REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pracownik musi zapłacić karę umowną za samo złamanie zakazu

Ryszard Sadlik
Ryszard Sadlik

REKLAMA

Zawierając umowę o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia, strony mogą zamieścić w niej zapisy przewidujące prawo do kary umownej na rzecz pracodawcy w razie naruszenia tego zakazu przez pracownika.

 

 

REKLAMA

Zakaz konkurencji wynikający z przepisów kodeksu pracy pozwala na zawarcie z pracownikiem odrębnej od umowy o pracę umowy o zakazie konkurencji na czas po ustaniu stosunku pracy. W myśl bowiem art. 1012 par. 1 k.p. z pracownikami mającymi dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, można zawrzeć umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

W razie gdyby doszło do naruszenia przez byłego pracownika zobowiązań wynikających z zawartej umowy o zakazie konkurencji (np. w razie podjęcia pracy dla konkurencji), pracodawca może dochodzić od niego odszkodowania za poniesione z tego powodu szkody, przy czym, choć właściwy będzie tu sąd pracy, to jednak o roszczeniach pracodawcy będą decydowały przepisy kodeksu cywilnego o odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 k.c.). Poszkodowany pracodawca będzie mógł dochodzić odszkodowania w pełnej jego wysokości, a więc zarówno wyrównania strat, jak i zwrotu utraconych korzyści, które by osiągnął, gdyby pracownik nie wyrządził mu szkody.

Wykazanie wysokości szkody może być czasami dość trudne. Dlatego korzystne dla pracodawców jest umieszczanie w umowie zapisu przewidującego karę umowną. Zapis taki powinien określać wysokości kary umownej oraz wskazywać, kiedy pracodawca może dochodzić jej zapłaty. Możliwe jest także zamieszczenie w umowie zastrzeżenia, że pracodawca będzie miał prawo dochodzić także odszkodowania przewyższającego tę karę umowną. Tego rodzaju zapisy umowne mogą znacznie ułatwić uzyskanie odszkodowania i powinny także dodatkowo mobilizować pracownika do przestrzegania zakazu konkurencji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Bez względu na szkodę

Ogólne regulacje dotyczące kar umownych zawiera kodeks cywilny w art. od 483 do 485. Zgodnie z tymi przepisami strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Zastrzeżenie w treści umowy odpowiedniej kary umownych posiada dla pracodawcy umowy wiele zalet, zwłaszcza w porównaniu z ogólnymi zasadami regulującymi odpowiedzialność odszkodowawczą. Przede wszystkim, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez pracownika jego zobowiązania, które objęte było zastrzeżeniem o karze umownej, pracodawcy należy się przewidziana kara umowna w wysokości określonej w umowie. Kara ta przysługuje bez względu na faktyczną wysokość poniesionej przez niego szkody. Ponadto nawet brak szkody nie zwalnia byłego pracownika z obowiązku zapłaty kary umownej.

Łatwiejsza procedura

REKLAMA

Zamieszczenie zapisu o karze umownej w istotny sposób wpływa także na ułatwienie dochodzenia zapłaty odszkodowania na drodze sądowej. Powoduje ono bowiem zwolnienie pracodawcy dochodzącego jej zapłaty od konieczności dowodzenia faktu poniesienia szkody, jej rozmiaru oraz związku przyczynowo-skutkowego między zdarzeniem wywołującym szkodę a samą szkodą. W przypadku zastrzeżenia kary umownej obowiązek pracodawcy dochodzącego jej zapłaty ogranicza się bowiem właściwie tylko do udowodnienia, że rzeczywiście wystąpiło zdarzenie będące podstawą obowiązku uiszczenia kary (tj. że doszło do naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji). Bez znaczenia jest przy tym, dlaczego pracownik nie spełnił swego zobowiązania objętego karą umowną i nie dochował zakazu konkurencji.

Zasadą jest, że wysokość kary umownej ma charakter niezmienny i nie może być przedmiotem ewentualnego sporu sądowego między stronami. Wyjątkowo jednak w sytuacji, gdy kara umowna jest nadmiernie wygórowana, sąd może dokonać odpowiedniego zmniejszenia jej wysokości.

