REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy wymiar urlopu wypoczynkowego może zostać zmniejszony

Małgorzata Jankowska
Ekspert PFR Portal PPK

REKLAMA

Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy głównie od stażu pracy pracownika oraz od jego wykształcenia, czyli rodzaju szkoły, jaką ukończył. Może on wynosić 20 lub 26 dni. Czasami jednak wymiar urlopu z mocy prawa ulega obniżeniu.

Pracownicy wiedzą z reguły, czy przysługuje im 20 czy 26 dni urlopu. Muszą jednak pamiętać, że prawo pracy przewiduje sytuacje, w których, mimo że pracownik ma teoretycznie prawo do określonego wymiaru urlopu, w praktyce wypoczywać będzie krócej. Nie wszyscy bowiem pracownicy mogą w każdym roku wykorzystywać urlop w pełnym określonym w kodeksie pracy wymiarze.

 

Zatrudnieni na części etatu

REKLAMA

Do obniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego dochodzi przede wszystkim w sytuacji, gdy pracownik zatrudniony na pełnym etacie zmienia w ciągu roku wymiar swojego czasu pracy i zamiast na całym etacie zaczyna pracować na jego części. Zmiana wymiaru etatu ma bowiem również wpływ na uprawnienia urlopowe pracownika. W takiej sytuacji pracodawca powinien odpowiednio skorygować liczbę przysługujących pracownikowi dni wypoczynku. Innymi słowy, powinien oddzielnie, zgodnie z zasadą proporcjonalności, obliczyć mu wymiar urlopu za każdy okres pracy. Osobno za miesiące, gdy praca wykonywana była na pełnym etacie, osobno za miesiące, gdy doszło do obniżenia wymiaru czasu pracy.

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik jest zatrudniony. Podstawę wyliczenia tego wymiaru stanowi albo 20 albo 26 dni urlopu. Trzeba też pamiętać, że niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Tak więc pracownik zatrudniony na pół etatu będzie miał prawo do dziesięciu lub 13 dni urlopu. Ten wykonujący pracę na 1/4 etatu tylko do pięciu lub siedmiu dni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD: ZMIANA WYMIARU ETATU PRACOWNIKA

Pracownik w okresie od stycznia do września zatrudniony jest na całym etacie, a od października do końca roku pracuje na pół etatu. Jego wymiar urlopu należy ustalić następująco:

9/12 z 20 lub 26 dni - za okres od stycznia do września - daje 15 lub 20 dni

3/12 z 10 lub 13 dni - za okres od października do grudnia - daje 3 lub 4 dni.

Zatem pracownik niemający jeszcze 10-letniego stażu pracy w opisanej sytuacji będzie w danym roku wypoczywał 18, a nie 20 dni. Pracownik mający co najmniej 10-letni staż pracy skorzysta natomiast z urlopu w wymiarze 24, a nie 26 dni. W wyniku obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika jego wymiar urlopu musiał bowiem ulec zmianie.

Podjęcie pracy w ciągu roku

Na pełny wymiar urlopu wypoczynkowego nie może też liczyć pracownik, który podejmuje pracę u kolejnego pracodawcy w innym roku kalendarzowym niż rok, w który ustał stosunek pracy z poprzednim pracodawcą. Wymiar urlopu takiego pracownika w danym roku zależy od daty rozpoczęcia przez niego pracy, czyli od tego, ile miesięcy u nowego pracodawcy będzie zatrudniony. Wymiar ten ustala się oczywiście w wymiarze proporcjonalnym, za każdy miesiąc pracy pracownikowi przysługuje 1/12 z 20 lub 26 dni. Przykładowo: pracownik podejmujący pracę od 1 marca danego roku będzie miał prawo do 10/12 z 20 lub 26 dni, czyli do 17 lub 22 dni urlopu. Jeśli rozpocznie pracę w połowie roku (np. od 1 lipca) liczba przysługujących mu dni urlopu wypoczynkowego zmniejszy się. Pracownik będzie mógł wypoczywać przez 6/12 z 20 lub 26 dni, czyli 10 lub 13 dni.

