REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zatrudnienie członków rodziny

REKLAMA

Zatrudnianie członków rodziny jest często stosowane w mniejszych firmach działających na podstawie wpisu do ewidencji, np. spółkach cywilnych czy jawnych.
Z zatrudnienia takiej osoby na podstawie umowy o pracę wynika szereg korzyści dla pracownika i samego pracodawcy. Nie ma problemu, jeśli praca jest faktycznie świadczona. Często jednak umowa o pracę z członkiem rodziny zawierana jest dla pozoru, głównie w celu uzyskania określonych świadczeń z ZUS.
Każdy pracownik, zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.), obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym. Płatnikiem składek jest pracodawca, który zobowiązany jest zgłosić pracownika do ubezpieczeń oraz naliczać i opłacać za niego należne składki.
Ustawa przewiduje jednak pewien wyjątek, jeśli chodzi o obejmowanie ubezpieczeniami społecznymi pracowników będących członkami rodziny przedsiębiorców (pracodawców).

Kiedy pracownik, a kiedy współpracujący

Dla celów obejmowania ubezpieczeniami społecznymi ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych tworzy swoją definicję pojęcia pracownik. Jeżeli jednak pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.
W sytuacji gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność, np. gospodarczą, zatrudnia swojego małżonka albo dzieci, to dla celów ubezpieczeniowych (wyłącznie) osoba ta nie będzie traktowana jako pracownik.
W tym celu, dodatkowo, muszą być spełnione jeszcze dwie przesłanki:
• osoby te prowadzą wspólne gospodarstwo domowe (tj. wspólnie zamieszkują i zaspokajają swoje potrzeby) oraz
• współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Często mają miejsce sytuacje, gdy np. małżonek, pomimo że jest pracownikiem z punktu widzenia prawa pracy i podatkowego, podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca. Z uwagi na prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych ubezpieczenie pracownicze jest korzystniejsze od tego, jakie oferowane jest osobom współpracującym. Jeśli jednak firma jest większa, np. spółka cywilna czy inna spółka osobowa, a stronami stosunku pracy są z jednej strony członek rodziny jednego ze wspólników, a z drugiej strony spółka, nie powinno być wątpliwości, że osobę taką należy uznać za pracownika w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Opisywane wyżej wątpliwości nie mają miejsca, gdy członek najbliższej rodziny przedsiębiorcy zostanie zatrudniony na podstawie umowy zlecenia.
Zasady odnoszące się do osób współpracujących dotyczą bowiem tylko pracowników.

TEZY Z PIŚMIENNICTWA
Fakt nawiązania stosunku pracy bez wypełniania lub okazjonalnego wypełniania obowiązków pracowniczych może być poczytany jako fikcyjne zawarcie umowy, która nie może jako nieprawdziwa powołać do życia stosunku ubezpieczeniowego. Warunkiem objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest bowiem nie tylko fakt zawarcia stosunku pracy, ale także zamiar stron wypełniania przyjętych przez siebie obowiązków, a przede wszystkim jego rzeczywista realizacja.
A. Wypych-Żywicka, glosa do wyroku SN z 19 września 2003 r. (II UK 41/03; OSP z 2005 r. nr 2, poz. 30, t. 3).

(...) warunkiem objęcia podmiotu zatrudnionego pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie jest sam fakt nawiązania stosunku pracy sprowadzony do czynności zgodnego złożenia oświadczenia woli i konsekwentne płacenie składek na ubezpieczenie społeczne, ale nawiązanie i praktyczna jego realizacja w postaci wykonywania zobowiązania pracowniczego. Tak postrzegane zagadnienie pozwala uznać, że o włączeniu podmiotu do ubezpieczenia społecznego nie decyduje fakt zawarcia umowy i status pracownika, ale przynależność do kategorii osób stanowiących grupę pracowników pozostających w stosunku pracy i wykonujących obowiązki pracownicze.
A. Wypych-Żywicka, glosa do wyroku SN z 19 września 2003 r. (II UK 41/03; OSP z 2005 r. nr 2, poz. 30, t. 2).

Zatrudnienie członków rodziny nie współpracującego

Niekorzystne aspekty w zakresie składek i prawa do świadczeń powodują, że wiele osób jest zainteresowanych podejmowaniem zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Wiąże się to nie tylko z korzyściami płynącymi z ubezpieczeń społecznych, ale także z kodeksu pracy, np. prawo do urlopu wychowawczego.
Niestety, na tym tle dochodzi nadużyć. W każdym wątpliwym przypadku, np. przed wypłatą zasiłku chorobowego albo macierzyńskiego ZUS może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w celu sprawdzenia, czy praca faktyczne była przez danego pracownika świadczona czy też umowa została zawarta tylko po to, by osoba mogła otrzymać w niedalekiej przyszłości zasiłek. Jeżeli ze sprawdzenia wynika, że praca nie była w danym przypadku świadczona, ZUS wyda decyzję wyłączającą z ubezpieczeń społecznych, co w konsekwencji pozbawi taką osobę prawa do świadczeń np. z ubezpieczenia chorobowego.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

ORZECZNICTWO
Organy ubezpieczeń społecznych są uprawnione do kontroli i weryfikacji zawartych umów o pracę w stosunku do osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego, nie tylko w zakresie warunków formalnych tych umów, ale także tego, czy osoby zgłoszone do ubezpieczenia społecznego faktycznie wykonywały obowiązki pracownicze w okresie wskazanym w umowie.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 2 grudnia 2004 r. (III AUa 1160/04; Apel. W-wa z 2005 r. nr 1, poz. 4).

