Zasady obliczania wysokości emerytury przyznanej po rencie budzą wiele wątpliwości. Nawet po uprawomocnieniu decyzji o przyznaniu emerytury zainteresowana osoba może wystąpić o zmianę sposobu obliczenia jej podstawy.
Dla osoby uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy – w zależności od jej wniosku – podstawę wymiaru emerytury może stanowić:
• odpowiednio zwaloryzowana podstawa wymiaru renty lub
• podstawa wymiaru ustalona na nowo od zarobków uzyskanych w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20-lecia przed przejściem na emeryturę lub z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Osoba ubiegająca się o emeryturę w celu dokonania wyboru sposobu obliczenia podstawy wymiaru powinna zakreślić we wniosku (formularz ZUS Rp – 1) odpowiednią rubrykę. Jeżeli wnioskodawca nie zakreśli żadnej rubryki, organ rentowy po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wybierze sposób obliczenia podstawy wymiaru, który dla zainteresowanego będzie najkorzystniejszy.
Świadczeniobiorca może wystąpić z żądaniem zmiany sposobu ustalenia podstawy wymiaru emerytury w każdym czasie, nawet po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej emeryturę. Takie stanowisko przedstawił też Sąd Najwyższy w uchwale z 15 lutego (sygn. akt II UZP 16/5). Oddziały ZUS rozpatrują wszystkie wnioski zainteresowanych, a sprawy, w których – przed podjęciem wymienionej uchwały – zostały wydane decyzje odmawiające ponownego ustalenia podstawy wymiaru, rozpatrują ponownie na wniosek zainteresowanych lub wznawiają postępowanie z urzędu.
Osoba, która składając wniosek o emeryturę wskazała, iż wnosi o przyjęcie do emerytury – podstawy wymiaru renty, może obecnie ponownie wystąpić do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie podstawy wymiaru od zarobków uzyskanych w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20 lat poprzedzających rok przejścia na emeryturę lub z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych poprzedzających ten rok.
Gdy wniosek taki zostanie złożony wraz z odpowiednimi dokumentami potwierdzającymi wysokość tych zarobków, wysokość emerytury zostanie obliczona przy zastosowaniu kwoty bazowej obowiązującej w miesiącu, od którego została przyznana. Warto zwrócić uwagę, że złożenie wniosku o obliczenie emerytury od nowej kwoty bazowej nie zawsze będzie skutkować podwyższeniem emerytury.