Przedmiotem pożyczki mogą być tylko takie rzeczy, które można określić miarą, wagą i ilością. Nie zaś przedmioty określone co do tożsamości, jak np. samochód czy mieszkanie.
Nie zawsze na piśmie
Gdy bank albo inna instytucja, nie chce udzielić nam pożyczki, ponieważ nie spełniamy wskazanych warunków, możemy spróbować uzyskać pomoc u znajomych, sąsiadów, w rodzinie. Zresztą z reguły szukamy takich prywatnych źródeł pomocy, kiedy potrzebujemy mniejszych kwot, o które raczej nie ubiegamy się w banku - chociażby dlatego, że szkoda zachodu. Chcąc pożyczyć pieniądze prywatnie, możemy samodzielnie spisać umowę pożyczki. Nie musi mieć ona formy aktu notarialnego. Umowa pożyczki może być zawarta pisemnie albo nawet ustnie. Warto jednak zachować formę pisemną dla celów dowodowych. W razie sporu mogącego wyniknąć na tle zaciągniętej pożyczki, dokument taki będzie stanowił dowód w sądzie. Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z kodeksem cywilnym, umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona na piśmie.
Dane w umowie
W treści umowy muszą się znaleźć dokładne dane stron umowy. Imiona, nazwiska, numery i serie dowodów osobistych. Gdy stroną umowy pożyczki jest przedsiębiorca, musi się w niej znaleźć jego numer REGON. Oczywiście, umowa musi wyraźnie określać przedmiot pożyczki i sposób jego zwrotu - na przykład kwota 3 tys. złotych płatne w dwóch równych ratach w określonym terminie. Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu umowy przez dającego pożyczkę. Na umowie pożyczki zawartej na piśmie muszą się znaleźć własnoręczne podpisy pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy.
Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
Ważne!
Od zawartej umowy pożyczki należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 proc. kwoty lub wartości pożyczki. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy pożyczki i ciąży na osobie biorącej pożyczkę. Do 1 stycznia 2007 r. obowiązywała regulacja, zgodnie z którą obowiązek zapłaty podatku ciążył na obu stronach
Nie zawsze przedmiot pożyczki jest wydawany od razu, z chwilą zawarcia umowy. Warto więc wiedzieć, że prawo żądania o wydanie biorącemu pożyczkę jej przedmiotu nie trwa wiecznie. Roszczenie to bowiem przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany.
Prawem pożyczkobiorcy jest także to, aby wiedział o stanie, w jakim znajduje się pożyczany mu przedmiot. Jeżeli rzeczy otrzymane przez biorącego pożyczkę mają wady, pożyczkobiorca ma obowiązek naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach, nie zawiadomił go o nich. Zasada ta nie odnosi się do sytuacji, w której biorący mógł z łatwością wadę zauważyć.
Jakie oprocentowanie
W umowie pożyczki można także zastrzec obowiązek zapłaty odsetek od pożyczonej sumy pieniędzy. Wierzyciel ma prawo udzielić pożyczki na procent. Wysokość oprocentowania (odsetek za udzielenie pożyczki) może być ustalona przez strony, ale jeśli nie jest - nalicza się odsetki ustawowe.
Wzór umowy pożyczki
KATARZYNA RYCHTER
katarzyna.rychter@infor.pl
Podstawa prawna
• Art. 720-724 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).