REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak poradzić sobie ze stanem wyczerpania

Krzysztof Manthey

REKLAMA

REKLAMA

W pracy spędzamy 25 proc. swojego życia. Praca przestaje być sposobem na zarabianie pieniędzy, a staje się po prostu życiem. Dlatego zdrowie, kondycja fizyczna i psychiczna, emocje są elementami funkcjonowania w pracy.

Przeciętny człowiek spędza w pracy 25 proc. swojego życia. Praca przestaje być jedynie sposobem na zarabianie pieniędzy czy realizację zawodowych ambicji, a staje się po prostu życiem. Dlatego musimy pamiętać, że zdrowie, kondycja fizyczna i psychiczna, emocje, poczucie sensu są integralnymi elementami naszego funkcjonowania w środowisku pracy.

Wypalenie zawodowe to stan wyczerpania odczuwalny na poziomie emocji, kondycji fizycznej, zdrowia i energii do działania. Często objawia się spadkiem efektywności i jakości pracy, brakiem zadowolenia, poczuciem bezsensu działań, brakiem motywacji... Praca, która jeszcze niedawno dawała nam satysfakcję, zaczyna być nieznośnym obciążeniem i traci jakikolwiek sens poza comiesięcznym wpływem na konto bankowe.

Czynniki ryzyka

REKLAMA

Do niedawna syndrom wypalenia zawodowego kojarzono z określonymi zawodami, takimi jak nauczyciele, lekarze, pielęgniarki i psychologowie. W praktyce świata biznesu okazuje się jednak, że wypalenie zawodowe dotyka coraz większej liczby osób w każdym zawodzie. Z problemem tym najczęściej borykają się pracownicy, którzy w codziennej pracy mają bezpośredni kontakt z ludźmi (także podwładnymi), ich praca polega na niesieniu pomocy innym, kontakcie z klientami, ponoszeniu ryzyka i odpowiedzialności. Ale nie tylko. „Wypalają się” marketingowcy, kreatorzy reklam, pracownicy okienek pocztowych i specjaliści HR.

O tym, kto jest bardziej, a kto mniej narażony na wypalenie zawodowe, decydują indywidualne cechy i skłonności oraz środowisko pracy i relacje w nim panujące. Najczęściej wypalenia zawodowego doświadczają osoby, które:

•  pracują intensywnie i angażują się emocjonalnie w swoją pracę,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• przez dłuższy czas są narażone na silny stres w pracy,

•  działają pod dużą presją (np. odpowiedzialności, czasu, oczekiwań przełożonych),

•  często przyjmują dodatkowe zadania i obowiązki,

• muszą lub chcą wykonywać wszystko samodzielnie, bez delegowania zadań swoim podwładnym czy współpracownikom,

• stawiają sobie bardzo wysokie wymagania, są perfekcjonistami,

•  angażują się w pracę zawodową bez reszty, nie pozostawiając miejsca na życie poza-zawodowe,

•  nie dbają o ciało, dietę, ćwiczenia fizyczne, rytm snu, relaks.

Objawy wypalenia zawodowego

REKLAMA

Najczęściej objawy wypalenia pojawiają się powoli i narastają z czasem. Przychodzi taki moment, kiedy stwierdzamy, że praca, którą wykonywaliśmy z zaangażowaniem, zaczyna budzić w nas niechęć, czujemy, że nie jesteśmy w stanie dać z siebie już nic więcej. Jesteśmy zmęczeni, znużeni, wypaleni. Najpierw tylko trochę i tylko czasami. Potem coraz częściej.

W porę dostrzeżone symptomy i podjęte działania zazwyczaj pozwalają wrócić do normalnego funkcjonowania. Najczęściej wystarczy zmniejszyć obciążenie pracą, odpocząć, poświęcić więcej czasu sobie i najbliższym, swojemu hobby, życiu pozazawodowemu. Gdy sygnały ostrzegawcze są lekceważone, proces wypalenia postępuje i pojawiają się silniejsze i bardziej dotkliwe objawy, między innymi wyraźny spadek jakości i efektywności pracy, wybuchy irytacji i złości, negatywna postawa wobec innych osób - zarówno współpracowników, jak i klientów czy kontrahentów.

Również ciało coraz mocniej daje nam do zrozumienia, że nasz stan się pogarsza. Częste przeziębienia i grypy wcale nie muszą być spowodowane sezonową epidemią, a bóle i niedyspozycje żołądkowe - kiepską kuchnią. Często są sygnałem, że organizm nie radzi już sobie z natężeniem stresu i brakuje mu sił do codziennego działania. Ciało woła „Ratuj się!”.

Objawy wypalenia mają niebagatelny wpływ na życie zawodowe i pozazawodowe, relacje ze znajomymi, związki partnerskie i rodzinne. Nie trzeba dodawać, że jest to wpływ negatywny. W skrajnych przypadkach, gdy stan ten trwa długo i nie są podejmowane żadne działania w kierunku zmiany sytuacji, może to prowadzić do załamania nerwowego, udaru mózgu, zawału serca, choroby psychicznej, schorzeń, takich jak anoreksja czy bulimia.

