Każdy pracodawca zobowiązany do obliczenia wysokości zasiłków chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego dla swoich pracowników musi ustalić tzw. podstawę ich wymiaru. Z uwagi na fakt, że przepisy dotyczące jej ustalania nie są precyzyjne, pracodawcy mają z tym wiele problemów. ZUS w celu ułatwienia im pracy opracowuje szczegółowe wyjaśnienia. W tym dodatku przedstawimy najważniejsze z nich. Omawiamy również najistotniejsze zmiany dotyczące zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, które wkrótce wejdą w życie. Pracownicy czasem chorują, rodzą dzieci, muszą opiekować się chorymi członkami swojej najbliższej rodziny, każdy pracodawca musi więc znać zasady ustalania wysokości zasiłków chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego. Powinien też wiedzieć, jakie zmiany w tym zakresie niebawem zaczną obowiązywać.
Przed omówieniem zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, która jest potrzebna do obliczenia ich wysokości, konieczne jest przypomnienie, że płatnikiem wymienionych zasiłków jest pracodawca albo ZUS. O tym, który z tych podmiotów będzie ustalał prawo do zasiłków, obliczał je i wypłacał, decyduje liczba osób zatrudnionych zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego. Liczbę ubezpieczonych ustala się na rok kalendarzowy według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Płatnicy składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego, ustalają liczbę ubezpieczonych według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.
ZUS wyjaśnił, że w liczbie ubezpieczonych należy uwzględniać:
• pracowników (w tym również uczniów),
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę nakładczą,
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące,
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące.
Nie należy natomiast uwzględniać:
• osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych,
Z jakiego okresu uwzględniać wynagrodzenie przy obliczaniu zasiłków
Aby obliczyć wysokość zasiłków chorobowego, opiekuńczego i macierzyńskiego trzeba najpierw ustalić, ile wynosi tzw. podstawa wymiaru zasiłku, którą stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika za ściśle określony czas. Długość tego okresu ulegnie wkrótce zmianie.
Do zasiłku zarobki z 12 miesięcy
Obecnie podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Gdy wynagrodzenie ulega znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania, pracodawca musi przyjąć do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Po wejściu w życie zmian do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (ustawa podpisana już przez prezydenta wejdzie w życie po upływie 21 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw) podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi zawsze będzie stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W szczególnych przypadkach podstawę będzie można ustalać tak jak obecnie, z okresu krótszego.
Zanim przystąpimy do omówienia najważniejszych zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku, konieczne jest poczynienie zastrzeżenia – będziemy je odnosili do zasiłku chorobowego, choć – podkreślamy – mają one odpowiednio zastosowanie do zasiłków macierzyńskiego i opiekuńczego.
Zdarzają się sytuacje, że pracownik nabywa prawo do zasiłku, jednak pracuje u danego pracodawcy krócej niż okres wymagany do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. W takim przypadku, aby obliczyć dla niego wysokość zasiłku, trzeba do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia (ubezpieczenia).
PRZYKŁAD
Tomasz D. pracuje na podstawie umowy o pracę od 14 czerwca 2004 r. Jeśli Tomasz zachoruje na przykład 7 marca 2005 r. do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku pracodawca będzie musiał przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie za lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień, styczeń, luty – czyli pełne miesiące zatrudnienia.
Gdy pracownik nie przepracuje miesiąca
Ustawodawca także przewidział, co zrobić w sytuacji, gdy pracownik nie zdąży przepracować nawet miesiąca i będzie musiał skorzystać na przykład z zasiłku opiekuńczego albo chorobowego. W takiej sytuacji podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Zasady ustalenia takiego wynagrodzenia (podaliśmy je w instrukcji na str. 6) zależą od tego, czy pracownik otrzymywał wynagrodzenie stałe czy też zmienne.
