Każdy obywatel ma prawo do nietykalności osobistej, a ograniczenia tej wolności można dokonać tylko na podstawie ustawy (art. 41 Konstytucji RP). Ustawą, która dopuszcza ograniczenie nietykalności, jest niewątpliwie Kodeks postępowania karnego, który w art. 217 zezwala na przeszukanie osoby lub pomieszczeń, ale tylko na żądanie sądu, prokuratora lub policji. W związku z powyższym stwierdzeniem, że naruszenie nietykalności jest przestępstwem określonym w Kodeksie karnym, należy stwierdzić, że istnieją poważne wątpliwości co do legalności takiego działania pracodawcy. Z drugiej jednak strony ma on prawo w odpowiedni sposób chronić swój majątek przed kradzieżą. Jeżeli np. formy monitoringu stosowane w zakładzie pracy skutecznie nie zabezpieczają mienia pracodawcy, a ten nadal ma uzasadnione podejrzenia kradzieży jego własności z zakładu pracy, to może wprowadzić inne formy kontroli osobistej, np. w postaci przeszukania pracownika.
WAŻNE!
Pracodawca musi pamiętać, aby nie naruszać godności i dóbr osobistych pracownika.
Wobec tego, że kontrola osobista pracowników nie została uregulowana w przepisach prawa pracy, należy zwrócić szczególną uwagę na wyrok z 13 kwietnia 1972 r. Sąd Najwyższy stwierdził w nim, że „stosowane szeroko w ramach przepisów regulaminów pracy lub ustalonych zwyczajów przeszukiwanie członków załogi w celu zapobiegania wynoszenia mienia zakładów pracy jest zgodne z prawem i nie narusza dóbr osobistych pracowników (...), wówczas gdy pracownicy zostali uprzedzeni o możliwości stosowania tego rodzaju kontroli w celu ochrony mienia i gdy kontrola ta jest wykonywana w porozumieniu z przedstawicielami załogi w sposób niepozostający w sprzeczności ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego” (I PR 153/72). W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, że wykonywanie kontroli w celu zapobiegania wynoszeniu mienia wchodzi w zakres przestrzegania porządku oraz dyscypliny i podlega unormowaniu w regulaminie pracy.
Mimo odległej daty wyroku należy uznać, że nadal jest aktualny i jasno odzwierciedla relacje między pracodawcą a pracownikiem oraz wskazuje poniekąd na obowiązek pracownika dbania o dobro zakładu pracy.
Więcej: Kontrola osobista pracowników w zakładzie pracy