- umowę o pracę musi wypowiedzieć pracodawca,
- okres wypowiedzenia musi wynosić co najmniej dwa tygodnie,
- pracownik musi złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie dni wolnych.
Dni wolne na poszukiwanie pracy przysługują również pracownikowi, któremu zaproponowano na piśmie nowe warunki pracy i płacy (tzw. wypowiedzenie zmieniające), chyba że pracownik je przyjął.
Warto wiedzieć, że gdy pracownik nie skorzysta z dni wolnych na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia, a miał do nich prawo, nie przysługuje mu roszczenie o nie ani ekwiwalent. Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy pracodawca udzielił pracownikowi dni wolnych, ale za nie nie zapłacił. Pracownikowi przysługuje wówczas roszczenie o wypłatę tego wynagrodzenia, które ulega przedawnieniu po upływie trzech lat od chwili, kiedy stało się wymagalne.
Liczba dni wolnych
Wymiar zwolnienia od pracy uzależniony jest od okresu wypowiedzenia i wynosi:
- dwa dni robocze w okresie dwutygodniowego oraz miesięcznego wypowiedzenia,
- trzy dni robocze w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.
Trzeba wyjaśnić, że trzy dni robocze na poszukiwanie pracy przysługują także pracownikowi w sytuacji skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony na skutek: likwidacji pracodawcy, ogłoszenia jego upadłości, innych przyczyn niedotyczących pracowników.
Okres wypowiedzenia
Liczba dni wolnych na poszukiwanie pracy uzależniona jest od okresu wypowiedzenia. Aby skorzystać z tego uprawnienia, okres wypowiedzenia musi być co najmniej dwutygodniowy, a taki obowiązuje w przypadku umowy o pracę zawartej na:
-- okres próbny wynoszący trzy miesiące,
-- czas określony dłuższy niż sześć miesięcy, jeśli jej strony dopuściły możliwość wcześniejszego jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem,
-- czas nieokreślony, gdyż okres wypowiedzenia wynosi odpowiednio:
- dwa tygodnie przy okresie zatrudnienia krótszym niż sześć miesięcy,
- jeden miesiąc przy okresie zatrudnienia co najmniej sześć miesięcy,
- trzy miesiące przy okresie zatrudnienia co najmniej trzyletnim.
Bez prawa do dni wolnych
Jeśli pracownik znalazł nową pracę lub nie ma zamiaru jej poszukiwania, np. z powodu przejścia na świadczenie przedemerytalne, pracodawca może odmówić udzielenia mu dni wolnych. Skorzystanie z przywileju uzyskania dni wolnych na poszukiwanie pracy nie przysługuje pracownikowi także w następujących przypadkach:
- zatrudnienia na podstawie umowy na zastępstwo, tzn. na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy innego pracownika (w tej sytuacji okres wypowiedzenia wynosi trzy dni robocze),
- zawarcia umowy na okres próbny krótszy niż trzy miesiące (okres wypowiedzenia wynosi trzy dni albo tydzień),
- zatrudnienia na podstawie umowy na czas określony bez klauzuli o możliwości wcześniejszego rozwiązania jej za wypowiedzeniem.
Ważne!
Pracodawca, który udzielił pracownikowi dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy, nie ma prawa do kontrolowania, czy wykorzystał je zgodnie z ich przeznaczeniem
PRZYKŁAD:
WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE
Pracownik otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 1200 zł miesięcznie pracując przez pięć dni w tygodniu w godzinach 8-16. Pracodawca zaproponował mu na piśmie nowe warunki pracy i płacy (wyższe wynagrodzenie, ale inny czas pracy). Pracownik nie wyraził na to zgody i wystąpił z wnioskiem o udzielenie mu dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy. Pracodawca musiał uwzględnić ten wniosek.
PRZYKŁAD:
NATYCHMIASTOWE ROZWIĄZANIE UMOWY
Pracownik (kierowca) za prowadzenie swojego prywatnego samochodu pod wpływem alkoholu utracił prawo jazdy. Pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, gdyż utracił on uprawnienia konieczne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku (art. 52 par. 1 pkt 3 k.p.). W analizowanej sytuacji, z uwagi że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło bez wypowiedzenia, pracownikowi nie przysługują dni wolne na poszukiwanie nowej pracy.
KATARZYNA LEWANDOWSKA
Podstawa prawna
Art. 33, 34, 36, 361, 37, 42 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).