Zmiany w ustawie zasiłkowej, które weszły w życie 8 lutego 2005 r., w sposób znaczący zmieniły zasady ustalania wysokości świadczenia rehabilitacyjnego. Do celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego przyjmuje się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego po waloryzacji według zasad określonych w ustawie. Natomiast podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie podlega waloryzacji w przypadku, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą i okres zasiłkowy wynosi 270 dni.
W grudniu 2004 r. decyzją ZUS przyznano naszemu pracownikowi prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 12 miesięcy. Na podstawie tej decyzji wypłacamy mu to świadczenie w wysokości 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Czy w związku ze zmianą przepisów zmieniają się nasze obowiązki w stosunku do tego pracownika?
W opisanym przypadku nie zmieniają się obowiązki pracodawcy wobec pracownika pobierającego świadczenie rehabilitacyjne. Pracodawca nadal powinien wypłacać pracownikowi świadczenie w wysokości 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Świadczenie rehabilitacyjne, do którego prawo powstało przed wejściem w życie przepisów nowej ustawy, tzn. przed 8 lutego 2005 r., przysługuje w dotychczasowej wysokości, tj. 75%.
WAŻNE!
Wysokość świadczenia nie zostanie podwyższona z 75% do 90% podstawy wymiaru w okresie pierwszych trzech miesięcy.
W tej sytuacji wobec pracownika ma zastosowanie zasada praw nabytych, ponieważ prawo do świadczenia nabył w grudniu 2004 r., tj. gdy obowiązywały inne uregulowania.
Świadczenie rehabilitacyjne ustala się na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż na 12 miesięcy.
WAŻNE!
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.
Nasz zakład pracy będzie wypłacał pracownikowi świadczenie rehabilitacyjne. Pracownik ma przyznane prawo do niego od 10 lutego do 10 maja 2005 r., tj. na okres 3 miesięcy. W jakiej wysokości należy wypłacać to świadczenie, jeżeli niezdolność pracownika do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy?
Pracownikowi temu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. W takiej wysokości wypłacane jest przez okres pierwszych 3 miesięcy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.
Nowelizacja zmieniła wysokość świadczenia rehabilitacyjnego, które od 8 lutego 2005 r. wynosi:
• 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przez okres pierwszych trzech miesięcy,
• 75% tej podstawy przez pozostały okres,
• 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, świadczenie rehabilitacyjne, do którego prawo powstało po 7 lutego 2005 r., będzie wypłacane w wysokości 90% za pierwsze trzy miesiące i 75% podstawy wymiaru za kolejne.
WAŻNE!
Nie zmieniła się wysokość świadczenia rehabilitacyjnego z tytułu niezdolności do pracy powstałej w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Okoliczności te nadal uprawniają do pobierania świadczenia w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
W jakiej wysokości należy wypłacać świadczenie rehabilitacyjne pracownikowi, który do 7 lutego 2005 r. pobierał to świadczenie przez 2 miesiące, a od 8 lutego 2005 r. przyznano mu je na kolejny okres, tym razem 4-miesięczny?
W opisanym przypadku należy wypłacać pracownikowi świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75% podstawy wymiaru chorobowego.
Jeśli prawo do świadczenia rehabilitacyjnego powstało przed wejściem w życie nowych przepisów, a po wejściu w życie ustawy przyznano świadczenie na kolejny okres, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w dotychczasowej wysokości za cały nieprzerwany okres.
Pracownik z powodu wypadku w drodze do pracy pobierał do 10 lutego 2005 r. zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Na okres od 11 lutego do 11 czerwca 2005 r. uzyskał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. W jakiej wysokości należy mu wypłacać to świadczenie?
Pracownikowi przysługuje świadczenie rehabilitacyjne wysokości 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres trzech pierwszych miesięcy, natomiast za pozostały okres 75% podstawy wymiaru.
Jeżeli prawo do świadczenia rehabilitacyjnego powstało po wejściu w życie nowelizacji ustawy, bezpośrednio po zasiłku chorobowym, do którego prawo powstało przed dniem wejścia w życie nowelizacji, i zasiłek był wypłacany w wysokości 100%, gdyż niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w wysokości określonej znowelizowanymi przepisami, tj. 90% za okres pierwszych trzech miesięcy oraz 75% za pozostały okres. Jedynie w sytuacji, gdy niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, świadczenie rehabilitacyjne jest wypłacane w wysokości 100% podstawy wymiaru.
Czy należy zwaloryzować podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, wypłacanego pracownikowi, któremu podstawowy okres zasiłkowy upływa 15 lutego 2005 r., a od 16 lutego 2005 r. ma ustalone prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 6 miesięcy?
Jeżeli podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie podlegała waloryzacji, gdyż zasiłek chorobowy był wypłacany przez okres nie dłuższy niż 180 dni, jako podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego należy przyjąć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego po waloryzacji.
Oznacza to, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego waloryzuje się wskaźnikiem waloryzacji obowiązującym w kwartale, w którym przypada pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne. Powołana wyżej zasada waloryzacji ma zastosowanie także w przypadku, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą i okres zasiłkowy wynosi 270 dni.
Od 18 lutego 2005 r. pracownik uzyskał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Wcześniej wykorzystał 180 dni zasiłku chorobowego, który został przedłużony na kolejne 3 miesiące. Po upływie 180 dni zasiłku podstawę wymiaru zwaloryzowaliśmy według obowiązujących wtedy przepisów. Czy przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego należy ponownie go zwaloryzować, ponieważ prawo do niego powstało po wejściu w życie zmienionych przepisów?
Do celów wypłacenia świadczenia rehabilitacyjnego nie należy ponownie waloryzować podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Świadczenie rehabilitacyjne, do którego prawo powstało po 7 lutego 2005 r., przyznane po zakończeniu pobierania zasiłku chorobowego, do którego prawo powstało przed tym dniem, ustala się z uwzględnieniem podstawy wymiaru zasiłku chorobowego według dotychczasowych zasad. Jeżeli podstawa wymiaru zasiłku chorobowego podlegała waloryzacji, podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego stanowi zwaloryzowana podstawa wymiaru zasiłku chorobowego.
Jestem właścicielem zakładu, w którym zatrudniam 40 pracowników. 15 marca 2005 r. jednemu z pracowników upłynie przedłużony termin wypłaty zasiłku chorobowego (łącznie 270 dni). Po wykorzystaniu okresu zasiłkowego będzie starł się o przyznanie mu świadczenia rehabilitacyjnego. Kto powinien wystąpić do ZUS z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, ja czy pracownik i jakie dokumenty należy złożyć?
Pracownik sam występuje z wnioskiem o przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na druku ZUS Np-7.
Pracownik, który stara się o świadczenie rehabilitacyjne, powinien jak najwcześniej zwrócić się do pracodawcy o wypełnienie II części wniosku o świadczenie rehabilitacyjne, dotyczącej okresu niezdolności do pracy. Do wypełnionego wniosku o świadczenie rehabilitacyjne powinien dołączyć:
• zaświadczenie o stanie zdrowia wypełnione przez lekarza leczącego – druk ZUS N-9,
• protokół powypadkowy w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy,
• kartę wypadku w drodze do lub z pracy w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego w razie choroby zawodowej.
• art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU nr 60, poz. 636 ze zm.),
• § 6 rozporządzenia z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU nr 65, poz. 742 ze zm.),
• art. 1 pkt 5, 6, art. 2 pkt 1, art. 12 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz innych ustaw (DzU nr 10, poz. 71).
Urszula Juszczyk
Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych