W przypadku tranzytu przez Rosję i Ukrainę wystarczy posiadać ważny bilet do kraju docelowego - np. do Chin - lub inne dowody potwierdzające tranzytowy cel podróży i dokumenty uprawniające do wjazdu do państwa docelowego (np. wiza chińska w paszporcie). Nie ma obowiązku posiadania rosyjskich wiz tranzytowych. W przypadkach tych okres pobytu na terytorium Federacji Rosyjskiej nie może być dłuższy niż dziesięć dni, licząc od dnia wjazdu. Podobne warunki obowiązują przy tranzycie przez Ukrainę.
Natomiast obywatele rosyjscy przejeżdżający przez Polskę muszą posiadać dowody potwierdzając tranzytowy cel podróży, np. zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony lub kartę stałego pobytu w Czechach albo w Niemczech. Okres pobytu na terytorium Polski nie może być dłuższy niż pięć dni, licząc od dnia wjazdu.
Wizy specjalne
Na podstawie przedłożenia odpowiednich dokumentów wizy uprawniające do nieograniczonej liczby wjazdów na okres roku wydaje się następującym osobom:
• pracownikom kolejowym,
• osobom uczestniczącym w wymianie naukowej, szkoleniowej, samorządowej,
• krewnym pracowników przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i przedstawicielstw organizacji międzynarodowych, którzy mają siedzibę w Polsce lub Rosji,
• kierowcom i członkom załóg pojazdów samochodowych wykonującym międzynarodowe przewozy drogowe.
Zniesienie kontroli
na lotniczych przejściach granicznych w nowych państwach Schengen nastąpi z końcem marca
Bez opłat wizowych
Władze nie pobierają opłat wizowych od:
• polskich inwalidów niezdolnych do pracy i rosyjskich inwalidów I i II grupy, dzieci inwalidów oraz osób im towarzyszącym,
• odwiedzających groby bliskich krewnych i członków rodziny (do 10 dni), dwukrotnie w ciągu roku,
• odwiedzających ciężko chorych krewnych,
• uczestników imprez oświatowych, kulturalnych, naukowo-technicznych, sportowych odbywających się na szczeblu międzyrządowym, międzyresortowym, województw lub na szczeblu organów samorządu terytorialnego,
• pracowników kolejowych wykonujących obowiązki służbowe,
• nauczycieli akademickich, stażystów i studentów szkół wyższych uczestniczących w wymianie międzyuczelnianej,
• nauczycieli akademickich i nauczycieli języka polskiego i literatury oraz języka rosyjskiego i literatury oraz innych przedmiotów wykładanych w języku ojczystym.
Dokumenty obcokrajowców
Rozszerzenie strefy Schengen oznacza, że Polska wydaje wizy na takich samych warunkach jak inne państwa członkowskie. Uniwersalna wiza, tzw. wiza Schengen, wydana przez jedno państwo jest - zgodnie z jednolitymi zasadami wspólnotowymi - uznawana również przez inne państwa. Poszczególne państwa członkowskie UE mają również prawo do wydawania wiz, których ważność jest ograniczona do terytorium państwa wydającego tzw. wizy narodowe.
Cele podróży
Wiza Schengen nie służy do wszystkich celów podróży. I w związku z tym różne dokumenty są od podróżującego wymagane. Jeżeli celem podróży obcokrajowca są odwiedziny w ramach wymiany kulturalnej czy naukowej, powinien złożyć inne dokumenty niż wtedy, gdy wizyta ma charakter prywatny. W tym ostatnim przypadku potrzebne jest zaproszenie uzyskane po złożeniu wniosku w urzędzie wojewódzkim. Jeśli celem wyjazdu obcokrajowca jest przeprowadzenie rozmów handlowych, powinien on przedstawić dokumenty, że jest przedstawicielem firmy zagranicznej i dysponować zaproszeniem od przedsiębiorstwa, z którym będzie negocjował. W takim zaproszeniu powinien być wskazany podmiot (firma polska), jego nazwa i adres oraz cel podróży.
Ważne!
Ukraińcy i Rosjanie mogą ubiegać się o dwa rodzaje wiz: schengeńską i narodową. Pierwsza kosztuje 35 euro i uprawnia do podróżowania po całej UE. Jest wydawana maksymalnie na 90 dni. Wiza narodowa kosztuje 75 euro, jest wydawana na okres powyżej 90 dni i uprawnia do pobytu jedynie w Polsce. Ta wiza jest przeznaczona dla osób legalnie pracujących. Białorusini za polską wizę płacą 60 euro
Obcokrajowiec, który chce odwiedzić rodzinę w Polsce, powinien przedstawić w konsulacie polskim zaproszenie wystawione przez wojewodę, przysłane przez członka polskiej rodziny. Cudzoziemiec powinien ponadto wypełnić i złożyć wniosek wizowy, zdjęcie i ważny paszport oraz ubezpieczenie. Powinien też udokumentować, że posiada środki na odbycie tej podróży.
