Za okres niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego pracodawca wypłaca pracownikowi wynagrodzenie. Obowiązek ten wynika z art. 92 kodeksu pracy. Gdy pracownik ulegnie wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy i stanie się z tego powodu niezdolny do pracy przysługuje mu 100-proc. wynagrodzenie chorobowe.
Zasiłek chorobowy
Od 34 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym pracownikowi przysługuje natomiast prawo do zasiłku chorobowego. Jeżeli niezdolność do pracy powstanie wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Podstawa wymiaru to najogólniej mówiąc przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby nie dłużej jednak niż przez 182 dni. Zasiłek ten przysługuje pracownikowi, który uległ wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy od pierwszego dnia ubezpieczenia. Między innymi w przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy nie jest wymagany tzw. okres wyczekiwania na zasiłek, który dla pracowników wynosi 30 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Świadczenie rehabilitacyjne
Jeżeli ubezpieczony po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, przysługuje mu świadczenie rehabilitacyjne. Jest ono wypłacane przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.
Oceny niezdolności do pracy mającej wpływ na przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, 75 proc. tej podstawy za pozostały okres, a jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży - 100 proc. tej podstawy. Taka regulacja obowiązuje od 8 lutego 2005 r. Przed tą datą niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy uprawniała do świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100 podstawy.
PRZYKŁAD: UZNANIE ZDARZENIA ZA WYPADEK
Pracownica po zakończeniu pracy pojechała do swojej koleżanki. Mieszka ona niedaleko jej pracy, ale w zupełnie innym kierunku niż jej dom. Wracając od koleżanki, przy wsiadaniu do tramwaju pośliznęła się i złamała nogę. Nieszczęśliwego zdarzenia, jakiemu uległa pracownica, nie można uznać za wypadek w drodze z pracy. Aby zdarzenie zostało uznane za taki wypadek, musi być nie tylko nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, ale droga z pracy musi być jednocześnie:
- drogą najkrótszą, chyba że nie będąc drogą najkrótszą, jest dla pracownika najdogodniejszą ze względów komunikacyjnych,
- drogą nieprzerwaną, chyba że przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby.
Z uwagi że pracownica udała się po pracy w innym (przeciwnym) kierunku od miejsca zamieszkania, jej droga z pracy nie była najkrótsza. Nie była także nieprzerwana, a przerwy na odwiedziny koleżanki nie można traktować jako życiowo uzasadnionej.
PRZYKŁAD: PRZED ZASIŁKIEM WYNAGRODZENIE
Pracownik (Andrzej D.) uległ wypadkowi w drodze do pracy. Jego niezdolność do pracy trwała łącznie 50 dni. W drugim miesiącu choroby pracownik był przez dwa tygodnie w szpitalu. Andrzej D., zanim uległ wypadkowi, był na zwolnieniu lekarskim przez pięć dni. W przedstawionej sytuacji pracodawca wypłacił Andrzejowi D. wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100 proc. za okres 28 dni (33 - 5). Następnie przysługiwał mu aż do końca choroby zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku, mimo że w tym okresie przebywał on w szpitalu, a generalnie za okres pobytu w szpitalu zasiłek przysługuje w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru.
Monika Bugaj-Wojciechowska
Podstawa prawna
- Art. 57b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
- Art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
- Art. 4, 8, 11, 18, 19, 22 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.).