Czy wszystkie premie i nagrody należy wliczać do podstawy wymiaru zasiłków chorobowych? Jeżeli nie, to kiedy premia czy nagroda nie stanowi podstawy wymiaru zasiłku chorobowego?
O zdanie zapytaliśmy głównego specjalistę w Departamencie Ubezpieczeń i Składek Centrali ZUS Panią BARBARĘ ZABIEGLIŃSKĄ.
O wliczaniu bądź niewliczaniu tych świadczeń do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego decydują zasady wypłaty danego składnika wynagrodzenia określone w układach zbiorowych pracy, regulaminach wynagradzania itp., obowiązujące w danym zakładzie pracy.
Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005r. nr 31, poz. 267) stanowi, że wynagrodzeniem uwzględnianym w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego jest przychód pracownika będący podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika. Z przepisu tego można byłoby wywnioskować, że wszystkie składniki wynagrodzenia, od których opłacono składki, należy wliczać do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Jednakże tak nie jest. Najczęściej wyjątek stanowią właśnie premie i nagrody.
Jeżeli przepisy wewnętrzne obowiązujące u danego pracodawcy nie przewidują zmniejszenia tego składnika (nagrody, premii) za okres pobierania zasiłku chorobowego, to wówczas przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku składnika tego nie należy uwzględniać. W przypadku pracodawców, którzy nie są zobowiązani do tworzenia regulaminów wynagradzania i premiowania, funkcję tego przepisu spełnia umowa o pracę.
Jeżeli regulamin wynagradzania nie zawiera żadnych zapisów dotyczących ich pomniejszania za okres pobierania zasiłków (tak jest w przypadku nagród o charakterze typowo uznaniowym), premia czy nagroda tego typu nie powinna być uwzględniana w podstawie wymiaru zasiłków. Brak takich zapisów nie uwzględnia bowiem wypłaty nagrody mimo absencji chorobowej czy pobierania np. zasiłku macierzyńskiego.
W podstawie wymiaru zasiłków nie uwzględnia się także premii czy nagród, których zasady wypłaty wyraźnie wskazują, że nie są one pomniejszane w związku z pobieraniem zasiłku i są wypłacane również w okresie jego pobierania.
Podobne zasady często znajdują się także w regulaminach przyznawania i wypłaty premii (nagród) rocznych.
Natomiast nagrody lub premie wliczane są do podstawy wymiaru zasiłków wówczas, gdy regulaminy wypłacania przewidują ich zmniejszanie za okresy pobierania zasiłków.
Najlepiej zasadę tę pokazać na przykładzie dodatkowego wynagrodzenia rocznego wypłacanego na podstawie ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (DzU nr 160, poz. 1080 ze zm.). Z ustawy tej wynika, że dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje tylko za czas faktycznie przepracowany. Za okresy pobierania zasiłków czy wynagrodzenia wypłaconego za okres choroby wynagrodzenie nie przysługuje. Oznacza to, że dodatkowe wynagrodzenie roczne podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłków.
Regulaminy wprowadzają ponadto jeszcze inne zasady pomniejszania premii, nagród za okresy pobierania zasiłków, skutkujące wliczaniem ich do podstawy wymiaru zasiłków.