Z kolei od obywatela np. Ukrainy czy Rosji jadącego na wczasy wymaga się przedstawienia rezerwacji hotelowych czy dokumentu potwierdzającego wykupiony pobyt w domu uzdrowiskowym.
Aby wjechać na terytorium Schengen, cudzoziemcy powinni zatem spełnić następujące warunki:
• uzasadnić cel podróży i warunki planowanego pobytu, posiadać środki wystarczające na utrzymanie, zarówno podczas planowanego pobytu, jak i na powrót do kraju zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, do którego osoba ta ma zagwarantowany wjazd, albo być w stanie legalnie zdobyć wyżej wymienione środki,
• nie mogą znajdować się na liście osób, którym odmówiono zgody na wjazd,
• nie mogą być uznawani za osoby, które mogą naruszyć porządek publiczny, bezpieczeństwo lub stosunki międzynarodowe jednego z państw Schengen.
Po przejściu kontroli granicznej można swobodnie poruszać się po strefie Schengen. Zniesienie kontroli na lotniczych przejściach granicznych w nowych państwach Schengen nastąpi dopiero pod koniec marca 2008 r.
Wizy dla cudzoziemców
Państwa Schengen wydają następujące rodzaje wiz jednolitych, które uprawniają posiadacza do wjazdu oraz pobytu na terytorium Schengen:
• wiza lotniskowa (A) - ważna tylko dla podróżujących samolotem, nie umożliwia posiadaczowi opuszczenia strefy tranzytowej lotniska,
• wiza tranzytowa (B) - pozwala na tranzyt przez terytorium Schengen nie przekraczający pięć dni,
• wiza krótkoterminowa (C) - umożliwia pobyt na terytorium Schengen do 90 dni, w ciągu sześć miesięcy od momentu pierwszego wjazdu.
Oprócz wiz jednolitych, kraje Schengen wydają długoterminowe wizy narodowe (D) oraz zezwolenia na pobyt, które są ważne tylko na terytorium kraju wydającego. Cudzoziemiec nie może wybierać rodzaju wizy, o tym decyduje konsul w zależności od celów pobytu.
Długoterminowe wizy narodowe pozwalają ich posiadaczom na nieprzekraczający pięć dni bezwizowy tranzyt przez terytorium innych krajów strefy Schengen. Posiadacze zezwoleń na pobyt wydanych przez jedno z państw Schengen mogą podróżować po strefie Schengen przez okres nieprzekraczający trzech miesięcy.
UKŁAD Z SCHENGEN
Układ z Schengen jest umową międzynarodową, zawartą między niektórymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej, mającą na celu zapewnienie swobody przepływu osób na obszarze składającym się z terytoriów państw - sygnatariuszy. Wynikająca z niego swoboda przepływu osób wewnątrz tzw. strefy Schengen dotyczy nie tylko obywateli państw - sygnatariuszy, ale wszystkich osób dowolnej narodowości i o dowolnym obywatelstwie, które przekraczają granice wewnętrzne na obszarze objętym układem.
STREFA SCHENGEN
Strefa Schengen jest obszarem, w skład którego wchodzą terytoria poszczególnych państw członkowskich, na którym stosowane są ściśle określone zasady reżimu Schengen dotyczące m.in. ochrony granic, ochrony danych osobowych obywateli, wzajemnej współpracy pomiędzy służbami policyjnymi państw - sygnatariuszy, wydawania wiz cudzoziemcom, jak również działania tzw. Systemu Informacyjnego Schengen.
ZEZWOLENIA PRZY GRANICY Z UKRAINĄ
Jeszcze w marcu powinno dojść do podpisania umowy między Polska a Ukrainą o małym ruchu przygranicznym, która dotyczyć będzie ok. 1,5 mln osób - ludności mieszkającej 50 km od granicy po obu jej stronach. Dzięki niej będą obowiązywać nie wizy, lecz zezwolenia na przekroczenie granicy wartości 20 euro, wydawane na dwa lata. Nie uprawniają one jednak do podejmowania pracy. Zwolnione z opłat będą dzieci oraz emeryci i renciści. Umowa wejdzie w życie po zaakceptowaniu przez Sejm i ratyfikowaniu przez prezydenta, czyli najwcześniej za 2-3 miesiące.
KATARZYNA ŻACZKIEWICZ-ZBORSKA
katarzyna.zaczkiewicz@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 24 sierpnia 2007 r. o udziale RP w Systemie Informatycznym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej (Dz.U. z 2007 r. nr 165, poz. 1170).
• Umowa między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz obywatelom Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej (Dziennik Urzędowy UE L 129/27).
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o warunkach podróży obywateli Rzeczypospolitej Polskiej i obywateli Federacji Rosyjskiej podpisana w Warszawie 18 września 2003 r. (M.P. nr 51, poz. 801).