Brak orzeczenia o niepełnosprawności nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy.
Orzekanie o niepełnosprawności odbywa się według trybu przewidzianego w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność jest zdefiniowana jako trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy. Natomiast orzekanie o niezdolności do pracy przez lekarzy orzeczników lub komisje lekarskie ZUS odbywa się na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Wyjaśnić trzeba, że orzeczenie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS o niezdolności do pracy jest traktowane na równi z orzeczeniem o niepełnosprawności według następujących zasad:
• orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji jest zrównane z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy jest zrównane z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy oraz orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego - zrównane jest z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Ustawa o emeryturach i rentach nie przewiduje natomiast odwrotnej zależności. Przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy możliwe jest wyłącznie na podstawie orzeczenia stwierdzającego niezdolność do pracy wydanego przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS. Warto jednak pamiętać, że zachowanie zdolności do pracy w świetle ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. Oznacza to, że w analizowanej sytuacji podstawą orzeczenia wydawanego przez lekarza orzecznika ZUS nie będzie orzeczenie o braku stopnia niepełnosprawności stwierdzone przez powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności.
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 5 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 14, poz. 92).
• Art. 13 ust. 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).