Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.
Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.
Ważne!
Pracownik niezdolny do pracy wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy ma prawo do 100 proc. wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego
Droga do pracy i z pracy
Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca:
l innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,
l zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,
l zwykłego spożywania posiłków,
l odbywania nauki lub studiów.
Jeżeli pracownik uległ wypadkowi spełniającemu powyższe cechy, to powinien niezwłocznie zawiadomić o tym swojego pracodawcę. Pracodawca ustala okoliczności i przyczyny wypadku w drodze do pracy lub z pracy w karcie wypadku.
Wyjaśnić trzeba, że do 31 grudnia 2002 r. wypadek w drodze do pracy lub z pracy uprawniał do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. 1 stycznia 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm.). Jej przepisów nie stosuje się do wypadku w drodze do pracy lub z pracy, a także świadczeń przysługujących pracownikowi z tego tytułu. Zagadnienia te reguluje ustawa o emeryturach i rentach z FUS.
Kiedy świadczenia
Przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS umożliwiają uzyskanie renty z tytułu niezdolności do pracy będącej skutkiem wypadku w drodze do pracy lub z pracy, a także renty rodzinnej po osobie, która była uprawniona do takiej renty albo spełniała warunki do jej uzyskania, na łagodniejszych od ogólnych zasadach.
Ułatwienie w uzyskaniu renty z tytułu niezdolności do pracy dla osoby, która uległa wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy i z tego powodu stała się niezdolna do pracy, polega na tym, że nie musi ona wykazywać odpowiednio długiego okresu składkowego i nieskładkowego. Zatem nawet w razie krótkiego stażu pracy, pracownik, który stał się (co najmniej częściowo) niezdolny do pracy w wyniku wypadku w drodze do lub z pracy, ma możliwość uzyskania renty.
Renta i emerytura
Gdy pracownik zmarł w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy, członkowie jego rodziny (jeśli spełnią warunki określone w ustawie o emeryturach i rentach z FUS) mogą uzyskać prawo do renty rodzinnej bez potrzeby dokumentowania odpowiedniego stażu pracy zmarłego. Muszą oni jedynie (w razie wątpliwości) wykazać, że zmarł on w wyniku wypadku zaistniałego w drodze do pracy lub z pracy.
Osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r., uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, zaistniałym do dnia 31 grudnia 2002 r. mogą przejść na wcześniejszą emeryturę. Kobieta otrzyma ją po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy, a mężczyzna, jeśli ukończy 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.
WARUNKI UZYSKANIA RENTY
Ogólna zasada jest następująca: renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
l jest niezdolny do pracy;
l ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
l niezdolność do pracy powstała w ściśle określonych w ustawie o emeryturach i rentach okresach (m.in. w okresie ubezpieczenia, pobierania wynagrodzenia czy zasiłku chorobowego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów (warunku tego nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy).
PRZYKŁAD: WYSTARCZY KRÓTKI STAŻ PRACY
Adam Z. po zakończeniu pracy udał się do swojego domu. Podczas przechodzenia przez jezdnię został potrącony przez samochód. W wyniku znacznych obrażeń, będących skutkiem tego wypadku, został uznany za niezdolnego do pracy. Mimo że ma on zaledwie czteroletni staż pracy i 39 lat, uzyskał prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Ryszard Sadlik
gp@infor.pl
Podstawa prawna
l Art. 31, 57, 57a, 57b, 65 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).