Ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego prowadzi policja. Określonemu naruszeniu przypisuje się odpowiednią liczbę punktów w skali od zera do dziesięciu. Dokładny wykaz punktów karnych przypisanych do poszczególnych wykroczeń drogowych zawarty jest w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji z 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. z 2002 r. nr 236, poz. 1998 ze zm.). Wpis ostateczny do ewidencji punktów karnych następuje na podstawie m.in. prawomocnego wyroku sądu lub mandatu karnego. Funkcjonariusz nakładający grzywnę w drodze mandatu karnego powinien poinformować sprawcę wykroczenia o liczbie punktów, które są mu przypisane.
Odmowa przyjęcia mandatu
Warunkiem nałożenia mandatu karnego za każde wykroczenie jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia zgody na przyjęcie mandatu. Jeżeli w danej sprawie istnieją nie dające się usunąć istotne wątpliwości natury faktycznej lub prawnej, to mandatu stosować nie wolno. W takiej sytuacji policjanci powinni dokonać niezbędnych ustaleń i sporządzić z nich stosowną dokumentację, przekazując ją następnie do właściwej jednostki policji celem przeprowadzenia dalszych czynności wyjaśniających na zasadach określonych w art. 54 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Policjant, który nakłada na kierującego grzywnę w drodze mandatu karnego, ma obowiązek poinformować go o prawie odmowy jego przyjęcia, a także o liczbie punktów karnych, które zostaną wpisane na jego konto do policyjnej ewidencji (informacja o punktach jest wpisywana na odcinku mandatu karnego wręczanego sprawcy wykroczenia). W przypadku, gdy sprawca wykroczenia skorzysta z prawa odmowy przyjęcia mandatu karnego, sprawa jest kierowana do sądu grodzkiego, który orzeka, czy rację miał policjant czy też osoba, która odmówiła przyjęcia mandatu. Film rejestrowany na kasecie wideo rejestratora, zdjęcia zarejestrowane przez fotoradar oraz udokumentowane inne ustalenia służą jako materiał dowodowy w ewentualnym postępowaniu sądowym.
Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego wpisane do ewidencji usuwa się po upływie roku od dnia naruszenia. Punktów karnych nie usuwa się, gdy przed upływem roku kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby dwadzieścia cztery punkty. Dla nowo upieczonych kierowców graniczna suma punktów karnych to 20. Chodzi tu o tych kierowców, którzy owe 20 punktów przekroczyli w okresie roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy.
Sumowanie punktów
Trzeba się liczyć z tym, iż w przypadku poważnego naruszenia kilku zasad ruchu drogowego możemy przy okazji jednego zatrzymania przez policję otrzymać taką liczbę punktów karnych, która spowoduje nawet zatrzymanie prawa jazdy. Jeśli nieopatrznie, śpiesząc się, kierowca naruszy kilka zasad ruchu drogowego naraz, to w przypadku zatrzymania przez policję na jego konto zapisana zostanie taka liczba punktów karnych, jaka przypisana jest do każdego z popełnionych wykroczeń.
40 punktów i utrata prawa jazdy
Kierowca hondy został ukarany 1000-złotowym mandatem i 40 punktami karnymi. Stracił prawo jazdy. W Bełchatowie patrol zatrzymał do kontroli 25-latka kierującego hondą civic. Mężczyzna przekroczył dozwoloną prędkość w terenie zabudowanym o 97 km/h, wyprzedzał na podwójnej ciągłej, przejściu dla pieszych i na skrzyżowaniu. Ponadto nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Policjanci na miejscu zatrzymali kierowcy prawo jazdy.
Odejmowanie punktów
Kierowca wpisany do ewidencji może na własny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejszenie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Możliwości takiej nie mają nowi kierowcy o okresie jednego roku od otrzymania prawa jazdy. Szkolenie, o którym mowa, organizuje dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.
