Jak korzystać ze świadczeń zdrowotnych w trakcie wyjazdów turystycznych

Czy EKUZ daje prawo do bezpłatnych świadczeń

Zamierzam jechać na narty do innego państwa UE. Wiem, że będąc mieszkańcem kraju członkowskiego, mam prawo korzystania ze świadczeń zdrowotnych w całej UE. Czy muszę posiadać jakiś dokument potwierdzający to prawo?

Tak

Osoba pochodząca z któregokolwiek kraju należącego do UE ma prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych na zasadach, jakie obowiązują w kraju, w którym aktualnie przebywa. Tak więc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia, czyli np. w razie wypadku, zatrucia czy nagłego zachorowania Polak przebywający na terenie innego państwa UE może skorzystać z publicznej służby zdrowia. Nie oznacza to jednak, że nie musi on posiadać dokumentu, który potwierdzi objęcie go ubezpieczeniem zdrowotnym, a tym samym prawem do bezpłatnego leczenia. Dlatego właśnie przed wyjazdem do innego państwa UE należy wyrobić europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). Przedstawiając ją u publicznego świadczeniodawcy, mamy pewność, że usługa będzie bezpłatna lub jedynie obciążona drobnymi opłatami (w wielu krajach UE obowiązuje tzw. współpłacenie), jeżeli takie są pobierane w danym państwie UE. Nieposiadanie karty nie jest jednoznaczne z tym, że pomoc medyczna nie zostanie pacjentowi udzielona, ale w takiej sytuacji może on zostać obciążony kosztami udzielonych świadczeń zdrowotnych. Dopiero po powrocie do Polski, z rachunkiem od świadczeniodawcy i dokumentacją, pacjent będzie mógł się ubiegać o zwrot poniesionych kosztów od polskiego ubezpieczyciela, czyli Narodowego Funduszu Zdrowia.

Czy karta gwarantuje prywatne leczenie

Czy na podstawie EKUZ można ubiegać się o bezpłatne świadczenia zdrowotne również w prywatnych gabinetach i placówkach ochrony zdrowia?

Nie

Europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego gwarantuje dostęp do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych na terenie innych państw UE, które są udzielane przez lekarzy, w gabinetach lub placówkach należących do publicznego systemu lecznictwa. Aby mieć pewność, że za udzielone świadczenie w konkretnej placówce nie zapłacimy, warto przed skorzystaniem z usługi sprawdzić, czy ma ona podpisaną umowę z publicznym ubezpieczycielem. Tym bardziej warto to zrobić, gdyż w większości krajów UE świadczeniodawcy, którzy mają podpisane umowy z publicznym płatnikiem, udzielają świadczeń również prywatnie. W takiej sytuacji musimy dokładnie dowiedzieć się, jakie świadczenia zdrowotne są udzielane bezpłatnie, a za które będziemy musieli zapłacić. Na stronie internetowej NFZ (www.nfz.gov.pl) można sprawdzić, w jakiej wysokości pacjent musi dopłacić do niektórych świadczeń zdrowotnych.

Czy transport sanitarny jest bezpłatny

Wyjeżdżam na narty. Czy w sytuacji np. wypadku na stoku będę miał zapewnione bezpłatne świadczenia z zakresu ratownictwa medycznego?

Nie

W wielu miejscowościach wypoczynkowych lekarze przyjmują tylko prywatnie, w związku z tym nie honorują europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego. Za ich usługi trzeba zapłacić pełną cenę, której fundusz nie refunduje. Pacjent w pełni ponosi również w takim przypadku koszty transportu sanitarnego do Polski. Również ratownictwo górskie w wielu krajach, m.in. w Austrii i we Francji, jest w pełni odpłatne. Należy także pamiętać, że leczenie skutków wypadków związanych z uprawianiem sportu, w tym narciarstwa, obciążone jest wyższymi opłatami niż w innych przypadkach. W związku z tym osoby zamierzające wyjechać m.in. na narty powinny przed wyjazdem wykupić ubezpieczenie dodatkowe, z którego zostaną sfinansowane ewentualne koszty leczenia, których w krajach UE nie pokrywa powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

Czy sam wniosek o EKUZ wystarczy

W najbliższym czasie wybieram się na zimowy urlop do Austrii. Zamierzam wyrobić EKUZ. Czy do wniosku o wydanie karty muszę dołączyć jeszcze jakieś dodatkowe dokumenty?

Tak

Do uzyskania europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego niezbędne jest złożenie wniosku. Należy go wypełnić i złożyć we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania oddziale Narodowego Funduszu zdrowia. Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający aktualne ubezpieczenie zdrowotne, którym może być:

• dla pracowników - druk ZUS RMUA lub zaświadczenie wystawione przez płatnika składek,

• w przypadku osoby prowadzącej działalność na własny rachunek - ostatni dowód wpłaty na ubezpieczenie zdrowotne,

• dla osoby bezrobotnej - zaświadczenie z urzędu pracy, zawierające informację o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego,

• dla emerytów - aktualny odcinek emerytury,

• w przypadku rencistów - aktualny odcinek renty oraz legitymacja rencisty,

• osoby posiadające umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne z NFZ do wniosku o wydanie EKUZ powinny dołączyć dowód wpłaty ostatniej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Osoby, które ukończyły 18 rok życia, do wniosku o wydanie karty ubezpieczenia zdrowotnego dodatkowo dołączają dokument potwierdzający, że nadal się uczą lub potwierdzający ich niepełnosprawność.

