Zarówno osoby występujące o świadczenia przedemerytalne, jak i osoby pobierające już takie świadczenia i zasiłki przedemerytalne muszą przestrzegać określonych terminów. Nieterminowość może ich sporo kosztować. ZUS m.in. odmówi rozpatrzenia wniosku złożonego po terminie, nie przyzna świadczenia byłemu renciście, który nie zarejestruje się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od utraty renty, nakaże zwrot nienależnych świadczeń, gdy nie zostanie powiadomiony o konieczności wstrzymania ich wypłaty.
Aby otrzymać świadczenie przedemerytalne, osoba zainteresowana musi złożyć wniosek w określonym terminie. W zależności od tego, co robił wnioskodawca w okresie poprzedzającym datę zgłoszenia wniosku o świadczenie, przewidziane są dwa terminy na złożenie wniosku:
• 30 dni od wydania zaświadczenia przez powiatowy urząd pracy potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
• jeżeli urząd pracy skieruje osobę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych do zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, a zatrudnienie lub inna praca zarobkowa ustanie po upływie 6-miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych – 14 dni od dnia ustania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.
Zaznaczyć trzeba, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przywrócić 30-miesięczny termin złożenia wniosku.
PRZYKŁAD
Urząd pracy wystawił Tomaszowi K. zaświadczenie o 6-miesięcznym okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych w dniu 14 lutego 2005 r. Tomasz K. złożył wniosek o świadczenie przedemerytalne w dniu 4 kwietnia 2005 r. Do wniosku dołączył oświadczenie, w którym wyjaśnił, że opóźnienie złożenia wniosku o świadczenie przedemerytalne było spowodowane pobytem w szpitalu przez cały marzec, oraz kserokopię wypisu ze szpitala. Tomasz spełnia warunki do przyznania świadczenia przedemerytalnego. ZUS taki przypadek potraktuje jako szczególną okoliczność i przywróci termin na złożenie dokumentów. Z przedstawionych okoliczności wynika bowiem, że przyczyną opóźnienia złożenia wniosku był pobyt w szpitalu.
Im wcześniej, tym lepiej
Każdy występujący o świadczenie przedemerytalne musi zapamiętać, że ZUS ustali prawo do świadczenia na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z wymaganymi dokumentami. A zatem, im później wniosek o świadczenie przedemerytalne zostanie złożony, tym później będzie ustalone prawo do tego świadczenia.
Podkreślić należy, iż prawo do świadczenia przedemerytalnego nie może być ustalone wcześniej niż od dnia przypadającego po dniu w którym przedstawiono ostatni dokument uzasadniający uzyskanie tego prawa.
Z rejestracją trzeba się pospieszyć
Podstawowym warunkiem, jaki musi spełnić osoba starająca się o świadczenie przedemerytalne, która utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, jest zarejestrowanie się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty. Osoba taka musi ponadto do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyć co najmniej 55 lat – kobieta, 60 lat – mężczyzna i udowodnić okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Osobę tę obowiązuje również konieczność dotrzymania powyższego terminu na złożenie w ZUS wniosku o świadczenie przedemerytalne.
PRZYKŁAD
Joanna K. przez 8 lat pobierała rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. W wyniku badania przeprowadzonego przez lekarza orzecznika utraciła prawo do renty. Lekarz orzecznik orzekł, że jest zdolna do pracy. ZUS wstrzymał rentę od 1 listopada 2004 r. Joanna K. zarejestrowała się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna w dniu 16 listopada 2004 r., a zatem został dotrzymany termin 30-dniowy zarejestrowania się w urzędzie pracy od dnia ustania prawa do renty.
Terminy dla pobierających świadczenia
Osoby, które pobierają zasiłki i świadczenia przedemerytalne, są zobowiązane do niezwłocznego powiadomienia organu rentowego o okolicznościach mających wpływ na ustanie lub zawieszenie prawa do świadczenia (o tym, jakie okoliczności powodują ustanie, a jakie zawieszenie świadczenia, pisaliśmy wczoraj). ZUS musi wstrzymać wypłatę świadczenia, zasiłku przedemerytalnego od:
• dnia nabycia prawa do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej albo podjęcia wypłaty renty strukturalnej lub świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej,
• dnia nabycia prawa własności lub objęcia w posiadanie (samoistne lub zależne) nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe albo współwłasności nieruchomości rolnej, jeżeli udział przekracza 2 ha przeliczeniowe,
• od najbliższego terminu płatności, jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczenia nie było możliwe w powyższych terminach.
