Czy pracownikowi zatrudnionemu na zastępstwo za innego pracownika w macierzystym zakładzie pracy należy się urlop wypoczynkowy lub ekwiwalent. Czy po ustaniu tego stosunku pracy należy sporządzić świadectwo pracy?
Umowa o pracę zawarta na tzw. zastępstwo jest szczególnym rodzajem umowy o pracę zawartej z pracownikiem na czas określony.
Wynika to z samego charakteru umowy na zastępstwo. Umowę taką zawiera się z pracownikiem, jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa innego pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Wówczas pracodawca zatrudnia pracownika w zastępstwie na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas takiej właśnie nieobecności.
Oznacza to zatem, że pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na zastępstwo jest pełnoprawnym pracownikiem. Korzysta on bowiem z praw i uprawnień pracowniczych na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy świadczący pracę u tego pracodawcy.
Nie ma tutaj znaczenia fakt, iż pracownik ten jest już zatrudniony u tego pracodawcy na podstawie umowy o pracę. Umowa na zastępstwo jest bowiem odrębnym stosunkiem pracy, z tytułu którego pracownik ma określone prawa, m.in. prawo do urlopu wypoczynkowego. Ponadto po zakończeniu trwania umowy na zastępstwo, pracownikowi temu należy wydać świadectwo pracy.
ZAPAMIĘTAJ!
W przypadku pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę zawartej na zastępstwo mamy do czynienia z dwoma odrębnymi stosunkami pracy, nawet jeżeli zawarte są z tym samym pracodawcą.
W związku z powyższym pracownik zatrudniony na zastępstwo ma prawo do urlopu wypoczynkowego, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz świadectwa pracy w momencie rozwiązania bądź ustania stosunku pracy.
Urlop wypoczynkowy
Pracownik ten ma zatem prawo do urlopu wypoczynkowego uzależnionego od jego stażu pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego (art. 152 Kodeksu pracy).
Wymiar wspomnianego urlopu wypoczynkowego wynosi:
• 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
• 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Jednakże, wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, np. na 1/2 etatu, ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.
PRZYKŁAD
Jeżeli pracownik jest zatrudniony na 1/2 etatu i ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego, to wymiar przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w danym roku oblicza się w następujący sposób:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia. Oznacza to zatem, że okres trwania podstawowego zatrudnienia pracownika zatrudnionego na zastępstwo u swojego pracodawcy, nie będzie brany pod uwagę. Przy zaliczaniu zakończonych okresów zatrudnienia do stażu pracy uprawniającego pracownika do urlopu wypoczynkowego w określonym wymiarze, nie mają również znaczenia przerwy w zatrudnieniu, jak również sposób ustania stosunku pracy (art. 1541 Kodeksu pracy).
Ponadto, zgodnie z art. 1542 Kodeksu pracy, samego urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi w dni, które są dla tego pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy tego pracownika w danym dniu.
Ponadto pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 Kodeksu pracy).
W sytuacji gdy w ciągu roku kalendarzowego z pracownikiem ustaje stosunek pracy, a nie wykorzystał on całego przysługującego mu urlopu, przysługuje mu urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u danego pracodawcy.
Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy
W przypadku gdy pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego u dotychczasowego pracodawcy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za ten urlop wypoczynkowy.
Pracodawca ma zatem obowiązek wypłacić pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wówczas, gdy np. w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, nie miał on możliwości wykorzystania tego urlopu w naturze (art. 171 Kodeksu pracy).
PODSUMOWANIE
Pracownikowi zatrudnionemu dodatkowo u dotychczasowego pracodawcy, na podstawie umowy na zastępstwo, przysługuje z tytułu tej umowy urlop wypoczynkowy oraz ekwiwalent pieniężny za niewykorzystanie takiego urlopu. Natomiast w przypadku rozwiązania lub ustania takiego dodatkowego stosunku pracy z macierzystym pracodawcą, należy pracownikowi wystawić świadectwo pracy, nawet jeżeli podstawowy stosunek pracy tego pracownika trwa nadal.
Podstawy prawne
• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeksu pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 71)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 230, poz. 2290)
MAGDALENA KASPRZAK