Jak ubezpieczyć członków rady nadzorczej

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego wynika z art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135).

• spółkach prawa handlowego, tj. komandytowo-akcyjnych, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjnych,

• spółdzielniach,

• przedsiębiorstwach państwowych.

Obowiązek ten nie dotyczy członków innych organów o zbliżonych kompetencjach, np. członków komisji rewizyjnej w spółce z o.o., członków rady osiedla, rady fundacji.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego członków rad nadzorczych powstaje z dniem powołania na członka rady nadzorczej i przyznania świadczenia pieniężnego, a wygasa w dniu zaprzestania pełnienia tej funkcji.

Termin „powołanie” w skład rady nadzorczej oznacza wszystkie czynności organów skutkujące uzyskaniem przez powołaną osobę statusu członka rady nadzorczej danego podmiotu, np. w przypadku członka rady nadzorczej w spółce z o.o. powołanie następuje na podstawie uchwały wspólników. Umowa spółki może również przewidywać inny sposób powoływania. W spółdzielni członkowie rady nadzorczej są wybierani stosownie do postanowień statutu (obowiązującego w danej spółdzielni) przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebranie grup członkowskich.

przykład

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla członków rad nadzorczych jest przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń) otrzymywany z tytułu pełnionej funkcji. Stąd też ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne należy brać pod uwagę, że ze statutu danego podmiotu czasami wynika, że członkowie rady nadzorczej mogą otrzymywać wynagrodzenie za udział w posiedzeniach rady oraz wynagrodzenie dodatkowe za pracę w komisjach, np. finansowej, rewizyjnej, remontowej itd. Bardzo często taka sytuacja występuje w spółdzielniach mieszkaniowych. Należy pamiętać że świadczenia otrzymywane przez członka rady nadzorczej w związku z zasiadaniem w tych komisjach również stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

przykład

W przypadku gdy w spółce (np. sp. z o.o.) powołana jest komisja rewizyjna jako jedyny organ odrębny od rady nadzorczej, to członkowie tej komisji nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne za członka rady nadzorczej jest podmiot wypłacający świadczenie pieniężne. Na płatniku ciąży obowiązek zgłoszenia osoby do ubezpieczenia zdrowotnego oraz rozliczania i opłacania składek. Zgłoszenia do ubezpieczenia należy dokonać na formularzu ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 22 40 XX 22 40 – członek rady nadzorczej, podlegający z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Składki powinny być wykazywane w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RZA z tym samym kodem za każdy miesiąc. W przypadku gdy świadczenie pieniężne wypłacane jest członkowi rady nadzorczej, np. raz na pół roku lub też raz w roku za miesiące, w których nie została dokonana wypłata świadczenia, a ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu, za te miesiące płatnik zobowią- zany jest sporządzić „zerowe” formularze ZUS RZA, tj. w polach dotyczących podstawy wymiaru i wysokości składki wykazać zero. Rozliczenie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne następuje w imiennym raporcie składanym za miesiąc, w którym nastąpiła wypłata świadczenia. Ustanie tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego członka rady nadzorczej powoduje obowiązek wyrejestrowania osoby z tego ubezpieczenia na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia 22 40 XX.

Tak więc składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Również w przypadku gdy członek rady nadzorczej ma ustalone prawo do renty lub emerytury, obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Gdy członek rady nadzorczej jest jednocześnie w danym zakładzie zatrudniony na podstawie umowy o pracę, to ma dwa tytuły do ubezpieczenia zdrowotnego. Ponieważ są to odrębne tytuły, należy pamiętać, iż płatnik nie może składek na to ubezpieczenie wykazywać łącznie w raporcie miesięcznym z kodem 01 10 XX (pracowniczym).

Barbara Zabieglińska

główny specjalista Departament Ubezpieczeń i Składek ZUS