Środki zaradcze

Syndrom wypalenia zawodowego to nie „po prostu znudzenie pracą”, lecz stan, który ma swoje poważne konsekwencje - indywidualne, społeczne, zdrowotne, emocjonalne. Dlatego warto podjąć działania profilaktyczne.

Aby zapobiegać wypaleniu zawodowemu, przede wszystkim należy unikać sytuacji, które sprzyjają pojawianiu się tego stanu. W pracy warto tak organizować obowiązki, by nie wykonywać kilku zadań w tym samym czasie. Dobra organizacja czasu, przyjmowanie tylko tylu zadań, ile faktycznie można wykonać, asertywna postawa - to podstawowe warunki przeciwdziałania wypaleniu. Zadbajmy też o dobrą komunikację interpersonalną - z przełożonymi, podwładnymi i współpracownikami. Zdrowa komunikacja w miejscu pracy to również zdolność do delegowania odpowiedzialności. Zamiast pracować w przekonaniu, że wszystko jest naszym zadaniem, że tylko my zrobimy to dobrze, że musimy wszystko kontrolować, warto czasem zlecić komuś wykonanie określonego zadania - „wydelegować odpowiedzialność”.

Duże znaczenie ma również odrywanie się od spraw zawodowych. W dzisiejszych czasach wydaje się to niemal niemożliwe, ale warto spróbować. Zadbajmy o to, by regularnie korzystać z urlopu, a czas odpoczynku przeznaczmy na czynności, które sprawiają nam przyjemność. Dobrze wykorzystany, wolny od pracy czas, oderwanie od spraw zawodowych zaowocują po powrocie wyższą efektywnością, większym zapałem w realizacji zadań. W szerszej perspektywie okaże się, że więcej i lepiej zrobiliśmy, pozwalając sobie porządnie wypocząć, niż spędzając urlop na „doskakiwaniu” do obowiązków.

Rada dla pracodawcy

Wypalenie zawodowe może pociągać za sobą konieczność zmiany miejsca pracy, a nawet zawodu. To zaś wiąże się z ponoszeniem kosztów, zarówno przez konkretną osobę, jak i przez pracodawcę (koszty poszukiwania nowej pracy czy przeprowadzenia rekrutacji).

Koszty wypalenia zawodowego, jakie ponoszą pracodawcy, powodowane są ponadto absencją pracowników, zmniejszeniem ich produktywności, fluktuacją kadr, a co za tym idzie - koniecznością przyuczania ich do nowych zadań, wydatkami związanymi z leczeniem.

W interesie pracodawców leży więc zapobieganie temu zjawisku u pracowników, czyli podejmowanie działań zanim problem się pojawi. Można oczywiście liczyć na to, że „mnie i mojej firmy to nie dotyczy”, jednak niewiele jest organizacji, których problem wypalenia zawodowego pracowników nie dotknął, lub które nie będą musiały zmierzyć się z nim w najbliższym czasie. Prosty rachunek inwestycji pokaże każdemu przedsiębiorcy, że działania profilaktyczne są o wiele tańsze od leczniczych. Tym bardziej że środki zaradcze okazują się dość proste. Podstawowe przykazania profilaktyki wypalenia zawodowego są bowiem niemal truizmami w świecie biznesu:

•  powierzaj pracownikom zadania adekwatne do ich możliwości i kompetencji - nie rezygnuj z motywowania do rozwoju i „przekraczania siebie”, ale unikaj „rzucania na głęboką wodę” bez przygotowania,

•  udzielaj obiektywnej, konstruktywnej i regularnej informacji zwrotnej i oceny pracy zatrudnionych osób,

•  stwórz pracownikom możliwości uczenia się i rozwoju, dając tym samym poczucie bezpieczeństwa,

•  wynagradzaj pracowników adekwatnie do realizowanych przez nich zadań, traktując płacę nie tylko jako nagrodę, ale przede wszystkim jako ekwiwalent za pracę,

•  zadbaj o pozytywne relacje interpersonalne w firmie - rozpoznanie, zrozumienie i umiejętność komunikowania stanów emocjonalnych sygnalizowanych przez ciało i umysł stanowi podstawę zdrowia i integralności zespołów i jednostek.

Realizacja większości z tych działań nie wymaga w zasadzie żadnych inwestycji, wymaga natomiast przemyślanych działań i szacunku dla pracownika, a w zasadzie szacunku do człowieka będącego pracownikiem.

Pracodawcy, którzy bardzo poważnie traktują problem wypalenia zawodowego, coraz częściej decydują się też na inwestycje szkoleniowe, organizując dla pracowników szkolenia psychoedukacyjne, treningi z zakresu umiejętności interpersonalnych, komunikacji, rozwiązywania konfliktów oraz skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem. Najpewniej trend ten będzie się dynamicznie rozwijał, choćby dlatego, że nasz świat, a co za tym idzie - także środowisko zawodowe, nie zamierza zwalniać.