PRZYKŁAD
Tomasz T. rozpoczął pracę w lipcu (w umowie o pracę określono wynagrodzenie stałe) i w miesiącu tym przez okres 12 dni był niezdolny od pracy z powodu choroby. Z uwagi, że nie miał przerwy w ubezpieczeniu (nawiązał umowę o pracę bezpośrednio po rozwiązaniu poprzedniej) oraz jego poprzedni pracodawca wypłacił mu za 33 dni tzw. wynagrodzenie gwarantowane za okres choroby, ma prawo do zasiłku chorobowego. Z przedstawionej sytuacji wynika, że gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie stałe, a nie przepracował pełnego miesiąca, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjąć należy wynagrodzenie określone w umowie o pracę.
Co zrobić w razie nieobecności
Pracodawca ustalający podstawę wymiaru zasiłku chorobowego może spotkać się też z sytuacją, że jego pracownik w niektórych miesiącach uwzględnianych przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku nie osiągnął pełnego wynagrodzenia wskutek nieprzepracowania części miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych. Wtedy zasadnicze znaczenie ma ustalenie, czy pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy, czy też nie. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku wyłącza się bowiem wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy, a przyjmuje się, po uzupełnieniu, wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.
Jeżeli w okresie przyjmowanym do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy z przyczyn usprawiedliwionych, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące, po uzupełnieniu.
PRZYKŁAD
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla Anny T. stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy. Jednak w okresie tych miesięcy są dwa, w których Anna nie osiągnęła pełnego wynagrodzenia. W październiku Anna przez 20 dni była nieobecna w pracy z powodu choroby i za ten okres otrzymała wynagrodzenie przewidziane w kodeksie pracy, a w grudniu była nieobecna przez 18 dni, gdyż musiała opiekować się chorym dzieckiem. W przedstawionej sytuacji przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku należy pominąć wynagrodzenie za październik i grudzień. Obowiązuje bowiem zasada, ze gdy pracownik nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy.
INSTRUKCJA
Jak obliczyć zasiłek, gdy pracownik pracował krócej niż miesiąc
ETAP 1
Ustal czy pracownik nabył prawo do zasiłku.
Pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego po tzw. okresie wyczekiwania – po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Musisz jednak zapamiętać, że:
• do okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego,
• od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje:
– absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
– jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
– ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
– posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
Zasiłek opiekuńczy i macierzyński przysługuje bez tzw. okresu wyczekiwania.
ETAP 2
Sprawdź, czy pracownik otrzymywał wynagrodzenie stałe czy też zmienne.
Od rodzaju wynagrodzenia pracownika zależą zasady ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. Gdy wynagrodzenie pracownika przysługuje w stałej miesięcznej wysokości, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, gdy natomiast wynagrodzenie jest zmienne – wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Wynagrodzenie to ustala się:
• poprzez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu – jeżeli przepracował choćby 1 dzień,
• przyjmując kwotę zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości wypłaconej za ten miesiąc pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy – jeżeli pracownik nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.
Musisz także pamiętać, że:
• podstawę wymiaru zasiłku za jeden dzień niezdolności do pracy, opieki nad członkiem rodziny stanowi jedna trzydziesta część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku,
• podstawa wymiaru zasiłku z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy wraz ze składnikami, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku, nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników, po pomniejszeniu go o kwotę odpowiadającą 18,71 proc. tego wynagrodzenia (w 2005 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 849 zł z zastrzeżeniem, że w pierwszym roku pracy wynosi ono 679,20 zł, a w drugim roku pracy – 764,10 zł.