Przeważnie EKUZ jest wydawany w dniu złożenia wniosku. Jedynie w sytuacji gdy fundusz sprawdza regularność opłacania składki zdrowotnej, wnioskodawca może czekać na kartę trochę dłużej, maksymalnie jednak do siedmiu dni. Chyba że okaże się, że wnioskodawca albo jego pracodawca nie opłacają składki na ubezpieczenie zdrowotne. W takiej sytuacji karta nie zostanie wydana.

Czy Polak z Wielkiej Brytanii musi mieć EKUZ

Jestem Polakiem, ale mieszkam i pracuję w Wielkiej Brytanii. W najbliższym czasie planuję krótki pobyt w Polsce. Czy muszę mieć jakieś dokumenty potwierdzające moje prawo do świadczeń zdrowotnych (włącznie z leczeniem szpitalnym)?

Tak

W związku z tym, że mieszka pan i pracuje w Wielkiej Brytanii, podlega pan brytyjskiemu prawu w zakresie zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z przepisami wspólnotowymi ma pan prawo do niezbędnych świadczeń zdrowotnych podczas pobytu w innych państwach członkowskich (w tym w Polsce) na koszt Wielkiej Brytanii. Uprawnienia te potwierdza europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku Wielkiej Brytanii formularz wniosku można pobrać na poczcie. Szczegóły o tym, jak starać się o kartę, znajdzie pan na stronie internetowej: https: //www.ehic.org.uk.

EKUZ uprawnia do świadczeń zdrowotnych niezbędnych podczas pobytu w innym państwie, uwzględniając rodzaj tych świadczeń i przewidywany czas pobytu. O tym, jakie świadczenia są dla danej osoby niezbędne według powyższych kryteriów, decyduje lekarz w państwie pobytu. W razie potrzeby mogą to być również świadczenia szpitalne. Na podstawie EKUZ otrzyma pan w Polsce świadczenia zdrowotne w placówkach posiadających umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Należy pamiętać, że EKUZ nie daje żadnych uprawnień, gdy celem podróży jest odbycie leczenia, a więc nie można na jej podstawie skorzystać z zaplanowanych świadczeń w innym państwie.

Czy zgubienie karty uniemożliwia wyjazd

Kilka dni temu wyrobiłam EKUZ. Niestety kartę wraz z innymi dokumentami zagubiłam. Czy za jej powtórne wyrobienie są pobierane opłaty?

Nie

Osoba, która zgubiła EKUZ, a wyjeżdża za granicę, powinna złożyć we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania oddziale NFZ oświadczenie o zaistniałej sytuacji. Na jego podstawie zostanie jej wydany specjalny certyfikat, który na czas wyjazdu tymczasowo zastąpi europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego. Certyfikat ten daje takie same uprawnienia do korzystania z bezpłatnego leczenia w innych państwach UE jak EKUZ. W sytuacji konieczności skorzystania ze świadczeń zdrowotnych certyfikat należy przedstawić lekarzowi. Jeśli dany świadczeniodawca nie chce go uznać, należy skontaktować się (np. telefonicznie) z NFZ, który go wystawił.

Czy mogę uzyskać kartę EKUZ, jeżeli planuję wyjazd do Szwajcarii do pracy na kontrakt, który może obejmować okres od czterech do ośmiu miesięcy?

Tak

Istnieje taka możliwość, jeżeli prowadzi pani działalność gospodarczą w Polsce bądź zatrudnia panią polska firma, a wykonywanie pracy (kontraktu) wymaga wyjazdu za granicę. W takim przypadku musi pani zwrócić się do ZUS z prośbą o wydanie formularza E 101, czyli delegowanie do pracy poza granicami kraju. Z tym formularzem musi pani udać się do odpowiedniego oddziału wojewódzkiego NFZ, który wyda pani kartę EKUZ na okres trwania kontraktu. Karta EKUZ pokrywa leczenie w tzw. nagłych wypadkach, czyli w takich, gdy udzielenie pomocy medycznej jest niezbędne, i nie jest to planowe leczenie. Karta uprawnia również do korzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w innych państwach członkowskich w takim zakresie, który umożliwia kontynuowanie zaplanowanego pobytu, bez konieczności jego przerywania i powrotu do kraju. Oznacza to, że jeżeli posiadacz EKUZ wymaga terapii tlenowej, to powinna ona zostać mu zapewniona. Podobnie rzecz się ma w przypadku osób wymagających stałego dializowania nerek.

Podstawa prawna

• Rozporządzenie EWG z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz.U. UE. L. 71.149.2).

Opracowała Dominika Sikora