Gdy kara jest za wysoka

Karę umowną można by uznać za rażąco wygórowaną np. wówczas, gdy szkoda pracodawcy wynikająca z naruszenia zakazu konkurencji byłaby znikoma, a obciążenie pracownika bardzo znaczne i wskutek tego zachodziłoby jego rażące pokrzywdzenie. Możliwe jest wtedy zmniejszenie przez sąd wysokości kary umownej w sposób proporcjonalny do szkody lub zawinienia. Sąd może więc zmniejszyć w wyroku wysokość należnej pracodawcy kary umownej, np. z 50 tys. zł do 10 tys. zł, jeśli pracownik pracował tylko kilka miesięcy i możliwość wyrządzenia pracodawcy szkody z powodu naruszenia umowy o zakazie konkurencji jest niewielka, przy czym ciężar udowodnienia uzasadniających to okoliczności spoczywa zgodnie z art. 6 k.c. na pracowniku.

PRZYKŁAD

KARA BEZ OKREŚLENIA SZKODY

Pracownik był zatrudniony jako przedstawiciel handlowy. Pracodawca podpisał z nim umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, zastrzegając w niej, że w ciągu roku po rozwiązaniu stosunku pracy nie podejmie on pracy w konkurencyjnym przedsiębiorstwie. Na wypadek naruszenia tego zakazu pracodawca zawarł w umowie o zakazie konkurencji zapis przewidujący karę umowną w wysokości 30 tys. zł. Pracownik jednak już po upływie miesiąca od rozwiązania umowy o pracę zatrudnił się w konkurencyjnym przedsiębiorstwie. Jego dotychczasowy pracodawca wystąpił wówczas do sądu, dochodząc zasądzenia od niego zastrzeżonej kary umownej. W związku z tym, że do złamania zakazu konkurencji niewątpliwie doszło, sąd uwzględnił to powództwo i zasądził od pracownika kwotę 30 tys. zł. Nie musiał przy tym badać, czy pracownik wyrządził pracodawcy faktyczną szkodę i w jakiej wysokości.

ORZECZNICTWO

l W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej (art. 483 k.c. w związku z art. 300 k.p.) - wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2003 r., I PK 528/02, OSNP 2004/19/336.

l W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej (art. 483 k.c.) na wypadek naruszenia przez byłego pracownika zakazu konkurencji - wyrok SN z 5 kwietnia 2005 r. (I PK 196/04, OSNP 2005/22/354).

l Zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody - uchwała SN z 6 listopada 2003 r. (III CZP 61/03, OSNC 2004/5/69).

l Jeżeli strony w umowie zastrzegły kary umowne w każdym wypadku


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ryszard Sadlik, sędzia Sądu Rejonowego w Kielcach


RYSZARD SADLIK

sędzia Sądu Rejonowego w Kielcach

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochody do 300 000 zł lub 230 000 zł. PFRON. Niestety istotna jest kolejność zgłoszenia [Dopłaty dla osób niepełnosprawnych]

Wnioski są przyjmowane od 3 marca 2025 r. (start godz. 10). Po upływie terminu składania wniosków w danej turze naboru PFRON utworzy listę rankingową złożonych wniosków, ułożoną według sumy liczby punktów za spełnianie poszczególnych kryteriów. Niestety w dalszym ciągu decyduje kolejność zgłoszenia dla wniosków z taką samą liczbą punktów. Powoduje to, że pomimo, iż formalnie osoby niepełnosprawne nie muszą być złożone 3 marca, to i tak opłaca się je złożyć jak najwcześniej. Szkoda, że PFRON nie zmienił tego.

Dni wolne w lutym 2025 r.

Luty to najkrótszy miesiąc roku. W 2025 roku ma 28 dni. Jakie dni wolne występują w lutym i ile jest godzin pracy? Oto kalendarz lutego 2025 roku wraz z najważniejszymi dniami w tym miesiącu.

