Ponieważ dla nikogo nie jest tajemnicą, że bezpłatna opieka zdrowotna jest w głębokim kryzysie, tak czy owak, by sfinansować znaczną część kuracji, musimy sięgnąć do prywatnej kieszeni. Kto jak kto, ale osoby najbardziej zapracowane wiedzą o tym najlepiej; z braku czasu na chorowanie, a tym bardziej na stanie w kolejkach do przyjmujących nieodpłatnie lekarzy, gdy choroba przyciśnie, leczą się prywatnie.
Zazwyczaj jednak tylko doraźnie. Tymczasem, jeśli o zdrowie zadba się konsekwentnie i według przyjętego planu, zamiast wydatkować pieniądze na pomoc doraźną, można - często nawet za nieduże pieniądze - wyleczyć się skutecznie.
W tym celu najlepiej jest stworzyć własny, niepowtarzalny miks sposobów finansowania, oparty na konkretnych możliwościach. W wielu przypadkach możemy bowiem skorzystać z abonamentów medycznych finansowanych przez pracodawców na rzecz pracowników. A gdy nasz pracodawca nie jest do tego skory, możemy wykupić taki abonament - dla siebie lub dla całej rodziny - z własnych środków. Innym sposobem sfinansowania przynajmniej najdroższych kuracji jest odpowiednio wczesne wykupienie polisy zdrowotnej w towarzystwie ubezpieczeniowym. Na koniec zaś zrealizowanie planu leczenia w publicznych zakładach opieki zdrowotnej.
Jak korzystać z ubezpieczenia zdrowotnego
Dowodem objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym uprawniającym do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej jest dokument poświadczający regularne opłacanie składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne do NFZ. Jego rodzaj zależy od podstawy zgłoszenia do ubezpieczenia.
Jak potwierdzić opłacanie składki zdrowotnej
Osoby ubezpieczone, tzn. główni ubezpieczyciele, zgłaszają do ubezpieczenia w NFZ uprawnionych do tego członków rodziny. Potwierdzeniem regularnego opłacania składki jest odpowiedni dokument. Zależy on od podstawy zgłoszenia, czyli od tytułu ubezpieczenia. Dla osób pracujących takim dokumentem jest m.in. druk ZUS ZUA potwierdzony przez pracodawcę pieczątką firmową, podpisem osoby wystawiającej druk lub kopia potwierdzona aktualną datą. W przypadku członków rodziny pracownika dokumentem potwierdzającym objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym jest również druk RMUA za dany miesiąc.
Osoby prowadzące własną pozarolniczą działalność gospodarczą, by móc korzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, muszą mieć aktualny druk ZUS ZUA lub dowód opłacania składki zdrowotnej na konto ZUS.
Jaki jest termin ważności dokumentu
Dokument potwierdzający regularne opłacania składki zdrowotnej, a tym samym dający dostęp do bezpłatnych świadczeń medycznych, zachowuje ważność przez okres do dwóch miesięcy, z których pierwszy to ten, za który zapłacono składkę. To oznacza, że np. przedsiębiorca opłacający składkę za czerwiec do 10 lipca jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym w czerwcu oraz przez cały kolejny miesiąc. Tym samym, pieczęć w legitymacji rodzinnej jest ważna tak samo długo, jak w pracowniczej, czyli do końca bieżącego miesiąca oraz przez następne 30 dni. Po tym okresie, jeżeli składka zdrowotna nie zostanie opłacona za kolejny miesiąc, kończy się objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym i możliwość korzystania z bezpłatnej opieki medycznej.
Aktualny dowód objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym jest niezbędny w przypadku konieczności skorzystania z pomocy lekarza czy leczenia szpitalnego. Jednak nieposiadanie dokumentu w danej chwili (np. gdy książeczka ubezpieczeniowa nie ma aktualnego stempla pracodawcy), nie oznacza, że pomoc medyczna nie zostanie udzielona. W przypadkach nagłych, gdy niezbędne jest wykonanie badań, operacji lub innych świadczeń zdrowotnych, istnieje możliwość przedstawienia właściwego dokumentu w późniejszym terminie. W przypadku leczenia szpitalnego jest na to 30 dni od dnia rozpoczęcia leczenia (przyjęcia do placówki ochrony zdrowia). Jeżeli również w tym terminie ubezpieczony nie jest w stanie dostarczyć odpowiedniego potwierdzenia objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, ma na to kolejne 7 dni od dnia opuszczenia szpitala.
Jak zaplanować kurację
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Oferta największych prywatnych firm dla klientów indywidualnych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Do jakich świadczeń zdrowotnych mamy dostęp nieodpłatnie
Dzięki opłacaniu składki zdrowotnej do funduszu ubezpieczony ma prawo do praktycznie wszystkich świadczeń zdrowotnych. Może bezpłatnie korzystać z porad lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, lekarzy specjalistów, badań diagnostycznych oraz leczenia szpitalnego (zarówno w sytuacjach zagrożenia życia, jak i w przypadku zabiegów planowych). Również może korzystać z leczenia uzdrowiskowego. W tym wypadku musi liczyć się jednak z pewnego rodzaju odpłatnością za część kosztów wyżywienia i zakwaterowania. Objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym nie oznacza jednak, że świadczenia, zwłaszcza te najtrudniej dostępne, są udzielane od ręki. Pacjenci muszą liczyć się z oczekiwaniem na tzw. świadczenia deficytowe w szpitalnych kolejkach.