Objawy wypalenia zawodowego:

•  uczucie przygnębienia, irytacji,

•  problemy z podejmowaniem decyzji,

•  poczucie przepracowania, brak chęci do pracy,

•  poczucie izolacji, osamotnienia,

• postrzeganie życia jako ponurego i ciężkiego,

•  negatywne postawy wobec klientów lub pacjentów,

•  brak cierpliwości, drażliwość, poirytowanie,

•  częste choroby, bóle głowy, przeziębienia, bóle mięśni,

•  brak apetytu,

•  nagły spadek wagi,

•  kłopoty ze snem, bezsenność.

Krzysztof Manthey

Autor jest trenerem i coachem oraz doświadczonym menedżerem. Umiejętności zawodowe zdobywał w Grupie Radiowej Agora. Jako szkoleniowiec specjalizuje się w rozwoju kompetencji negocjacyjnych i menedżerskich. Współpracuje z Collegium Civitas.

Kontakt:

krzysztof@manthey.pl

 

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy 03.11.2024 r. to niedziela handlowa, handel bez zakazu, zakupy w Lidlu i Biedronce, w galeriach, wszystkie sklepy otwarte czy tylko Żabka

Czy pirewsza niedziela listopada jest niedzielą handlową? Czy jeśli duże zakupy, to tylko dziś w sobotę 2 listopada, nie należy więc zwlekać, ale udać się do sklepu - adekwatnie do potrzeb związanych z brakami w lodówce czy spiżarni oraz korzyści oczekiwanych po oferowanych promocjach.

ZUS: 271 wniosków o zwolnienie z opłacania składek ZUS w ciągu pierwszych 30 minut. Od północy trwa nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS

ZUS: 271 wniosków o zwolnienie z opłacania składek ZUS w ciągu pierwszych 30 minut. Od północy trwa nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Kto może ubiegać się o zwolnienie z opłacania składek ZUS? Jakie warunki trzeba spełniać, by skorzystać z ulgi?

Opłaty pobierane przez cmentarze nielegalne. Nekropolia mogą pobierać jedynie opłaty za pochówek. Przełomowy wyrok WSA w Olszynie

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za dochowanie zmarłego do już opłaconego grobu, wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. Wyrok ten – z pewnością – będzie stanowił istotną informację dla wielu osób, które w związku ze Świętem Zmarłych, w najbliższych dniach, udadzą się na groby swoich bliskich. 

1000 złotych brutto dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego i innych świadczeń. Kto może się ubiegać?

Kto otrzyma dodatkowe 1000 złotych brutto dopłaty do prądu? Należy się obok bonu energetycznego itp. świadczeń. Podwyżki cen energii elektrycznej to gorący temat. Teraz przybrał na sile w związku z usuwaniem skutków wrześniowej powodzi. Poszkodowani mogą liczyć na 1000 złotych dodatkowego wsparcia do zasiłku powodziowego  na pokrycie kosztów energii.

REKLAMA

Nowe świadczenie radykalnie ulży tysiącom osób. Jednak trzeba będzie na nie poczekać

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej. Tysiące osób skorzysta z nowego świadczenia – dodatku dopełniającego. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r., ale na wypłatę dodatku trzeba będzie poczekać.

DPS: Pensjonariusz nie opłaci kosztów pobytu, nawet jeśli go na to stać

Pobyt w domu pomocy społecznej jest świadczeniem odpłatnym. Ustalając opłatę za pobyt bierze się pod uwagę dochód osób zobowiązanych do wnoszenia opłaty. Czy możliwe jest uwzględnianie także ich majątku?

Zasiłek chorobowy w 2025 r. Chory pracownik może przyjść do pracy. I nie straci zasiłku. Pod warunkami

W 2025 r. chory pracownik (nie zakażający innych, mogący chodzić) ma prawo przyjść do firmy i załatwić sprawę związaną z pracą. Chodzi o takie incydentalne czynności jak podpisanie umowy, dokumentów reklamacyjnych, doniesienia pendrive, przekazanie kluczy serwisowych, odblokowanie komputera. 

Dłuższy urlop dla rodziców. Rząd wprowadza uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie (ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu)

Rząd przyjął projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

REKLAMA

Księgowy jako doradca strategiczny – ewolucja zawodu w erze cyfrowej

Badanie fillup k24 „Księgowi jako kluczowi doradcy klienta? Rola, wyzwania i rozwój zawodu okiem księgowych i przedsiębiorców” pokazuje, że przedsiębiorcy chcą widzieć w księgowym osobę, która doradzi, zrozumie ich, pomoże podjąć strategiczne decyzje, a nie tylko wprowadzi dane – mówi Monika Piątkowska, doradca podatkowy fillup. 

Świadczenie Aktywnie w żłobku. Jaki warunek musi być spełniony, żeby dostać dofinansowanie?

Świadczenie „Aktywnie w żłobku” przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo sprawowanej przez dziennego opiekuna. Jest to jedna z trzech form wsparcia dostępnych w programie „Aktywny Rodzic”. Kiedy ZUS może przyznać dofinansowanie?

REKLAMA