ETAP 3
Oblicz zasiłek
Wysokość zasiłku stanowi określony procent podstawy wymiaru zasiłku. Miesięczny zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku, zasiłek opiekuńczy – 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wysokość zasiłku chorobowego wynosi z kolei 80 proc. podstawy z zastrzeżeniem, że za okres pobytu w szpitalu wynosi on 70 proc. podstawy wymiaru. Od tej zasady są wyjątki. Obecnie jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, trwa nieprzerwanie ponad 90 dni, zasiłek chorobowy wynosi 100 proc. (także za okres pobytu w szpitalu). Po wejściu w życie ustawy nowelizującej ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa miesięczny zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru będzie przysługiwał, gdy niezdolność do pracy przypadnie w okresie ciąży, powstanie wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, a także powstanie wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
W jakiej kwocie uwzględniać wynagrodzenia
Po ustaleniu okresu, z którego trzeba uwzględnić wynagrodzenie do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, kolej na wyjaśnienia dotyczące wysokości tego wynagrodzenia.
Za wynagrodzenie uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uważa się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika.
PRZYKŁAD
Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla Anny T., która zachorowała w pierwszym miesiącu pracy, przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte w grudniu po uzupełnieniu. Z umowy o pracę wynika, że przychód Anny jest stały i wynosi 2450 zł miesięcznie. W analizowanej sytuacji w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględniony będzie tylko przychód za grudzień po odliczeniu składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe sfinansowanych przez Annę. Pracownik finansuje połowę składki na ubezpieczenie emerytalne (9,76 proc. przychodu), połowę składki na ubezpieczenie rentowe (6,50 proc. przychodu) oraz całą składkę na ubezpieczenie chorobowe (2,45 proc. przychodu). Aby ustalić podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla Anny, przychód za grudzień – 2450 zł trzeba pomniejszyć o kwotę odpowiadającą 18,71 proc. tego przychodu, tj. o 458,40 zł. Podstawa wymiaru zasiłku będzie wynosiła 1991,60 zł.
Tak jest
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Gdy wynagrodzenie ulega znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Tak będzie
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowić będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Trzeba podkreślić, że w celu ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego trzeba do tej podstawy wliczać przychody pracownika za poszczególne miesiące pomniejszone o kwotę faktycznie potrąconych przez pracodawcę składek. Z uwagi, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podlega w roku kalendarzowym ograniczeniu do 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (w 2005 r. wynosi 72 690 zł), a ograniczenie to nie ma zastosowania do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego może zatem stanowić przychód pracownika pomniejszony tylko o kwotę składki na ubezpieczenie chorobowe. Trzeba pamiętać, że pracodawca, który zaprzestanie opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z powodu przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia, jest w dalszym ciągu obowiązany opłacać składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Jak uwzględniać premie, nagrody, dodatki
Gdy pracodawca wypłaca pracownikom oprócz wynagrodzenia podstawowego nagrody, premie, dodatki, przed ustaleniem wysokości zasiłku musi ustalić, czy te dodatkowe składniki należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku czy też nie.
Każdy pracodawca musi zapamiętać, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, jeżeli postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu nie przewidują zmniejszania ich za okres pobierania zasiłku. Ważne są także zasady, że:
• składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie,
• składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie.
PRZYKŁADY
Pracodawca musi wypłacić Jolancie K. zasiłek chorobowy. Jolanta jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę ze stałym miesięcznym wynagrodzeniem i premią miesięczną. Regulamin, w którym przewidziana jest premia miesięczna, nie stanowi nic o jej zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku chorobowego. W takiej sytuacji pracodawca ustalający podstawę wymiaru zasiłku nie będzie uwzględniał premii miesięcznych, a tylko przychód pracownika z 12 miesięcy po odliczeniu potrąconych składek na ubezpieczenia.
Adam K. uległ wypadkowi w drodze do pracy i był na zwolnieniu lekarskim od 1 do 20 grudnia 2004 r. Otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze i premię kwartalną. W regulaminie postanowiono, że gdy niezdolność do pracy trwa powyżej 14 dni, premia jest zmniejszana o 50 proc. Pracodawca ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego będzie musiał uwzględnić premię.
