Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 „Świadczenia pracownicze”, w kontekście wyceny rezerw na świadczenia pracownicze (m.in. odprawy emerytalne, odprawy rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe), zaleca zastosowanie metodologii aktuarialnej uwzględniającej szereg założeń finansowych i demograficznych.
W niniejszym artykule omówiona zostanie stopadyskontowa (należąca do grupy założeń finansowych) i jej wpływ nawartość rezerw na świadczenia pracownicze.
Zgodnie z Międzynarodowym StandardemRachunkowości nr 19 "Świadczenia Pracownicze":
1) stopa stosowana do dyskontowaniazobowiązań z tytułu świadczeń po okresie zatrudnienia powinna byćustalona na podstawie występujących na dzień bilansowy rynkowychstóp zwrotu z wysoko ocenianych obligacji przedsiębiorstw. Wkrajach, w których brak jest rozwiniętego rynku takich obligacji (wtym w Polsce), należy zastosować występujące na dzień bilansowyrynkowe stopy zwrotu z obligacji skarbowych. Waluta i termin wykupuobligacji przedsiębiorstw i obligacji skarbowych powinny być zgodnez walutą i szacunkowym terminem realizacji zobowiązań z tytułuświadczeń po okresie zatrudnienia.
2) stopa dyskontowa odzwierciedlawartość pieniądza w czasie, ale nie ryzyko aktuarialne lubinwestycyjne. Ponadto stopa dyskontowa nie odzwierciedla konkretniezwiązanego z daną jednostką ryzyka kredytowego, jakie ponosząwierzyciele jednostki, ani ryzyka tego, że przyszłość może sięróżnić od założeń aktuarialnych.
3) stopa dyskontowa odzwierciedlaprzewidywane rozłożenie w czasie płatności świadczenia. W praktycejednostka często osiąga ten cel poprzez stosowanie tylko jednejśredniej ważonej stopy dyskontowej, która odzwierciedlaprzewidywane rozłożenie w czasie i poziom płatności świadczeń orazwalutę, w jakiej będzie należało wypłacić świadczenia.
Aktualnie w Polsce, wobec słabo rozwiniętego rynkuobligacji przedsiębiorstw, aktuariusze w celu dokonania kalkulacjirezerw na świadczenia pracownicze wyznaczają stopy dyskontowe napodstawie obserwacji rentowności obligacji skarbowych.
Jeśli w Twojej firmie musisz tworzyćrezerwy na świadczenia pracownicze (emerytalne, rentowe i inne) -służymy Ci pomocą! Wypełnij formularz a eksperci z firmy Attuario,która współpracuje z serwisem Księgowość, dokonają tych wyliczeńdla Ciebie. |
W realiach polskich ze względu na niedostępnośćobligacji skarbowych o odpowiednio odległym terminie wykupu, któryodpowiadałby szacowanemu terminowi płatności wszystkich świadczeń,wyznaczenie rentowności obligacji skarbowych nie prowadzibezpośrednio do odpowiedniego oszacowania stopy dyskontowej. Wtakich wypadkach, zgodnie z MSR 19, w celu zdyskontowania płatnościo krótszym terminie wymagalności jednostka stosuje bieżące stopyrynkowe dotyczące odpowiedniego terminu wykupu, a w celuzdyskontowania płatności o dłuższym terminie wymagalności szacujestopę dyskontową poprzez ekstrapolację bieżących stóp rynkowychwzdłuż krzywej rentowności. Jest mało prawdopodobne, aby łącznawartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń byłaszczególnie wrażliwa na stopę dyskontową stosowaną do tej częściświadczenia, która będzie podlegała zapłacie po upływie końcowegoterminu wykupu dostępnych na rynku obligacji przedsiębiorstw iobligacji skarbowych.
Więcej: Wrażliwość rezerw na świadczenia pracownicze na zmiany stopy dyskontowej