniem NIP. Czy zastąpi go PESEL?
- Trwają prace nad zintegrowaniem rejestrów państwowych. Ich efektem ma być również uproszczenie zasad identyfikacji. Chcemy, żeby obywatel nie musiał posługiwać się wieloma identyfikatorami oraz podawać danych znanych już administracji.
Konkurs dla firm
- Kto będzie realizował Program e-Podatki?
- Firma, która wygra przetarg. W drodze konkursu, zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych, zamierzamy wybrać firmę, która przedstawi najlepszą koncepcję realizacji zmian. Następnie w drodze kolejnego postępowania przetargowego zostanie wyłoniony wykonawca zaakceptowanego rozwiązania.
- Czy MF nie będzie oszczędzało na tym projekcie?
- Naszym celem będzie zbudowanie rozwiązań, które poprawią efektywność funkcjonowania administracji podatkowej. Niski koszt zakupu i funkcjonowania będzie dla nas równie ważny jak ich jakość.
Fot. Wojciech Górski
Jarosław Wyszyński, zastępca dyrektora Departamentu Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów
Rozmawiała Ewa Matyszewska