Zdarza się, że na przełomie roku pracownicy przebywają na zwolnieniu lekarskim. Powstaje wówczas problem, czy za dni nieobecności w pracy w styczniu należy im wypłacić wynagrodzenie chorobowe czy może zasiłek z ubezpieczenia społecznego.
W danym roku kalendarzowym za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy z powodu choroby pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego należnego ze środków pracodawcy.
Okres 33 dni może trwać w sposób ciągły lub stanowić sumę kilku nieobecności pracownika z powodu choroby w danym roku. Po jego wyczerpaniu, czyli gdy okres choroby przekroczy 33 dni w ciągu roku, a pracownik jest nadal niezdolny do pracy, otrzymuje on zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS.
Jak zatem należy postąpić w sytuacji, gdy choroba przypada na przełomie roku? W takim przypadku należy ustalić, jakie świadczenie było pobierane przez pracownika w ostatnim dniu poprzedniego roku kalendarzowego. Od tego bowiem zależy rodzaj świadczenia, jakie będzie wypłacane od 1 stycznia.
I tak, jeżeli choroba przypadała na przełomie roku, a 31 grudnia pracownik otrzymał:
• wynagrodzenie z art. 92 k.p., to od 1 stycznia następnego roku nadal będzie ono mu przysługiwać w wymiarze do 33 dni,
• zasiłek chorobowy, to od 1 stycznia do końca choroby nadal powinien go otrzymywać. Gdyby zaś w niezdolności do pracy nastąpiła choćby jednodniowa przerwa, pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia za czas choroby ze środków pracodawcy.
Wynagrodzenie chorobowe
Jeżeli 31 grudnia 2006 r. pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby, od 1 stycznia 2007 r. pracownikowi temu nadal będzie przysługiwać wynagrodzenie chorobowe.
Okres 33 dni, za który w 2007 r. będzie przysługiwało prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, począwszy od 1 stycznia 2007 r., będzie liczony od nowa.
Nie ma przy tym żadnego znaczenia, ile dni z przewidzianego przepisami limitu, pracownik ten wykorzystał w 2006 r. Jeśli więc nawet 31 grudnia 2006 r. przypadał 33 dzień niezdolności do pracy z powodu choroby, a pracownik nadal nieprzerwanie pozostaje chory, to i tak, począwszy od 1 stycznia następnego roku odliczanie 33 dni wynagrodzenia chorobowego należy rozpocząć od początku.
Przykład
Pracownik zachorował 8 grudnia 2006 r. Była to jego pierwsza w danym roku kalendarzowym niezdolność do pracy. Bez dnia przerwy chorował on do 7 stycznia 2007 r. Za okres od 8 do 31 grudnia 2006 r., tj. 24 dni, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. Ponieważ 31 grudnia 2006 r. pracownik był uprawniony do wynagrodzenia za czas choroby, dlatego też za zwolnienie lekarskie trwające od 1 do 7 stycznia 2007 r., tj. za 7 dni, należy wypłacić mu również wynagrodzenie chorobowe. Nie ma w tym przypadku znaczenia liczba dni, za które zostało wypłacone wynagrodzenie w 2006 r., natomiast limit 33 dni przeznaczony na rok kalendarzowy 2007 zostanie zmniejszony o 7 dni.
Zasiłek chorobowy
Jeśli natomiast pracownik w 2006 r. wyczerpał już 33-dniowy okres prawa do wynagrodzenia chorobowego i 31 grudnia 2006 r. przysługiwał mu zasiłek chorobowy, wówczas od 1 stycznia 2007 r. osobie tej również będzie przysługiwać zasiłek chorobowy. Powyższe odnosi się do tych pracowników, którzy również 1 stycznia nowego roku pozostają nadal niezdolni do pracy aż do wyczerpania pełnego okresu zasiłkowego, tj. 182 lub 270 dni.
Dopiero wówczas, gdy po 1 stycznia 2007 r. nastąpi przerwa w niezdolności do pracy, a następnie po przerwie powstanie ponownie niezdolność do pracy spowodowana chorobą, na płatniku będzie ciążył obowiązek wypłaty wynagrodzenia za czas choroby. Okres 33 dni będzie wtedy liczony, począwszy od pierwszego dnia niezdolności do pracy, przypadającej po przerwie.
Przykład
Pracownik jest niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 20 września 2006 r. do 12 stycznia 2007 r. Za okres od 20 września do 22 października 2006 r., tj. 33 dni, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, a następnie, tj. od 23 października do 31 grudnia 2006 r. zasiłek chorobowy. W związku z tym, że w ostatnim dniu grudnia 2006 r. pracownikowi przysługiwał zasiłek chorobowy, od 1 do 12 stycznia 2007 r. nadal będzie mu przysługiwał zasiłek chorobowy. Jeśli po 12 stycznia po przerwie pracownik ponownie zachoruje, będzie mu przysługiwać wynagrodzenie chorobowe, ponieważ będzie to wówczas jego pierwsza niezdolność do pracy w 2007 r. po przerwie w niezdolności do pracy trwającej na przełomie roku.
Kiedy tylko zasiłek
Pracownikowi nie w każdej sytuacji przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, wówczas wynagrodzenie chorobowe nie jest pracownikowi należne. Za okres takiej choroby pracownik ma natomiast zagwarantowany zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Bez znaczenia pozostaje tu fakt niewykorzystania limitu 33 dni przewidzianych przepisami Kodeksu pracy.
Kto płaci zasiłek na przełomie roku
Zakłady pracy ustalają prawo do zasiłków oraz wypłacają te zasiłki swoim pracownikom, jeśli zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Liczbę osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego ustala się na rok kalendarzowy według stanu zatrudnienia na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego.
Jak zatem postąpić w sytuacji, gdy pracownik jest chory na przełomie roku, a 30 listopada nastąpiła zmiana w liczbie osób zgłaszanych do ubezpieczenia chorobowego?
Gdy niezdolność do pracy trwa na przełomie roku, a wypłatę zasiłku dla pracownika przed 1 stycznia rozpoczął oddział ZUS, zakład ubezpieczeń kontynuuje tę wypłatę w nowym roku kalendarzowym, nawet jeżeli od 1 stycznia płatnik składek jest zobowiązany do wypłaty zasiłków swoim pracownikom.
Inaczej jest w przypadku, gdy zakład traci prawo do wypłaty zasiłków. Jeżeli przed 1 stycznia zakład pracy wypłacał pracownikom zasiłki, a w nowym roku stracił prawo do ich wypłaty, wówczas od 1 stycznia powinien przekazać wypłatę zasiłku do ZUS.
Dorota Twardo
specjalista ds. kadr i płac
Audyt, Doradztwo, Finanse „Lidmar”