Podkreślić trzeba, że gdy ZUS wypłaci świadczenia, mimo że prawo do nich ustało, albo mimo że prawo do nich powinno być zawieszone, będzie dochodził ich zwrotu jako świadczeń nienależnych.
PRZYKŁAD
Monika B. od lipca 2004 r. pobiera świadczenie przedemerytalne. W dniu 11 lutego 2005 r. nabyła wraz z mężem 6-hektarowe gospodarstwo rolne. Użytki rolne w tym gospodarstwie przekraczają 4 hektary przeliczeniowe. Monika B. jest współwłaścicielką gospodarstwa, a jej udział wynosi 50 proc. Tym samym od dnia nabycia tej nieruchomości Monika B. traci prawo do świadczenia przedemerytalnego. O nabyciu tego gospodarstwa powiadomiła ZUS 2 marca 2005 r., a więc już po otrzymaniu świadczenia przedemerytalnego za luty 2005 r. Organ rentowy ustali, że Monika B. pobrała nienależne świadczenie za okres od 11 do 28 lutego 2005 r. i będzie dochodził jego zwrotu.
Wystąpienie o wznowienie wypłaty
Wypłata zawieszonego świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego podlega wznowieniu w przypadku ustania przyczyny powodującej wstrzymanie tej wypłaty. Wznowienie następuje od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.
PRZYKŁAD
Świadczenie przedemerytalne było wypłacane w wysokości 1508,20 zł. Konrad K. podjął zatrudnienie na umowę zlecenia od 1 września 2004 r. We wrześniu 2004 r. Konrad K. powiadomił organ rentowy o podjęciu zatrudnienia. ZUS zawiesił wypłatę świadczenia. Zatrudnienie w ramach tej umowy ustało z końcem listopada 2004 r. Konrad K. przedłożył zaświadczenie o ustaniu wykonywania tej umowy dopiero w styczniu 2005 r. ZUS podjął wypłatę świadczenia od miesiąca stycznia 2005 r.
Do maja zaświadczenie do rozliczenia rocznego
Osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne musi powiadomić organ rentowy – w terminie do 31 maja następnego roku – o wysokości przychodu uzyskanego w roku rozliczeniowym. Rok rozliczeniowy to okres od 1 marca każdego roku do końca lutego następnego roku. Wyjątkowo, w związku z przejęciem przez ZUS świadczeń/zasiłków przedemerytalnych od 1 sierpnia 2004 r. – pierwszy rok rozliczeniowy to okres od 1 sierpnia 2004 r. do 28 lutego 2005 r.
Elżbieta Kosiewicz
GP RADZI
Czy informować o przychodzie
Pobieram świadczenie przedemerytalne. ZUS zawiesił mi wypłatę świadczenia przedemerytalnego od 1 sierpnia 2004 r., ponieważ pracuję, a kwota przychodu przekraczała graniczną kwotę przychodu. Czy powinienem powiadomić ZUS o wysokości kwoty przychodu, jaką osiągnąłem w całym roku rozliczeniowym?
TAK. Powinien pan powiadomić ZUS o przychodzie uzyskanym za rok rozliczeniowy 2004/2005, który trwa od 1 sierpnia 2004 r. do końca lutego 2005 r. Zaświadczenie o wysokości tego przychodu należy przedłożyć przed dniem 1 czerwca 2005 r.
14 czy 30 dni na złożenie wniosku
W czwartym miesiącu od zarejestrowania się w urzędzie pracy podjąłem zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych na okres 3 miesięcy. Zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych ustanie z dniem 28 lutego 2005 r. Czy wniosek o świadczenie przedemerytalne mogę złożyć do końca marca 2005 r.?
– Z uwagi na to, że ustanie zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych upływa po 6-miesięcznym okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych – termin na złożenie wniosku wynosi 14 dni.
EK