Stwierdzenie zatrudnienia na podstawie stosunku pracy osoby bliskiej pracodawcy wymaga jednoznacznych ustaleń, że zostały spełnione warunki podjęcia takiego zatrudnienia oraz że miało miejsce wykonywanie obowiązków w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy, a nie tylko, że brak było zakazu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Wyrok SN z 19 września 2003 r. (II UK 41/03; OSNP z 2004 r. nr 11, poz. 199).

Praca u członka rodziny, nawet na krótko przed przejściem na zasiłek, nie dyskwalifikuje takiego zatrudnienia i nie jest obejściem przepisów ubezpieczeniowych. Trzeba ją jednak jednoznacznie wykazać.
Wyrok SN z 13 lipca 2005 r. (I UK 296/04, M. Prawn. z 2006 r. nr 5, poz. 260).

Podstawa prawna
• Art. 8, art. 68 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.)

Beata Pawłowska
 


Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochody do 300 000 zł lub 230 000 zł. PFRON. Niestety istotna jest kolejność zgłoszenia [Dopłaty dla osób niepełnosprawnych]

Wnioski są przyjmowane od 3 marca 2025 r. (start godz. 10). Po upływie terminu składania wniosków w danej turze naboru PFRON utworzy listę rankingową złożonych wniosków, ułożoną według sumy liczby punktów za spełnianie poszczególnych kryteriów. Niestety w dalszym ciągu decyduje kolejność zgłoszenia dla wniosków z taką samą liczbą punktów. Powoduje to, że pomimo, iż formalnie osoby niepełnosprawne nie muszą być złożone 3 marca, to i tak opłaca się je złożyć jak najwcześniej. Szkoda, że PFRON nie zmienił tego.

Dni wolne w lutym 2025 r.

Luty to najkrótszy miesiąc roku. W 2025 roku ma 28 dni. Jakie dni wolne występują w lutym i ile jest godzin pracy? Oto kalendarz lutego 2025 roku wraz z najważniejszymi dniami w tym miesiącu.

Jaka była najniższa krajowa od 1 grudnia 1970 r. do 2025 r. [TABELA]

Od stycznia 2025 r. najniższa krajowa wynosi 4666 zł brutto. Jaka była najniższa krajowa przed covidem w 2019 r., a jaka w trakcie pandemii w 2020-2022 r.? Ile minimalna płaca wynosiła w 2010 r., a ile w 1998 r.? Tabela przedstawia kwoty minimalnego wynagrodzenia w Polsce aż od grudnia 1970 r.

ZUS musi wypłacić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych po zmarłym jako wypłatę gwarantowaną, ale trzeba złożyć wniosek

Skąd pieniądze w ZUS czekające na krewnych po zmarłym i od czego zależy czy jest to duża kwota? Gdy osoba posiadająca konto i subkonto emerytalne w ZUS umrze przed złożeniem wniosku o emeryturę, środki z subkonta są wypłacane w całości. A co się dzieje gdy już zacznie pobierać emeryturę? Tu wszystko zależy od tego, jak długo tę emeryturę z ZUS pobierała.

REKLAMA

Komunikat: W 2025 r. dwa razy jednorazowa pomoc. Kwota 2671,44 zł. W 2024 r. skorzystało 12824 osób w tym 7896 kombatantów

W 2025 r. budżet UdSKiOR przeznaczony na wsparcie Kombatantów i Działaczy Opozycji Antykomunistycznej to 69,6 mln zł i będzie wyższy od 2024 r. o 68 proc. Podwyższy go dodatkowe 20 mln zł. na leczenie sanatoryjne, rehabilitację ambulatoryjną, aparaty słuchowe i pomoc finansową.

Jak rozliczyć w PIT działalność nierejestrowaną? Tak można obniżyć wysokość uzyskanego przychodu

Prowadzenie działalności nierejestrowanej cieszy się coraz większą popularnością. Jest tak między innymi dlatego, że wysokość przychodu, który można uzyskać zarobkując w tej formie, stale rośnie. Jednak czy wiesz, jak rozliczyć uzyskanie w tej sposób przychody w zeznaniu podatkowym?

WIBOR będzie zastąpiony przez POLSTR - nowy wskaźnik referencyjny. Od kiedy?

POLSTR – tak będzie nazywał się nowy wskaźnik referencyjny, który zastąpi WIBOR. Taką decyzję podjął 30 stycznia 2025 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. wskaźników referencyjnych.

Nie podwyższony lecz obniżony (!) wiek emerytalny dla mężczyzn po 25 latach pracy. Kolejna grupa zawodowa chce takiego przywileju

Tym razem straż miejska. Postulat objęcia jej obniżonym wiekiem emerytalnym trafił do rządu ze strony samorządowców za pośrednictwem posłów, którzy złożyli interpelację do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zmiany ustawy o strażach gminnych w zakresie uprawnień emerytalnych.

REKLAMA

W 2025 roku prawie 28 tys. złotych kary za złożenie informacji PIT-11 po terminie. Jeśli jesteś płatnikiem, nie zwlekaj z wysyłką

Płatnicy muszą wysłać PIT-11 do urzędów skarbowych. Ten formularz zawiera ważne informacje umożliwiające podatnikom dokonanie rocznego rozliczenia podatku. Są dwa kluczowe terminy na złożenie tej informacji. Za przekroczenie terminu grozi prawie 28 tys. złotych kary grzywny.

Czy polskie firmy są gotowe na ESG?

Współczesny świat biznesu zakręcił się wokół kwestii związanych z ESG. Ta koncepcja, będąca wskaźnikiem zrównoważonego rozwoju, wpływa nie tylko na wielkie korporacje, ale coraz częściej obejmuje także małe i średnie przedsiębiorstwa. W dobie rosnących wymagań związanych ze zrównoważonością społeczną i środowiskową, ESG jest nie tylko wyzwaniem, ale również szansą na budowanie przewagi konkurencyjnej.

REKLAMA