Kiedy mogą nas skierować na leczenie za granicą
W przypadku przedłużającego się czasu oczekiwania na zabieg w kraju (a stan zdrowia pacjent ulega gwałtownemu pogorszeniu) lub gdy konkretne świadczenie w ogóle nie jest wykonywane w krajowych placówkach medycznych, pacjent może ubiegać się o leczenie za granicą. W tym celu musi uzyskać zgodę prezesa funduszu lub ministra zdrowia (gdy dane świadczenie nie jest wykonywane w kraju). Tylko w przypadku jej uzyskania za świadczenie wykonane w innym państwie UE zapłaci NFZ (lub budżet państwa), a nie pacjent. Ten ostatni musi liczyć się jednak z kosztami związanymi np. z transportem sanitarnym lub pobytem opiekuna (np. innego członka rodziny).
Również w przypadku wyjazdów np. turystycznych obowiązuje ubezpieczenie. W tym celu należy mieć wyrobiona w odpowiednim oddziale NFZ europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego.
Kiedy nie płacimy w prywatnych placówkach medycznych
Opłacanie składki zdrowotnej do NFZ uprawnia do bezpłatnego korzystania ze świadczeń zdrowotnych tylko w tych placówkach, które maja podpisane kontrakty z funduszem na dany rok. Nie jest więc ważne, czy jest to zakład publiczny czy niepubliczny, ale posiadana przez niego umowa z funduszem na wykonywanie świadczeń medycznych. W sytuacji gdy pacjent korzysta ze świadczeń zdrowotnych w przychodni, która nie posiada takiego kontraktu lub nie ma go na konkretne usługi wykonywane na jego rzecz, to należy za nie zapłacić z własnej kieszeni. NFZ nie pokrywa i nie zwraca kosztów takiego leczenia. Wyjątek stanowi sytuacja, w której świadczenie musiało być wykonane ze względu na zagrożenie życia i zdrowia pacjenta, a nie było możliwości jego wykonania w placówce z kontraktem z funduszem. W takim przypadku świadczeniodawca występuje o zwrot poniesionych wydatków do płatnika, czyli NFZ.
Prywatnie wydajemy prawie 300 złotych
W ciągu ostatniego roku co trzeci Polak korzystał z prywatnej służby zdrowia. Jak wynika z badania Opieka Medyczna Polaków 2007, przeprowadzonego przez SMG/KRC na zlecenie PZU Życie, średnie łączne wydatki na jedną osobę związane z leczeniem prywatnym wynoszą rocznie 298 zł.
W ramach bezpłatnej służby zdrowia najczęściej korzystamy z usług lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i lekarza specjalisty. Natomiast w przypadku odpłatnych świadczeń zdrowotnych - z porad lekarzy stomatologów, specjalistów i lekarzy pierwszego kontaktu.
Zdecydowanie większym zaufaniem pacjentów płacących za usługi medyczne cieszą się małe prywatne gabinety. W dalszym ciągu mniejszą popularnością cieszą się duże, sieciowe niepubliczne placówki medyczne.
Głównym powodem, dla którego jesteśmy skłonni płacić za usługi medyczne i korzystać z prywatnych placówek medycznych jest przede wszystkim krótszy czas oczekiwania na wizytę lekarską, wysoka jakość świadczonych usług medycznych. Natomiast ponad 40 proc. badanych docenia łatwość dostępu do usług medycznych oferowanych przez niepubliczne centra zdrowotne.
Natomiast 25 proc. respondentów deklaruje zainteresowanie zakupem dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Zaledwie dwa lata temu chęć zakupu dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego wyrażało tylko 12 proc. Wykupienie takiej polisy jest związane jednak z pewnym warunkiem. Cena takiego ubezpieczenia musi być na akceptowalnym poziomie. Zdaniem badanych optymalna cena to 40 zł miesięcznie. Ważne jest jednak to, że 1/4 badanych byłaby zainteresowana zakupem takiego ubezpieczenia nawet w sytuacji, gdyby kosztowało ono 91-130 zł.
Na jaki abonament może liczyć pracownik
Pracodawcy chętnie inwestują w prywatną opiekę medyczną dla pracowników, bo dzięki temu nie muszą martwić się np. wykonywaniem obowiązkowych badań okresowych czy kontrolnych, do których zobowiązuje ich ustawa o medycynie pracy. Prywatne centra medyczne oferują firmom możliwość objęcia osób w nich zatrudnionych zróżnicowanymi pakietami medycznymi, które w zależności od ceny oferują różny zakres dostępnych świadczeń medycznych.
