Dokumentem uprawniającym do skorzystania w nagłych przypadkach z bezpłatnych usług medycznych za granicą jest karta EKUZ. Przy planowanym leczeniu niezbędne jest posiadanie formularza E-112.
W razie nieszczęśliwego wypadku lub nagłej choroby EKUZ gwarantuje niezbędny dostęp do świadczeń zdrowotnych w takim zakresie, który umożliwi kontynuowanie zaplanowanego pobytu, bez konieczności jego przerywania i powrotu do kraju. W sytuacji, w której ubezpieczony planuje przeprowadzenie leczenia lub badań diagnostycznych poza granicami kraju, aby uzyskać możliwość bezpłatnego leczenia, powinien uzyskać przed podjęciem takiego leczenia zgodę prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.
EKUZ - tylko na wniosek
Karta EKUZ wydawana jest wyłącznie na wniosek osoby uprawnionej do jej otrzymania. Prawo do otrzymania karty zaś mają osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia, jak również członkowie rodziny ubezpieczonego.
Prawo do otrzymania karty mają ponadto:
• osoby posiadające miejsce zamieszkania na terenie Polski, które nie ukończyły 18. roku życia,
• nieubezpieczone kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski,
• osoby spełniające kryteria dochodowe i posiadające decyzję wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania.
Wniosek o wydanie karty składa się do regionalnego oddziału NFZ właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Do wniosku (którego druk można pobrać ze strony www.nfz.gov.pl) należy dołączyć dowód ubezpieczenia zdrowotnego (np. książeczkę ubezpieczeniową, druk ZUS RMUA). Wyrobienie karty jest bezpłatne.
Okres ważności karty
Co do zasady karta EKUZ jest wydawana niezwłocznie po otrzymaniu przez oddział NFZ stosownego wniosku (pod warunkiem że nie zachodzą wątpliwości w kwestii opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne). Z reguły następuje to w ciągu jednego dnia, sporadycznie (w okresach wakacji lub ferii zimowych) termin ten może ulec nieznacznemu wydłużeniu (do około 3 dni).
W przypadku:
• osób zatrudnionych i wykonujących własną działalność - EKUZ jest wydawana na okres nieprzekraczający 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, za który została odprowadzona ostatnia składka na ubezpieczenie zdrowotne,
• bezrobotnych - EKUZ jest wydawana na okres 30 dni,
• uczniów - EKUZ jest wydawana na okres do końca roku szkolnego,
• studentów - EKUZ jest wydawana na okres do końca roku akademickiego,
• emerytów - EKUZ jest wydawana na okres 5 lat.
W sytuacji, w której ubezpieczony przed wyjazdem nie wystąpił o wystawienie karty, powinien skontaktować się telefonicznie, faksem lub za pośrednictwem osoby pozostającej w kraju z właściwym ze względu na miejsce zamieszkania oddziałem NFZ. W takim przypadku NFZ wydaje certyfikat zastępczy i wysyła go pocztą pod wskazany adres (w nagłych przypadkach - faksem).
Do czego uprawnia karta?
Karta uprawnia do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej tylko w tych zakładach opieki zdrowotnej, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia.
Nie oznacza to jednak, że ubezpieczony nie musi liczyć się z poniesieniem pewnych kosztów leczenia w zagranicznej placówce medycznej. Kwestia odpłatności (oraz jej wysokości) uzależniona jest od tego, w jakim kraju znajduje się ubezpieczony. W poszczególnych krajach Unii Europejskiej wewnętrzne przepisy dotyczące ochrony zdrowia różnie regulują kwestię odpłatności za świadczone przez publiczne placówki zdrowotne usługi medyczne. Dla przykładu należy wskazać, że w Niemczech za wizytę u lekarza rodzinnego należy zapłacić kwotę około 10 euro.
WaŻne!
W przypadku gdy zakład opieki zdrowotnej zażąda od ubezpieczonego, który posiada EKUZ, wniesienia dodatkowej opłaty, za świadczenia, które nie są objęte takimi opłatami, ubezpieczony po powrocie do kraju może ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów od NFZ.
W tym celu niezbędne będzie jednak wykazanie się przez ubezpieczonego rachunkami potwierdzającymi poniesione wydatki.
Należy pamiętać, że karta EKUZ nie zapewnia bezpłatnego leczenia w prywatnych przychodniach i szpitalach.
Planowane leczenie za granicą
W celu uzyskania zgody na przeprowadzenie leczenia lub badań diagnostycznych poza granicami kraju konieczne jest złożenie wniosku do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia o przeprowadzenie leczenia lub badań diagnostycznych albo kontynuację leczenia lub badań diagnostycznych poza granicami kraju oraz pokrycie kosztów transportu za pośrednictwem właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ.
Osoby, które poddały się leczeniu przed uzyskaniem zgody prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, zobowiązane są do pokrycia kosztów leczenia we własnym zakresie.
Należy podkreślić, że część wniosku wypełniana jest przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego - specjalistę właściwej dziedziny medycyny, posiadającego tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych. Lekarz uzupełnia informacje dotyczące rozpoznania klinicznego choroby, jej przebiegu oraz aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonego. Wskazuje również cel wyjazdu i przewidywany sposób leczenia za granicą oraz placówkę opieki medycznej wraz z uzasadnieniem swojego wyboru. Lekarz potwierdza ponadto we wniosku, że wnioskowane leczenie nie jest przeprowadzane w kraju, a udzielenie tego świadczenia jest niezbędne w celu ratowania życia lub poprawy stanu zdrowia oraz wskazuje termin, w jakim leczenie powinno być przeprowadzone.
Wnioskodawca przekazuje do oddziału wojewódzkiego:
• uzupełniony odpowiednio wniosek (część II wniosku powinna być przetłumaczona przez tłumacza przysięgłego na język urzędowy państwa, w którym ma zostać udzielone świadczenie, lub na język angielski),
• kopię dokumentacji medycznej w zakresie objętym wnioskiem.
Oddział Wojewódzki NFZ w przypadku wydania zgody przez prezesa NFZ na przeprowadzenie leczenia za granicą wypełnia i poświadcza w 2 egzemplarzach odpowiednie zaświadczenie (formularz E-112) i przekazuje go osobie składającej wniosek.
Ubezpieczony, który udaje się na zagraniczne leczenie do innego państwa członkowskiego UE, zobowiązany jest do zabrania ze sobą oryginału formularza E-112 wraz z tłumaczeniem II części wniosku.
Bartłomiej Sikora
Podstawa prawna:
• art. 2 ust. 1, art. 51-54 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
• zarządzenie nr 100/2005 Prezesa NFZ z 23 listopada 2005 r. w sprawie określenia terminów ważności Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz Certyfikatu Tymczasowo Zastępującego Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego,
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 grudnia 2007 r. w sprawie wniosku o leczenie lub badania diagnostyczne poza granicami kraju oraz pokrycie kosztów transportu (DzU nr 249, poz. 1867 ze zm.).