O tym, w jakiej kwocie należy wliczyć do podstawy wymiaru zasiłków inne składniki wynagrodzenia decyduje to, za jaki okres one przysługują. W tej kwestii ZUS opracował wyjaśnienia, które doprecyzowaną przepisy. Zamieściliśmy je w tabeli.
Zdarza się, że premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne, kwartalne, roczne albo inne nie zostaną wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych. W takiej sytuacji pracodawca, aby ustalić podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika, musi przyjąć składniki w wysokości wypłaconej za okres poprzedni.
PRZYKŁAD
Anna K. była niezdolna do pracy z powodu choroby od 8 do 19 marca 2004 r. Otrzymywała wynagrodzenie w stałej wysokości i miesięczną premię. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku dla Anny pracodawca przyjął przeciętne miesięczne wynagrodzenie z okresu od września do lutego i premię miesięczną za te miesiące. Z uwagi jednak, że pracodawca nie zdążył wypłacić premii za luty, do ustalenia podstawy przyjął kwoty premii za wrzesień, październik, listopad, grudzień i styczeń w podwójnej wysokości.
Od 1 lipca 2004 r. obowiązuje zasada, że podstawy wymiaru zasiłku przysługującego u tego samego pracodawcy nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jaki i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe. Wcześniej podstawy wymiaru zasiłku nie ustalało się na nowo, jeżeli przerwa między okresami pobierania tego samego rodzaju zasiłku (wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy były traktowane jako ten sam rodzaj świadczenia) trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe. W razie zmiany rodzaju pobieranego zasiłku, podstawę wymiaru zasiłku ustalało się zawsze na nowo, nawet jeżeli okresy pobierania zasiłków następowały po sobie bez przerwy.
Trzeba jednak pamiętać o pewnym wyjątku od podanej wyżej zasady. Jeżeli bowiem między okresami pobierania zasiłków miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy, podstawa wymiaru zasiłku powinna być ustalona ponownie z uwzględnieniem wynagrodzenia po zmianie wymiaru czasu pracy.
Monika Bugaj-Wojciechowska
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 19 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (w chwili oddania tekstu do druku ustawa nie została opublikowana w Dz.U.).
CZYTELNICY PYTAJĄ
Czy wypłacić zasiłek opiekuńczy
Dwa tygodnie temu zatrudniłem nową osobę na podstawie umowy o pracę. Po kilku dniach pracy wystąpiła on z wnioskiem o zasiłek opiekuńczy. Czy osobie, która tak krótko pracowała, przysługuje taki zasiłek? Mam wątpliwości, gdyż od niedawna prowadzę działalność, a wcześniej żaden z moich pracowników nie korzystał z zasiłku opiekuńczego.
TAK.Zasiłek opiekuńczy przysługuje bez tzw. okresu wyczekiwania – okresu ubezpieczenia chorobowego, który jest konieczny (oczywiście z pewnymi wyjątkami) do nabycia prawa do zasiłku chorobowego.
Czy ZUS kontynuuje wypłatę zasiłku
Zgłaszam do ubezpieczenia chorobowego tylko 5 osób i nie jestem uprawniony do wypłaty zasiłku chorobowego. Jeden z moich pracowników zachorował w grudniu i wciąż jest na zwolnieniu lekarskim. W grudniu nabył prawo do zasiłku. Czy w takiej sytuacji ZUS kontynuuje wypłatę zasiłku chorobowego od nowego roku?
TAK.Jeżeli nieprzerwana niezdolność do pracy przypada na przełomie roku kalendarzowego, a w dniu 31 grudnia pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego, od 1 stycznia pracownikowi przysługuje nadal zasiłek chorobowy za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Zatem jeżeli oddział ZUS rozpoczął wypłatę zasiłku przed dniem 1 stycznia, kontynuuje tę wypłatę w nowym roku kalendarzowym.