Jaka była najniższa krajowa od 1 grudnia 1970 r. do 2025 r. [TABELA]

Od stycznia 2025 r. najniższa krajowa wynosi 4666 zł brutto. Jaka była najniższa krajowa przed covidem w 2019 r., a jaka w trakcie pandemii w 2020-2022 r.? Ile minimalna płaca wynosiła w 2010 r., a ile w 1998 r.? Tabela przedstawia kwoty minimalnego wynagrodzenia w Polsce aż od grudnia 1970 r.

ZUS musi wypłacić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych po zmarłym jako wypłatę gwarantowaną, ale trzeba złożyć wniosek

Skąd pieniądze w ZUS czekające na krewnych po zmarłym i od czego zależy czy jest to duża kwota? Gdy osoba posiadająca konto i subkonto emerytalne w ZUS umrze przed złożeniem wniosku o emeryturę, środki z subkonta są wypłacane w całości. A co się dzieje gdy już zacznie pobierać emeryturę? Tu wszystko zależy od tego, jak długo tę emeryturę z ZUS pobierała.

REKLAMA

Komunikat: W 2025 r. dwa razy jednorazowa pomoc. Kwota 2671,44 zł. W 2024 r. skorzystało 12824 osób w tym 7896 kombatantów

W 2025 r. budżet UdSKiOR przeznaczony na wsparcie Kombatantów i Działaczy Opozycji Antykomunistycznej to 69,6 mln zł i będzie wyższy od 2024 r. o 68 proc. Podwyższy go dodatkowe 20 mln zł. na leczenie sanatoryjne, rehabilitację ambulatoryjną, aparaty słuchowe i pomoc finansową.

Jak rozliczyć w PIT działalność nierejestrowaną? Tak można obniżyć wysokość uzyskanego przychodu

Prowadzenie działalności nierejestrowanej cieszy się coraz większą popularnością. Jest tak między innymi dlatego, że wysokość przychodu, który można uzyskać zarobkując w tej formie, stale rośnie. Jednak czy wiesz, jak rozliczyć uzyskanie w tej sposób przychody w zeznaniu podatkowym?

WIBOR będzie zastąpiony przez POLSTR - nowy wskaźnik referencyjny. Od kiedy?

POLSTR – tak będzie nazywał się nowy wskaźnik referencyjny, który zastąpi WIBOR. Taką decyzję podjął 30 stycznia 2025 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. wskaźników referencyjnych.

Nie podwyższony lecz obniżony (!) wiek emerytalny dla mężczyzn po 25 latach pracy. Kolejna grupa zawodowa chce takiego przywileju

Tym razem straż miejska. Postulat objęcia jej obniżonym wiekiem emerytalnym trafił do rządu ze strony samorządowców za pośrednictwem posłów, którzy złożyli interpelację do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zmiany ustawy o strażach gminnych w zakresie uprawnień emerytalnych.

REKLAMA

W 2025 roku prawie 28 tys. złotych kary za złożenie informacji PIT-11 po terminie. Jeśli jesteś płatnikiem, nie zwlekaj z wysyłką

Płatnicy muszą wysłać PIT-11 do urzędów skarbowych. Ten formularz zawiera ważne informacje umożliwiające podatnikom dokonanie rocznego rozliczenia podatku. Są dwa kluczowe terminy na złożenie tej informacji. Za przekroczenie terminu grozi prawie 28 tys. złotych kary grzywny.

Czy polskie firmy są gotowe na ESG?

Współczesny świat biznesu zakręcił się wokół kwestii związanych z ESG. Ta koncepcja, będąca wskaźnikiem zrównoważonego rozwoju, wpływa nie tylko na wielkie korporacje, ale coraz częściej obejmuje także małe i średnie przedsiębiorstwa. W dobie rosnących wymagań związanych ze zrównoważonością społeczną i środowiskową, ESG jest nie tylko wyzwaniem, ale również szansą na budowanie przewagi konkurencyjnej.

REKLAMA