Nasza czytelniczka po kilku latach pracy u jednego pracodawcy postanowiła zmienić miejsce zatrudnienia. Powodem odejścia ze starej firmy była pogarszająca się sytuacja finansowa dotychczasowego pracodawcy. Pracodawca zgodził się na rozwiązanie umowy. Po kilku dniach pracownica odebrała świadectwo pracy. Jednak pracodawca nie wpisał w nim całego okresu zatrudnienia. Czytelniczka po sprawdzeniu wszystkich umów stwierdziła, że pracodawca wpisał do świadectwa pracy tylko ostatnią umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony. Natomiast w świadectwie nie ma dwóch pierwszych umów o pracę za okres w sumie 3 lat. Pracodawca mimo wniosku pracownicy, nie sprostował świadectwa pracy i nie wpisał w nim faktycznego okresu zatrudnienia w jego firmie. Czytelniczka skierowała sprawę do sądu pracy. Na podstawie przedstawionych w sądzie dokumentów (umów o pracę) sąd nakazał pracodawcy wystawienie nowego świadectwa pracy. Pracodawca jednak odmawia. Co w takiej sytuacji powinna zrobić pracownica?
Pracodawca odmawia wydania świadectwa pracy zawierającego prawidłowe informacje na temat stażu pracy w jego firmie, mimo że pracownica dysponuje wyrokiem sądu nakazującym sprostowanie świadectwa. Co w takiej sytuacji może zrobić pracownica? Jakie konsekwencje grożą pracodawcy? Czy pracownik może liczyć na pomoc Państwowej Inspekcji Pracy?
EKSPERCI WYJAŚNIAJĄ
Katarzyna Dulewicz, radca prawny, CMS Cameron McKenna Paweł Dębowski Spółka Komandytowa
Pracodawca ma obowiązek zawrzeć w świadectwie pracy wszystkie okresy zatrudnienia. W razie uwzględnienia przez sąd pracy powództwa pracownika o sprostowanie świadectwa pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi niezwłocznie nowe świadectwo pracy, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu w tej sprawie. Kwestie te reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. nr 60, poz. 282 z późn. zm.). Jeżeli pracodawca nie zastosuje się do orzeczenia sądu nakazującego wydanie sprostowanego świadectwa pracy, pracownik powinien zwrócić się do sądu z wnioskiem o nadanie uzyskanemu wyrokowi klauzuli wykonalności. Po nadaniu klauzuli wykonalności orzeczenie stanowi tytuł wykonawczy.
Posiadając tytuł wykonawczy, pracownik powinien ponownie zwrócić się do właściwego sądu z wnioskiem o zobowiązanie pracodawcy do wykonania wyroku i wydania sprostowanego świadectwa pracy (właściwym sądem jest sąd, w którego okręgu ma być wykonana czynność). Sąd, po wysłuchaniu pracownika i pracodawcy, wyznaczy pracodawcy termin do wydania prawidłowego świadectwa i zagrozi mu grzywną, na wypadek gdyby w terminie nie wykonał tej czynności.
Po bezskutecznym upływie terminu sąd na wniosek pracownika nałoży na pracodawcę grzywnę i wyznaczy kolejny termin do wydania świadectwa pracy, z zagrożeniem surowszą grzywną. Grzywna jednorazowo nie może przekraczać 1000 zł. Jednak gdyby pracodawca nie zastosował się trzykrotnie do nakazu sądu, grzywna jednorazowo może być wyższa. Maksymalna wysokość grzywien nie może przekroczyć 100 000 zł. Jeżeli pracodawca nie zapłaci grzywny, kara ta zostaje zamieniona na areszt w przeliczeniu 1 dzień aresztu na kwotę od pięciu do stu pięćdziesięciu złotych grzywny. Ogólny czas aresztu nie może przekroczyć w jednej sprawie 6 miesięcy. Jeżeli pracodawca jest osobą prawną (np. spółką), wyżej opisanym środkom przymusu podlegać będzie pracownik odpowiedzialny za niezastosowanie się do wezwania, a gdyby ustalenie takiego pracownika było utrudnione, środkom przymusu będą podlegać osoby uprawnione do jej reprezentowania (np. członkowie zarządu).
Ponadto pracodawca, który nie stosuje się do orzeczenia sądu i nie wydaje sprostowanego świadectwa pracy, popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 282 par. 2 k.p.) i może być na niego nałożona grzywna w wysokości do 5000 zł.
Natomiast pracownikowi, na podstawie przepisów kodeksu pracy, przysługuje roszczenie do pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni.
Dawid Baran, rzecznik prasowy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Rzeszowie
Do Państwowej Inspekcji Pracy często zwracają się pracownicy, którzy mają kłopoty z otrzymaniem od pracodawców świadectwa pracy. Dokument ten jest niezwykle ważny dla pracownika, gdyż stanowi dowód potwierdzający staż pracy i jest podstawą do ustalenia praw pracowniczych w kolejnych zakładach pracy.
W przypadku skargi pracownika inspektorzy przeprowadzają kontrolę w firmie. Pracodawcy najczęściej po wizycie inspektora pracy wydają świadectwa. Najczęstszym powodem niewydania świadectwa jest niewiedza pracodawców, że mają taki obowiązek. Niekiedy właściciele firm złośliwie uchylają się od wystawienia takiego dokumentu. Zdarza się także, że pracodawcy uzależniają wystawienie świadectwa pracy od rozliczenia się pracownika z firmą. Jeżeli pracownik np. zwróci zaliczkę, samochód, telefon komórkowy lub komputer, pracodawca wyda mu taki dokument. Takie postępowanie jest niedopuszczalne, gdyż są to dwie odrębne sprawy. Jeżeli pracodawca posiada określone roszczenia wobec pracownika, powinien skierować sprawę do sądu pracy.