Po odbyciu takiego szkolenia kierowca otrzymuje zaświadczenie. Kopię tego zaświadczenia dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego przesyła policji prowadzącej ewidencję punktów karnych. Odbycie szkolenia i uzyskanie zaświadczenia zmniejsza o sześć liczbę posiadanych punktów karnych. Punkty te odejmuje się według kolejności wpisów. Trzeba jednak wiedzieć, że liczba punktów odjętych z tytułu odbytego szkolenia nie może być większa od liczby punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego przed jego odbyciem. Nie ma co zatem myśleć o odbyciu szkolenia na zapas.
Ponadto odbycie szkolenia nie powoduje zmniejszenia liczby punktów karnych wobec osoby, która przed jego rozpoczęciem dopuściła się naruszeń, za które suma punktów przekroczyła 24.
Warto zatem zdecydować się na szkolenie zmniejszające liczbę punktów karnych wystarczająco wcześnie. Celem omawianego szkolenia jest uświadomienie skutków naruszania przepisów ruchu drogowego, zwłaszcza przepisów kształtujących zasady bezpiecznego zachowania się w tym ruchu. W szkoleniu tym można uczestniczyć nie częściej niż raz na sześć miesięcy. Szkolenie, po którym odejmowane są punkty karne, nie jest długie, więc kierowcy posiadający niepokojąco dużo punktów karnych raczej powinni wziąć w nim udział.
Sprawdzanie stanu punktów
Ewidencję prowadzi komendant wojewódzki policji właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ewidencjonowanych. W odniesieniu do kierowców będących obywatelami polskimi, niemających miejsca stałego zamieszkania na terytorium Polski, ewidencję prowadzi komendant główny policji. Osoba zainteresowana ma prawo uzyskać od Policji ustną informację lub zaświadczenie o wpisach ostatecznych lub tymczasowych dotyczących punktów odpowiadających dokonanym przez siebie naruszeniom. Informacji udziela się lub zaświadczenie wydaje się w siedzibie organu prowadzącego ewidencję lub, w miarę możliwości technicznych, w innej jednostce policji.
Graniczne sumy punktów
Z 24 punktami karnymi można jeszcze jeździć, ale trzeba pamiętać, że przekroczenie dwudziestu czterech punktów karnych powoduje zatrzymanie prawa jazdy (w przypadku kierowców posiadających prawo jazdy od roku liczba punktów karnych uzależniających zatrzymanie prawa jazdy to 20). Graniczne sumy punktów karnych - 24 i 20 - są o tyle ważne, że powodują, iż komendant wojewódzki policji występuje do organu właściwego w sprawach wydawania prawa jazdy z wnioskiem albo o cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, albo o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy.
W takim wypadku komendant wojewódzki policji występuje do organu właściwego w sprawach wydawania prawa jazdy z wnioskiem o:
• cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi w stosunku do kierowcy, który w ciągu roku od dnia otrzymania po raz pierwszy prawa jazdy przekroczył liczbę 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego;
• kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy, w zakresie wszystkich posiadanych przez niego kategorii praw jazdy, w razie przekroczenia przez niego 24 punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego.
KTO MA DOSTĘP DO EWIDENCJI PUNKTÓW KARNYCH
Informacji o wpisach w ewidencji udziela się:
• policji;
• sądom;
• prokuratorom;
• wojewodom - w stosunku do osób ubiegających się lub posiadających uprawnienia egzaminatora;
• starostom - w stosunku do osób ubiegających się lub posiadających uprawnienia instruktora nauki jazdy;
• strażom gminnym (miejskim) - w przypadkach uzasadnionych wykonywaniem czynności sprawdzających w sprawach o naruszenie przepisów o bezpieczeństwie i porządku w ruchu drogowym;
• Żandarmerii Wojskowej;
• Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
• Agencji Wywiadu;
• Straży Granicznej;
• Inspekcji Transportu Drogowego;
• innym instytucjom, którym nadano uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o naruszenia przepisów o bezpieczeństwie i porządku w ruchu drogowym.
Szkolenie redukujące punkty karneKliknij aby zobaczyć ilustrację.
MAREK KOBYLAŃSKI
marek.kobylanski@infor.pl