Na pracodawcy ciąży obowiązek wystawienia zaświadczeń dokumentujących podstawę wymiaru składek. Dotyczy on również okresów przypadających po 31 grudnia 1998 r. Podstawę wymiaru emerytury lub renty dokumentuje się przede wszystkim zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ZUS Rp-7. Właściwe wypełnienie tego zaświadczenia umożliwia organowi rentowemu ustalenie na jego podstawie zarówno okresów składkowych, jak i okresów nieskładkowych
Druki zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na przestrzeni lat ulegały modyfikacjom. Pracodawca przed przystąpieniem do wypełnienia zaświadczenia powinien ustalić, czy posiada aktualne druki Rp-7.
ważne
Jednostki organizacyjne ZUS powinny dysponować uaktualnionymi drukami. Znajdują się one na stronie internetowej ZUS (http//:www.zus.pl).
Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu
Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu może służyć jako środek dowodowy na potwierdzenie okresów składkowych i nieskładkowych. Dlatego też w punkcie 2 tego zaświadczenia wpisuje się okres zatrudnienia, przy czym jeżeli przypada on przed 15 listopada 1991 r., to należy dodatkowo wpisać wymiar czasu pracy (np. 1/2 etatu). W przypadku okresów nieskładkowych przypadających po 14 listopada 1991 r., a więc okresów wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy przysługującego na podstawie Kodeksu pracy, zasiłków chorobowych, zasiłku opiekuńczego, niezbędne jest wskazanie tego okresu. W sytuacji gdy zainteresowany nie przebywał na zasiłku, należy wpisać słownie: „nie korzystał” albo „nie dotyczy”, albo „nie pobierał”. Jeżeli miejsce w zaświadczeniu na informację o wypłaconych zasiłkach byłoby niewystarczające, należy dołączyć do tego zaświadczenia załącznik, gdzie powyższe informacje należy wpisać, a w pkt 2 wpisać wówczas: „według załącznika”. Punkt 2a zawiera informację o okresach urlopu wychowawczego, okresach służby wojskowej, okresach urlopu bezpłatnego. Ta informacja jest niezbędna zarówno do ustalenia właściwego stażu pracy, a przez to uprawnień do świadczenia, jak i do obliczenia podstawy wymiaru (z jakiego okresu powinna być ustalona podstawa wymiaru). Właściwe wypełnienie punktu 3 tego zaświadczenia (tabeli) skutkuje prawidłowym ustaleniem podstawy wymiaru. Dla przypomnienia podkreślamy, iż do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne (za okresy przypadające przed 1 stycznia 1999 r.) oraz ubezpieczenia emerytalne i rentowe (za okresy przypadające po 31 grudnia 1998 r.). Punkt 3 zawiera dane o wysokości otrzymanego wynagrodzenia za lata kalendarzowe, każdy rok oddzielnie. W poszczególne kolumny tabeli pracodawca powinien wpisać kwotę wynagrodzenia w rozbiciu na poszczególne składniki.
Konkretne obliczenia
Wątpliwość budzi sposób wypełnienia poszczególnych wierszy dla tego roku/tych lat, w których nastąpiło przekroczenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Dlatego też sposób wypełnienia tych pól przedstawimy dla roku, w którym nastąpiło przekroczenie tej podstawy.
PRZYKŁAD
Firma X, uprawniona do kompletowania wniosków o świadczenia, przygotowuje wniosek o emeryturę dla Pana Łukasza R., swojego głównego księgowego. Do obliczenia podstawy wymiaru Pan Łukasz wskazał zarobki z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. za lata 1994 – 2003. W roku 2003, w lipcu wypłacone wynagrodzenie przekroczyło roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Płatnik składek od sierpnia 2004 r. składki na te ubezpieczenia nie oblicza i nie przekazuje na konto ZUS. Pan Łukasz w lutym 2003 r. otrzymał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za styczeń 2003 r. oraz w październiku 2003 r. chorował i za ten okres otrzymał zasiłek chorobowy. Na kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za 2003 r. składa się zasadnicza kwota wynagrodzenia, a także dodatek stażowy, wypłacona premia bilansowa oraz premia kwartalna. Wynagrodzenie w tej firmie wypłacane jest do 10. każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. A zatem w styczniu 2003 r. wypłacono panu Łukaszowi wynagrodzenie za grudzień 2002 r. (6500 zł) oraz nagrodę za IV kwartał 2002 r. (4300 zł) i w kwietniu 2003 r. premię bilansową w kwocie 4800 zł. Od nagród za I i II kwartał 2003 r. w łącznej kwocie 11 250 zł opłacono składkę w 2003 r. Natomiast od wynagrodzenia za grudzień 2003 r. w wysokości 7200 zł oraz nagrody za IV kwartał 2003 r. w wysokości 6000 zł opłacono składki w 2004 r. Pracodawca przed przystąpieniem do wypełnienia druku RP-7 musi ustalić, jakie kwoty wynagrodzenia, te „oskładkowane” i inne, do podstawy wymiaru będzie można przyjąć.
