Osoby, które po 24 sierpnia 2005 r. rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej, mogą przez dwa lata płacić składki na ubezpieczenie społeczne od niższej podstawy wymiaru.
Zprzywileju płacenia niższych składek od niższej podstawy wymiaru mogą skorzystać osoby, które dokonały zgłoszenia do ZUS po 24 sierpnia 2005 r. z tytułu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.
Są to przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin ze złóż, oraz osoby, które wykonują działalność zawodową w sposób zorganizowany i ciągły. Do tej ostatniej grupy zaliczani są przedstawiciele wolnego zawodu – na przykład lekarze lub adwokaci.
Na takich samych zasadach – od niższej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne odprowadzają wspólnicy spółek cywilnych, którzy rozpoczęli swoją działalność (np. zawiązując spółkę cywilną lub przystępując do takiej spółki) po 24 sierpnia 2005 r. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej traktuje każdego wspólnika spółki cywilnej tak jak przedsiębiorcę, który jednoosobowo prowadzi działalność gospodarczą. Przedsiębiorcą nie jest bowiem spółka, lecz każdy z jej wspólników.
SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE W STYCZNIU I LUTYM 2006 R.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w styczniu i lutym 2006 r. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 269,73 zł (30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2006 r., które wynosi 899,10 zł).
Składka na ubezpieczenia za styczeń i luty 2006 r. nie może być niższa:
• na ubezpieczenie emerytalne od kwoty 52,65 zł (tj. 19,52 proc.),
• na ubezpieczenia rentowe od kwoty – 35,06 zł (tj. 13 proc.),
• na ubezpieczenie chorobowe od kwoty – 6,61 zł (tj. 2,45 proc.).
Składka na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń i luty 2006 r. nie może być niższa od 163,78 zł (tj. 8,75 proc. kwoty 1871,73 zł, czyli 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w trzecim kwartale 2005 r., włącznie z wypłatami z zysku).
Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2006 wynosi 73 560 zł.
Niższa podstawa wymiaru
Osoba, która prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu objęta jest ubezpieczeniami społecznymi, odprowadza składkę do ZUS obliczoną od zadeklarowanej przez siebie kwoty. Nie może być ona jednak niższa niż równowartość 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
Przepisy z 1 lipca 2005 r. nowelizujące ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 150, poz. 1248) umożliwiły osobom rozpoczynającym prowadzenie działalności odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru. Zaczęły one obowiązywać od 24 sierpnia 2005 r. i dlatego z możliwości płacenia niższych składek mogą korzystać wyłącznie osoby, które po tej dacie rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej. Powinna to być pierwsza prowadzona przez nich pozarolnicza działalność.
Zadeklarowana przez nie kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek nie może być jednak niższa niż 30 proc. minimalnego miesięcznego wynagrodzenia.
Natomiast od takiej niższej podstawy wymiaru nie mogą obliczać składek na ubezpieczenia społeczne wspólnicy spółek jawnych, komandytowych, partnerskich, jednoosobowi wspólnicy spółek z o.o., twórcy i artyści. Nawet wówczas, gdy jest to ich pierwsza działalność opłacają składki na ZUS od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, natomiast na ubezpieczenie zdrowotne również od zadeklarowanej kwoty, lecz nie niższej niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw wraz z nagrodami z zysku.
WARTO WIEDZIEĆ
Podstawa wymiaru zmniejsza się proporcjonalnie, gdy działalność została rozpoczęta lub zakończona w ciągu miesiąca kalendarzowego.
Jak obliczyć składkę
W 2006 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 899,10 zł. Jeżeli osoba, która rozpoczęła prowadzenie działalności, nie zadeklarowała, że będzie odprowadzała składki na ubezpieczenia społeczne od wyższej podstawy wymiaru, to płaci je od kwoty 269,73 zł. Tyle bowiem wynosi 30 proc. od minimalnego wynagrodzenia w 2006 roku.
Składki od podstawy wymiaru wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia odprowadzane są przez dwa lata. Co pewien czas wysokość tego minimalnego wynagrodzenia rośnie, więc osoba uprawniona do odprowadzania niższych składek musi ich wysokość wówczas przeliczyć i ustalić od nowej podstawy wymiaru.
Gdyby jednak przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu miesiąca kalendarzowego i dlatego przystąpił do ubezpieczeń w ciągu tego miesiąca, to wówczas podstawa wymiaru, od której oblicza się składki, zostaje proporcjonalnie zmniejszona.
Proporcjonalnie zmniejsza się ją również wówczas, gdy przedsiębiorca kończy prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu miesiąca kalendarzowego, bądź przez część miesiąca kalendarzowego chorował i spełniał warunki do przyznania mu zasiłku chorobowego.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca rozpoczął po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej od 7 lutego 2006 r. Aby obliczyć minimalną podstawę wymiaru składek za luty, należy 269,73 zł (czyli minimalną podstawę wymiaru za cały rok) podzielić przez 28 (czyli przez liczbę dni lutego), a następnie pomnożyć przez 21 (czyli liczbę dni, przez które przedsiębiorca będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi w lutym). Dopiero od ustalonej w taki sposób podstawy wymiaru oblicza się wysokość należnych składek za luty.
Natomiast z żadnych przywilejów osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej nie korzysta przy wyliczaniu składki na ubezpieczenie zdrowotne. Płaci ją na zasadach ogólnych, czyli takich samych jak pozostali przedsiębiorcy. Oblicza ją więc od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku.
Przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej i odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne od podstawy wymiaru w wysokości 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, nie odprowadzają składki na Fundusz Pracy.
Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz