Ustawa o działalności leczniczej zwiększa odpowiedzialność jednostek samorządu za sytuację finansową szpitali. Jeśli bowiem szpital wykaże ujemny bilans w sprawozdaniu finansowym (czyli wynik powiększony o koszty amortyzacji uzyska wartość ujemną), jednostka samorządu będzie miała jedynie trzy miesiące na pokrycie strat. Jeśli w tym terminie samorząd nie spłaci zadłużenia konieczna będzie likwidacja lub zmiana formy organizacyjno-prawnej szpitala (Art. 59 ustawy).
Dotychczas, dominującą postacią prowadzenia działalności był zakład opieki zdrowotnej, którego forma prawna nie została nigdy jednolicie uregulowana i budziła wiele wątpliwości, nowa ustawa nie będzie już więc faworyzować zoz-ów. Wyraźnie postanowiono, iż samorządy będą mogły tworzyć nowe podmioty lecznicze wyłącznie w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej, a działalność lecznicza jest działalnością regulowaną – czyli rodzajem działalności gospodarczej, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków stawianych przez prawo.
Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej będą mogły nadal funkcjonować lub zostać przekształcone w spółki kapitałowe. Przy czym organem decydującym o przekształceniu będzie organ wykonawczy (zarząd/ wójt/ burmistrz/ prezydent).
W ustawie zachowano przywileje dotyczące czasu pracy pracowników medycznych, z jednym wyjątkiem dotyczącym likwidacji skróconej normy czasu pracy dla niektórych pracowników.
Ustawa o działalności leczniczej w odniesieniu do większości przepisów wejdzie w życie 1 lipca 2011 r.