PRZYKŁAD: ZATRUDNIENIE W CIĄGU ROKU

Pracownik we wrześniu został zwolniony z pracy. Kolejną pracę znalazł dopiero w następnym roku. Jej wykonywanie rozpoczął od 1 kwietnia. W związku z tym, że posiada dłuższy niż 10-letni staż pracy, wymiar przysługującego mu urlopu wypoczynkowego powinien wynosić 26 dni. Jednak w roku, w którym rozpoczął pracę u nowego pracodawcy, będzie mógł wypoczywać tylko przez 20 dni. Tyle dni urlopu przysługuje bowiem pracownikowi, który w danej firmie zatrudniony był przez 9 miesięcy (9/12 z 26 daje 20 dni).

Przerwa w wykonywaniu pracy

Podobnie ze zmniejszeniem wymiaru urlopu musi liczyć się pracownik, który zmienia pracę w ciągu roku i przerwa między jednym a drugim zatrudnieniem wynosi więcej niż miesiąc.

W każdym z miejsc pracy przysługuje mu bowiem urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu pracy.

REKLAMA

Przerwa między wykonywaniem pracy u jednego i drugiego pracodawcy, trwająca nawet kilka miesięcy, nie zawsze musi jednak powodować zmniejszenie liczby dni urlopu wypoczynkowego. Pracownik może bowiem już u pierwszego pracodawcy wykorzystać urlop w pełnym wymiarze. Może też wykorzystać go tylko częściowo, ale w wymiarze wyższym niż wynikałoby to z zasady proporcjonalności.

W pierwszym przypadku sprawa jest prosta. Wykorzystanie urlopu w pełnym wymiarze u pierwszego pracodawcy to czysty zysk dla pracownika. Żadne przepisy nie pozwalają bowiem pracodawcy w jakikolwiek sposób rozliczać się z pracownikiem z wykorzystanych niejako na wyrost dni urlopowych. Oczywiście w tej sytuacji drugi pracodawca nie udzieli w danym roku pracownikowi urlopu w ogóle.

W drugim przypadku sprawa jest bardziej skomplikowana. Jeśli u pierwszego pracodawcy pracownik wykorzysta więcej dni urlopu niż wynikałoby to z zasady proporcjonalności, urlop u drugiego pracodawcy zostanie pomniejszony o tę część urlopu, którą poprzedni pracodawca udzielił ponad wymiar wynikający z okresu pracy u niego.

Łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być jednak niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców.

PRZYKŁAD: ZMIANA PRACY W CIĄGU ROKU

Pracownik zwolnił się z pracy z końcem lutego. Za ten okres przysługuje mu 2/12 z 20 lub 26 dni, czyli 4 lub 5 dni urlopu wypoczynkowego. Kolejną pracę pracownik podjął od 1 maja i w tej firmie przepracował do końca roku. Za ten okres zatrudnienia (8 miesięcy) powinien otrzymać 8/12 z 20 lub 26 dni urlopu, czyli 14 lub 18 dni. Sumując te dwa okresy zatrudnienia, pracownik będzie w danym roku korzystać z urlopu wypoczynkowego tylko przez 18 lub 23 dni. Mniejszy wymiar urlop wynika z przerwy w zatrudnieniu, jaką miał ten pracownik.

PRZYKŁAD: POTRĄCENIE WYKORZYSTANEGO URLOPU

Pracownik rozwiązał umowę z pracodawcą z końcem maja za porozumieniem stron. Mimo że za pierwsze pięć miesięcy powinno przysługiwać mu tylko 5/12 z 26 dni, czyli 9 dni, jeszcze w styczniu wziął 15 dni urlopu. Pracownik wykorzystał więc u tego pracodawcy urlop w wymiarze wyższym o 6 dni niż wynikałoby to z okresu faktycznie przez niego przepracowanego. Od 1 września pracownik został zatrudniony na czas nieokreślony w nowej firmie. Za pracę u drugiego pracodawcy powinien otrzymać urlop w wymiarze 4/12 z 26 dni, czyli 9 dni. W związku z tym jednak, że u pierwszego pracodawcy wykorzystał urlop w wyższym wymiarze niż powinien, u drugiego jego urlop zostanie odpowiednio zmniejszony. Będzie wiec mógł skorzystać nie z 9, a tylko z 3 dni urlopu wypoczynkowego (9 - 6 = 3).