Programy abonamentów dla firm zawierają zazwyczaj kilka opcji obejmujących różne zakresy usług, począwszy od tych, które zapewniają wykonanie podstawowych badań pracowniczych, poprzez konsultacje specjalistów, diagnostykę, profilaktykę, hospitalizację, rehabilitację, a nawet operacje, czyli tzw. chirurgię jednego dnia. To, jaki abonament zostanie wykupiony dla konkretnego pracownika lub grupy pracowników, zależy od stanowiska zajmowanego w firmie. Zasada jest prosta - im wyższe funkcja w hierarchii w firmie, tym lepszy pakiety, który oferuje szerszy dostęp do usług medycznych. I tak pakiet podstawowy najczęściej obejmuje podstawowe świadczenia, czyli badania okresowe, porady lekarzy internisty oraz ewentualnie wybranych specjalistów.
W przypadku abonamentów rozszerzonych (średnich), jego posiadacz może liczyć dodatkowo na wykonanie niektórych badań diagnostycznych (np. badanie krwi, moczu, USG), szczepienia ochronne. Te najczęściej są kierowane do szeregowych pracowników. Natomiast dla kadry kierowniczej, na najwyższych szczeblach w hierarchii korporacyjnej, najczęściej są wybierane pakiety złote, platynowe czy diamentowe, czyli najdroższe. Zawierają one najszerszy dostęp do opieki medycznej - z porodem rodzinnym, opieką szpitalna i własnym opiekunem medycznym włącznie. Dodatkowo świadczeniami zdrowotnymi mogą być również objęci członkowie rodziny.
Praktycznie żaden z pakietów, nawet najdroższy, nie oferuje pełnych usług stomatologicznych. Abonamenty dają możliwość wykonania np. jednego lub dwóch bezpłatnych przeglądów zębów, ale już za bardziej skomplikowane usługi trzeba dopłacić z własnej kieszeni. Plusem jest jednak to, że dzięki drogiemu abonamentowi jego posiadacz uzyskuje zniżki na świadczenia stomatologiczne. Dzięki temu są one tańsze o 10-20 proc.
Ile kosztuje abonament gwarantujący pakiet świadczeń
Ceny pakietów medycznych wahają się od kilkudziesięciu złotych miesięcznie do nawet kilkuset za jednego pracownika. Oczywiście im droższy pakiet, tym szerszy dostęp do usług oferowanych przez dane centrum medyczne. Najczęściej firmy mają możliwość negocjowania z prywatnymi przychodniami cen pakietów. Ich cena może ulec obniżeniu, jeżeli np. pracodawca wybiera droższy pakiet lub chce objąć ubezpieczeniem dużą grupę pracowników. Różne są również sposoby płatności za pakiety pracownicze. W niektórych prywatnych centrach medycznych obowiązuje zasada, że pracodawca wnosi opłaty np. ryczałtem lub za pół roku z góry. W praktyce umowy takie są podpisywane najczęściej na rok, a po upływie tego czasu istnieje możliwość ich renegocjacji, przedłużenia lub wypowiedzenia.
Jak się ubezpieczyć
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Co z podatkiem od polis
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
DOMINIKA SIKORA
EKSPERT RADZI
Krzysztof Koślicki
ekspert podatkowy w BDO Numerica
Jak rozliczać abonamenty medyczne
Jak pracodawca wlicza w koszty uzyskania przychodów abonamenty medyczne i czy podlegają one opodatkowaniu u pracownika?
Do końca 2006 roku, zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami, kosztów związanych z finansowaniem dodatkowych świadczeń zdrowotnych przez pracodawcę na rzecz pracowników typu prywatne abonamenty medyczne nie można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów przedsiębiorcy.
Z dniem 1 stycznia 2007 r. przepisy te zostały uchylone. Oznacza to, że wydatki na tego typu świadczenia dla pracowników mogą już być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Usunięcie tego przepisu z ustawy nie oznacza jednak, że wydatki te w każdej sytuacji będą kosztami podatkowymi. Do ich kwalifikacji należy wziąć pod uwagę reguły ogólne, zgodnie z którymi, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w ustawach podatkowych, jako niemogące być kosztem. Na pracodawcy zatem będzie spoczywał obowiązek wykazania związku pomiędzy poniesionymi wydatkami na abonamenty medyczne a osiągniętymi lub ewentualnymi przychodami. Po spełnieniu tego warunku, wydatki na zakup abonamentów medycznych dla pracowników będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
W zakresie opodatkowania pracownika otrzymującego taki abonament stwierdzić należy, że świadczenie to będzie traktowane jako przychód ze stosunku pracy, w konsekwencji czego będzie podlegało opodatkowaniu jedynie w sytuacji, gdy możliwe będzie wyodrębnienie konkretnej kwoty, jaką ewentualnie można by przypisać konkretnemu pracownikowi. Wszystko zależy więc od postanowień umowy zawartej między pracodawcą a prywatną kliniką.
Not. EM