Pracownica może złożyć w ZUS reklamację dotyczącą nieprzekazania składek na jej konto w ZUS i rachunek w OFE za ten okres.
Niezewidencjonowanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na kontach w ZUS i nieprzekazanie przez ZUS części składek na indywidualne konta emerytalne w OFE dotyczy wszystkich osób, które przebywały na urlopach macierzyńskich i wychowawczych w okresie od stycznia 1999 r. do maja 2001 r.
Pierwszym krokiem pracownicy może być złożenie w ZUS reklamacji. ZUS ma obowiązek rozpatrzyć reklamację i zająć stanowisko, czy uznaje reklamację. Na formularzu reklamacji trzeba wpisać, jakiego okresu dotyczą wątpliwości ubezpieczonego i dołączyć do niej dokumenty potwierdzające wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne.
Złożenie reklamacji nie jest jednak jednoznaczne ze wszczęciem postępowania sądowego ani administracyjnego. Jest to jedynie zasygnalizowanie ZUS o nieprawidłowościach występujących na koncie osoby ubezpieczonej. Na podstawie reklamacji ZUS wszczyna postępowanie wyjaśniające. Pismem informuje ubezpieczonego o jego zakończeniu. W omawianej sprawie reklamacje powinny być uwzględniane. Natomiast w uzasadnieniu pisma ZUS wskazuje, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest problem z oprogramowaniem uniemożliwiającym wygenerowanie raportów składkowych i że składki zostaną przekazane po jego uruchomieniu.
Zamiast składania reklamacji pracownica może wystąpić do ZUS o wydanie decyzji w tym zakresie. ZUS wydaje decyzje w indywidualnych sprawach dotyczących w szczególności przebiegu ubezpieczeń. Jeśli decyzja okaże się niekorzystna dla pracownicy, będzie miała prawo wniesienia odwołania, a tym samym dochodzenia swoich praw przed sądami powszechnymi. Prawo do złożenia odwołania będzie miała także w sytuacji, gdy ZUS nie wyda decyzji w terminie 2 miesięcy bądź odmówi jej wydania.
Kwestia przedawnienia składek, które nie zostały przekazane na rachunek OFE przez ZUS, nie jest jednoznaczna. Żaden przepis wprost nie reguluje tej sprawy. Jeżeli by traktować część składek na ubezpieczenie emerytalne, która podlega przekazaniu do OFE, jako integralną część składki na ubezpieczenia społeczne (należność publicznoprawną), to niewątpliwie uległaby ona przedawnieniu na zasadach ogólnych (po 10 latach od dnia wymagalności). Natomiast gdyby część składki przekazywanej do OFE traktować niezależnie, w oderwaniu od składek na ubezpieczenia społeczne ewidencjonowanych na koncie w ZUS, to taka należność nie uległaby przedawnieniu.
W styczniu 2008 r. ZUS rozpoczął intensywne prace nad uruchomieniem specjalnego modułu (programu komputerowego) umożliwiającego przekazanie dla należnych składek z odsetkami w pierwszej kolejności dla osób przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych w 1999 r. Następnie zostaną podjęte prace nad przekazaniem składek za lata 2000-2001. Reklamacje, które w tym czasie wpłyną do ZUS, będą musiały zostać rozpatrzone, ale nie przyspieszy to przekazania należnej części składek i odsetek.
Na stronie internetowej www. zus.pl ukazała się informacja z 28 stycznia 2008 r., która powinna uspokoić osoby przebywające na urlopach macierzyńskich lub wychowawczych w okresie od stycznia 1999 r. do maja 2001 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że nieprawdą jest, iż zostały zgubione składki za osoby przebywające na urlopach wychowawczych i pobierające zasiłki macierzyńskie za okres od stycznia 1999 do maja 2001. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokładnie wie, za jakie osoby i za jaki okres należy sporządzić dokumenty ubezpieczeniowe i rozliczyć należne składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w tym składki na OFE.
Ze względu na skalę zadania przewidziany i przygotowywany był w pełni automatyczny sposób rozliczenia składek za tę grupę osób.
Jednak złożoność procesu weryfikacji i wyliczania składek, które ustalane są na podstawie informacji przekazanych przez płatników składek oraz bazy świadczeniowe ZUS sprawia, że wymaga on pełnej automatyzacji. Aktualnie w styczniu 2008 r. nastąpiło uruchomienie oprogramowania, w wyniku czego utworzone zostały dokumenty za styczeń i luty 1999 r., będące podstawą rozliczenia składek. Dokumenty za kolejne okresy będą tworzone sukcesywnie.
Należy podkreślić, że brakujące składki z całą pewnością zostaną zewidencjonowane na kontach ubezpieczonych, a w przypadku ubezpieczonych będących członkami OFE przekazane na ich indywidualne rachunki. W przypadku istotnych problemów w procesie automatycznego generowania dokumentów ZUS zastosuje plan awaryjny umożliwiający półautomatyczną realizację tego zadania do końca roku 2008.
Odpowiedziała Katarzyna Kacprzyńska