Okresy niewykonywania pracy

Do obniżenia wymiaru urlopu dochodzi nie tylko wówczas, gdy do przerwy w jej wykonywaniu dochodzi po ustaniu stosunku pracy, ale także w trakcie jego trwania. Okresy mające negatywny wpływ na urlop pracownika wymienia w sposób wyczerpujący art. 1552 kodeksu pracy. Chodzi tu o trwające co najmniej jeden miesiąc okres:

n urlopu bezpłatnego,

n urlopu wychowawczego,

n odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,

n tymczasowego aresztowania,

n odbywania kary pozbawienia wolności,

nn nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Wymienione okresy niewykonywania pracy, podczas których pracownik nie nabywa prawa do urlopu, powodują skrócenie urlopu wypoczynkowego tylko w sytuacji, gdy trwają łącznie co najmniej jeden miesiąc. Przy ustalaniu urlopu wypoczynkowego pracownika w wymiarze proporcjonalnym nie uwzględnia się więc niepełnych miesięcy tych okresów. Dopiero wykorzystanie pełnego miesiąca kalendarzowego powoduje obniżenie wymiaru urlopu o 1/12. W sytuacji gdy okresy te obejmują części miesięcy kalendarzowych, za miesiąc uważa się łącznie 30 dni. Każde 30 dni, podobnie jak pełny miesiąc kalendarzowy, obniża wymiar przysługującego pracownikowi urlopu o 1/12. W związku z tym, że wystąpienie wszystkich wymienionych okresów niewykonywania pracy ma taki sam wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika, okresy te w celu ustalenia wymiaru urlopu należy sumować.

Dwa przypadki

W przypadku wystąpienia okresów niewykonywania pracy możliwe są dwa scenariusze:

n pracownik uprawniony do kolejnego urlopu wypoczynkowego z dniem 1 stycznia, pozostając w zatrudnieniu, nie zaczyna pracy, bo idzie np. na urlop bezpłatny. Wstępuje - jak to nazywają eksperci z prawa pracy - w okres tzw. bezczynności zawodowej, który ma negatywny wpływ na wymiar jego urlopu. Zostaje on bowiem obniżony o 1/12 za każdy miesiąc tej bezczynności. Wymiar urlopu przysługującego pracownikowi w danym roku będzie proporcjonalny do okresu zatrudnienia do końca roku kalendarzowego, licząc od dnia powrotu tego pracownika do pracy. Przykładowo, wymiar urlopu pracownika, który przez pierwsze trzy miesiące w roku był na urlopie bezpłatnym, wyniesie 9/12 z 20 lub 26 dni, czyli 15 lub 20 dni.

n pracownik wchodzi w okres bezczynności zawodowej już po nabyciu prawa do urlopu za dany rok. Wymiar jego urlopu ulega obniżeniu o 1/12 za każdy miesiąc nieobecności w pracy, pod warunkiem jednak, że pracownik wcześniej nie wykorzysta urlopu w całości lub w takiej części, która nie pozwoli po jego powrocie do pracy na pełne obniżenie przysługującego mu wymiaru urlopu.

Warto podkreślić, że jeśli pracownik już po nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym idzie np. na urlop wychowawczy, a jego powrót do pracy przypada w kolejnym roku kalendarzowym, pełny wymiar urlopu wypoczynkowego sprzed urlopu wychowawczego staje się urlopem zaległym, natomiast w roku kalendarzowym, w którym pracownik wraca do pracy, jego wymiar urlopu ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu.

WYMIAR URLOPU WYPOCZYNKOWEGO

20 dni - jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;

26 dni - jeśli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wymiar urlopu niepełnoetatowców


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Urlop proporcjonalny

MAŁGORZATA JANKOWSKA

malgarzata.jankowska@infor.pl

 

 
Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Branża TSL w 2025 r. - najważniejsze trendy. Transformacja cyfrowa, regionalizacja łańcuchów dostaw, restrukturyzacja

W 2025 r. spodziewane jest ożywienie polskiej gospodarki. Według prognoz PKB wzrośnie do 3,7 proc. wobec 3,1 proc. w 2024 roku. – Aby wykorzystać prognozowane przyspieszenie firmy muszą wziąć pod uwagę trendy, które będą kształtować sektor transportu, spedycji i logistyki w 2025 roku, jednocześnie zmieniając oblicze całej branży – mówi Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

Niepełnosprawność niewidoczna. Co oznacza i jaka pomoc? [PRZYKŁADY]

Nie każda niepełnosprawność jest widoczna od razu. Często zdarza się, iż choroby i związane z nimi dolegliwości utrudniają chorym codzienne funkcjonowanie, chociaż nie jest to łatwe do zauważenia przez otoczenie na pierwszy rzut oka. Kiedy mamy do czynienia z niepełnosprawnością ukrytą?