Jeżeli chodzi o rok 2003, to pracodawca musi wykonać następujące działanie:
od kwoty podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (maksymalnej kwoty „trzydziestokrotności” za rok 2003 – 65 850 zł), powinien odjąć te kwoty wynagrodzenia, które nie dotyczą roku 2003, a więc 6500 zł (wynagrodzenie za grudzień 2002 r.) oraz 4300 zł (nagroda za IV kwartał 2002 r.), gdyż kwoty te powinny być doliczone do okresu, którego dotyczą;
1) do tak ustalonej różnicy (55 050 zł) dodać wynagrodzenie wypłacone i „oskładkowane” w roku 2004, a więc dodać wynagrodzenie za grudzień 2003 wypłacone i „oskładkowane” w 2004 r. – 7200 zł oraz nagrodę za IV kwartał 2003 r. w kwocie 6000 zł, a następnie
2) dodać wypłaconą kwotę wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy i kwotę zasiłku chorobowego w łącznej kwocie 4600 zł.
Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty nie zostaną uwzględnione kwoty wynagrodzenia wypłacone po przekroczeniu „trzydziestokrotności”, a także wypłacona nagroda za III kwartał 2003 r., ponieważ, mimo że dotyczy roku 2003, nie było od tej wypłaty obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Poszczególne kolumny za rok 2003 będą zawierać następujące informacje:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Ostatnie zmiany
Z dniem 1 lipca 2004 r. wprowadzono zmianę dotycząca możliwości uwzględniania w podstawie wymiaru emerytury lub renty wypłaconych kwot wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy oraz kwot zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, począwszy od przychodów za rok 2005. Jeżeli więc wniosek o rentę zostanie zgłoszony w 2006 r., a do obliczenia podstawy wymiaru pracownik wskaże m.in. rok 2005 (w którym to roku nastąpiło przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe), a również w tym roku wypłacono pracownikowi wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (lub zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy), to kwoty te zostaną uwzględnione przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury (renty). Kwoty te zostaną jednak uwzględnione tylko, gdy suma podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przekroczy maksymalnej kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeżeli doliczenie tych kwot przekroczy maksymalną podstawę wymiaru składki, to należy doliczane kwoty zasiłków ograniczyć w taki sposób, aby łączna kwota podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wynagrodzeń i zasiłków nie przekroczyła tej maksymalnej kwoty.
PRZYKŁAD
Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy pani Jolanta L. złoży w lutym 2006 r. Do obliczenia podstawy wymiaru renty wskazuje m.in. 2005 r., w którym to osiągnęła maksymalną kwotę podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne dla tego roku. W marcu i grudniu 2005 r. będzie pobierała zasiłki: macierzyński i opiekuńczy. Z uwagi na to, że nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wypłacone kwoty zasiłków nie będą podlegały uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru.
Wyjątki od reguły
Zasada ograniczenia wysokości przychodu za rok 2005 i lata następne nie ma zastosowania do świadczenia rehabilitacyjnego wypłaconego z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, zasiłku wyrównawczego, dodatku wyrównawczego i świadczenia wyrównawczego, przysługujących za lata kalendarzowe przypadające po roku 2004. Jeżeli świadczenia te zostaną wypłacone po przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składki w roku 2005 i następnych, to świadczenia te będą przyjęte do ustalenia podstawy wymiaru na zasadach dotychczasowych, a więc w pełnej wysokości.
Leszek Skowroński