Wykonywanie pracy na niektórych stanowiskach uzależnione jest od posiadania szczególnych uprawnień zawodowych. Dotyczy to pracowników wykonujących takie zawody, jak: pilot, kierowca, lekarz, kierownik budowy, radca prawny, projektant czy inżynier budownictwa itp.
Kodeks pracy nie wyjaśnia pojęcia uprawnień do wykonywania pracy, posługując się przeważnie określeniem kwalifikacje zawodowe.
Kwalifikacje zawodowe to:
● formalne wykształcenie pracownika,
● posiadane przez niego faktyczne lub praktyczne umiejętności wynikające np. z doświadczenia związanego z pracą na danym stanowisku.
Natomiast uprawnienia do wykonywania zawodu oznaczają formalne upoważnienie do wykonywania określonego zawodu czy zajmowania danego stanowiska. Chodzi więc o uprawnienia, których posiadanie umożliwia zatrudnienie pracownika na konkretnym stanowisku, np. licencja pracownika ochrony fizycznej. Tak więc nieznajomość obsługi komputera będzie oznaczać brak odpowiednich kwalifikacji do wykonywania pracy na danym stanowisku, a nie brak stosownych uprawnień.
Utrata przez pracownika uprawnień zawodowych może być trwała lub czasowa. Może do niej dojść:
● z winy pracownika, np. z powodu naruszenia przez niego obowiązków pracowniczych, dopuszczenia się wykroczenia lub przestępstwa,
● w sposób przez pracownika niezawiniony, np. z powodu utraty zdolności psychofizycznych koniecznych do wykonywania konkretnego zawodu.
Więcej: Utrata uprawnień do wykonywania zawodu