Nie,
wdowa nie nabędzie prawa do renty rodzinnej na podstawie art. 17 ust. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Wykaz chorób zawodowych określa rozporządzenie Rady Ministrów z 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (DzU nr 132, poz. 1115). Biorąc pod uwagę to, że monter był zawodowo narażony na działanie rozpuszczalników organicznych oraz że stwierdzono u niego zatrucie tymi rozpuszczalnikami, prawidłowo ustalono jego prawo do renty inwalidzkiej z tytułu choroby zawodowej. Nie przesądza to jednak o możliwości przyznania po jego śmierci wdowie prawa do renty rodzinnej na podstawie powołanej ustawy, ponieważ warunkiem koniecznym do przyznania renty rodzinnej jest to, aby zgon nastąpił wskutek choroby zawodowej, a zatem w następstwie zatrucia rozpuszczalnikami organicznymi. Tymczasem monter zmarł na raka trzustki, który nie został ujęty w wykazie chorób zawodowych. Na podstawie wymienionego wyżej rozporządzenia do chorób zawodowych można kwalifikować jedynie nowotwory powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi. Z rozporządzenia Ministra Zdrowia z 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (DzU nr 280, poz. 2771 ze zm.) nie wynika, aby toluen mógł ze względu na wykonywane przez montera prace być dla niego rakotwórczy.
Mimo że system ubezpieczenia społecznego od wypadków i chorób zawodowych opiera się na zasadzie pełnego ryzyka pracodawcy w odniesieniu do chorób powstających jako skutek kumulowania się niekorzystnego wpływu środowiska pracy na organizm ludzki, jednak przy stwierdzeniu choroby zawodowej może być uwzględniane jedynie działanie substancji wymienionych w obowiązujących aktach wykonawczych wydanych z upoważnienia przepisów Kodeksu pracy, a katalog chorób zawodowych nie może być poszerzany z innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Za takim stanowiskiem przemawia również wyjątkowy charakter renty rodzinnej przyznawanej z tego tytułu, w porównaniu z rentą rodzinną ustalaną na zasadach ogólnych. Regulacje szczególne nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający (wyrok SN z 5 kwietnia 2005 r., I UK 218/2004, OSNP 2005/21/341).
W konsekwencji wobec braku przesłanek do stwierdzenia, że w wyniku oceny warunków pracy montera można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, iż choroba, która spowodowała zgon, została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w danym środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, wdowa nie otrzyma prawa do renty rodzinnej.
Odpowiedziała Halina Kwiatkowska