Szajka złodziei samochodów rozbita. Łącznie odzyskano 19 pojazdów

Policjanci z Małopolski zatrzymali dwie osoby, które zajmowały się kradzieżą samochodów w województwach małopolskim, podkarpackim i śląskim. W wyniku ich działań odzyskano 19 pojazdów warte około 2 milionów złotych, a także skradzione części samochodowe.

Kto może skorzystać z ulgi na zakup telefonu i koszt abonamentu? Zbliża się czas zeznań podatkowych. Sprawdź, kto skorzysta rozliczając PIT

Zbliża się okres składania rocznych rozliczeń podatkowych, a podatnicy zadają sobie pytanie, z jakich ulg i zwolnień będą mogli skorzystać. W ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć określone wydatki. Kto ma prawo do odliczenia kosztów zakupu telefonu?

REKLAMA

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

USA rozważają nałożenie dodatkowych ceł na import z UE. Co to oznacza dla gospodarki?

Wojna handlowa między USA a UE może przybrać nowy wymiar. Po kilku latach napięć związanych z subwencjami dla producentów samolotów, USA planują nałożyć dodatkowe cła na towary z Unii Europejskiej. Eksperci ostrzegają, że mogą one wpłynąć na ceny, łańcuchy dostaw i relacje handlowe. Czy nowa administracja Trumpa doprowadzi do zaostrzenia konfliktu?

Wniosek o rentę wdowią: jak przygotować się do wizyty w ZUS-ie? Jakie dokumenty wziąć ze sobą?

Wniosek o rentę wdowią można złożyć na specjalnym formularzu o symbolu ERWD. Można to zrobić także w każdej placówce ZUS przeznaczonej do obsługi interesantów. Jeżeli wdowa lub wdowiec będzie potrzebował wsparcia, pracownicy ZUS pomogą mu wypełnić wniosek. Jednak trzeba wiedzieć jak przygotować się do wizyty w ZUS-ie. Jakie informacje trzeba mieć i jakie dokumenty zabrać ze sobą?

3510,92 zł na rękę. Pierwsze przelewy wpływają już na konta pracowników

Nowy rok przyniósł długo wyczekiwaną podwyżkę płacy minimalnej. Od stycznia 2025 roku wynosi ona 4666 zł brutto, co oznacza 3510,92 zł na rękę dla pracowników zatrudnionych na pełen etat. To jednak nie wszystko – wzrosła również minimalna stawka godzinowa, która wynosi teraz 30,50 zł brutto. Pierwsze wynagrodzenia w nowej wysokości już trafiają na konta!

REKLAMA

4054,84 zł – tyle wynosi przeciętne świadczenie kompensacyjne. Wysokość swojego świadczenia można wyliczyć korzystając z kalkulatora ZUS

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w grudniu 2024 r. pobierało 11,8 tys. osób. Przeciętna wysokość tego świadczenia wyniosła 4054,84 zł. Do wyliczenia świadczenia kompensacyjnego ZUS przygotował specjalny kalkulator.

Zmiana formy opodatkowania w 2025 r. Do kiedy i jak może to zrobić przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą?

Początek każdego roku kalendarzowego to dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą okazja do analizy wyniku finansowego firmy. Czasami okazuje się, że stosowany dotąd sposób rozliczeń przestał być opłacalny lub nie sprawdził się. Zbyt niskie przychody, przekroczenie obowiązujących limitów czy też zmiana skali działalności skłaniają do poszukiwania nowych rozwiązań. Wyjaśniamy, jak zmienić formę opodatkowania działalności gospodarczej.

REKLAMA