Czy przyjąć płacę po zmianie czasu pracy
Nasza pracownica do końca listopada była zatrudniona na cały etat. Od 1 grudnia 2004 r. musieliśmy zmienić umowę o pracę – pracownica została zatrudniona na pół etatu, a jej wynagrodzenie, choć zostało nadal określone w stałej wysokości, zostało znacznie obniżone. 8 grudnia pracownica zachorowała. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględniłam wysokość wynagrodzenia, wynikającego z umowy o pracę za grudzień. Czy słusznie postąpiłam?
TAK.Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku należało w przedstawionej sytuacji przyjąć po tzw. uzupełnieniu wynagrodzenie za grudzień. Takie rozwiązanie wynika z zastosowania zasady, że gdy zmiana wymiaru czasu pracy następuje w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy. Z uwagi, że niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca zatrudnienia, a wynagrodzenie otrzymywane przez pracownicę miało stałą wysokość, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku należało przyjąć wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę.
Czy uzupełnić wynagrodzenie za nadgodziny
Niezdolność pracownika do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca zatrudnienia. Wiem, że w takim przypadku w związku z tym, że jego wynagrodzenie jest stałe, do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego muszę przyjąć wynagrodzenie określone w umowie o pracę. Mam jednak kłopot, co zrobić z wynagrodzeniem za nadgodziny. Pracownik ten przepracował 18 dni, w tym przez 2 dni wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych. Za pracę w godzinach nadliczbowych zarobił 180 zł. Czy powinnam także do nadgodzin zastosować uzupełnienie?
NIE.Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych nie podlega uzupełnieniu. Jest ono uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie faktycznej. W analizowanej sytuacji powinno być uwzględnione w kwocie 146,32 zł. Trzeba pamiętać, że przychód (180 zł) musi zostać pomniejszony o kwotę potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe finansowanych ze środków pracownika (180 zł x 18,71 proc. = 33,68 zł).
Czy uwzględnianie nagród zależy od regulaminu
Maj pracodawca przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnił wypłacanej mi premii. Z kolei mój mąż zatrudniony u innego pracodawcy miał premię wliczoną do przeciętnego wynagrodzenia. Czy zasady uwzględniania premii mogą być rożne u rożnych pracodawców?
TAK.Wszystko zależy od postanowień układów zbiorowych lub innych przepisów płacowych obowiązujących u danego pracodawcy. Jeśli przepisy te nie przewidują zmniejszenia danego składnika wynagrodzenia (nagrody, premii, dodatku itp.) w związku z pobieraniem zasiłku chorobowego, przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego składnika tego nie uwzględnia się.
Czy uwzględnić dni nieusprawiedliwione
Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku dla pracownika, który otrzymywał wynagrodzenie zmienne, musiałam przyjąć wynagrodzenie za październik po uzupełnieniu. Pracownik chorował od 22 października do końca miesiąca. Przez dwa dni w tym miesiącu w ogóle nie przyszedł do pracy i dni nie usprawiedliwił. Czy przy ustalaniu wynagrodzenia za pełen miesiąc powinnam uwzględnić te dwa dni?
NIE.W razie nieuzyskania wynagrodzenia za część miesiąca z przyczyn nieusprawiedliwionych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte w tym miesiącu, bez uzupełniania jego wysokości za dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zatem, w liczbie dni, którą pracownik był obowiązany przepracować w październiku, nie należy uwzględniać 2 dni jego nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Czy zsumować wynagrodzenia z umów o pracę
Najpierw zatrudniliśmy pracownika na 3-miesięczny okres próbny, a potem na rok. Zarówno na podstawie pierwszej, jak i drugiej umowy pracownik otrzymywał stałe miesięczne wynagrodzenie. W czasie umowy na czas określony zachorował. Czy przy ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego mogę uwzględnić wynagrodzenie z umowy o pracę zawartej na okres próbny?
TAK.Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi zatrudnionemu bez przerwy u tego samego pracodawcy na podstawie kolejno po sobie następujących umów o pracę, wynagrodzenie wypłacone z tytułu tych umów sumuje się.
