wypowiedzenie umowy o pracę umowa o pracę praca pracownik pracodawca zwolnienie dyscyplinarne dyscyplinarka dyscyplina / młodociany, rozwiązanie umowy / ShutterStock
Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem może nastąpić jedynie z przyczyn ściśle określonych w Kodeksie pracy. Wymóg ten ma charakter jednostronny, dotyczy właściwie tylko pracodawcy. Młodociany może rozwiązać taką umowę w każdej chwili, nie informując pracodawcy o przyczynie wypowiedzenia, natomiast przywilej ten nie przysługuje pracodawcy.
Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem może nastąpić jedynie z przyczyn ściśle określonych w Kodeksie pracy. Wymóg ten ma charakter jednostronny, dotyczy właściwie tylko pracodawcy.
Młodociany może rozwiązać taką umowę w każdej chwili, nie informując pracodawcy o przyczynie wypowiedzenia, natomiast przywilej ten nie przysługuje pracodawcy.
Pracodawca może rozwiązać taką umowę w zasadzie w trzech przypadkach:
• gdy młodociany pracownik nie wypełnia obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, mimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
• na skutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
• stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe; dotyczy to stwierdzenia nieprzydatności z powodu innych przyczyn niż zdrowotne, np. brak pożądanej zręczności manualnej.
PRZYKŁAD
Pracodawca wielokrotnie pouczał i dyscyplinował młodocianego pracownika, który opuszczał godziny pracy. W takiej sytuacji, zakładając brak postępów w nauce zawodu i dalszych perspektyw, pracodawca podjął decyzję o rozwiązaniu umowy zawartej w celu przygotowania zawodowego.
Rozwiązanie bez wypowiedzenia
W ściśle określonych przypadkach możliwe jest także rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia. Pracodawca może zdecydować się na ten krok, jeśli młodociany ciężko naruszy podstawowe obowiązki pracownicze (np. zakłóca porządek w miejscu pracy, opuszcza miejsce pracy bez usprawiedliwienia, popełnia w czasie trwania umowy o pracę przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem). Rozwiązanie umowy o pracę z powyższych przyczyn nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Identyczne skutki może powodować dłuższa nieobecność młodocianego w pracy z powodu choroby lub przyczyn innych niż niezdolność do pracy.
ważne
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu dłuższej nieobecności w pracy nie jest możliwe w okresie pobierania zasiłku przysługującego z tytułu osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, a także w okresie pobierania wynagrodzenia i zasiłku w przypadku odosobnienia.
Inną możliwością jest rozwiązanie umowy przez pracodawcę ze skutkiem natychmiastowym. Sytuacja taka ma miejsce, jeśli lekarz orzeknie, że dotychczasowa praca zagraża zdrowiu młodocianego (art. 201 § 2 k.p.), a pracodawca nie jest w stanie zaproponować mu innego miejsca pracy. W przypadku rozwiązania umowy z takiego powodu młodocianemu przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
PRZYKŁAD
Pracownik młodociany wykonywał swoją pracę w zakładzie stolarskim w malarni okien. Lekarz orzekł zakaz wykonywania pracy związanej z bezpośrednim kontaktem z farbą chemiczną. Pracodawca nie zapewnił młodocianemu innego miejsca pracy, rozwiązując umowę o pracę bez wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy o pracę przez młodocianego bez wypowiedzenia dopuszczalne jest w przypadku, gdy zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika młodocianego, a pracodawca nie przeniesie go natychmiast do innej pracy odpowiedniej ze względu na jego zdrowie lub gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika młodocianego (art. 55 § 11 k.p.). W takim przypadku młodocianemu przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
ważne
Rozwiązywanie umowy o pracę przy wykonywaniu lekkich prac nie podlega szczególnej ochronie, następuje na zasadach ogólnych.
Umowa cywilnoprawna też za zgodą
Umowa zlecenia czy o dzieło zawarta z osobą małoletnią wymaga dla swojej ważności zgody przedstawiciela ustawowego. W przypadku gdy umowę zawarto bez jego zgody, pracodawca może wyznaczyć przedstawicielowi małoletniego termin do potwierdzenia umowy. Na tej podstawie małoletni mogą świadczyć czynności, które można by zaliczyć do lekkich prac, np. roznoszenie ulotek reklamowych, reklamowanie kosmetyków, prezentacje mody.
Serwis PP radzi
Pytanie
Młodociany, którego zatrudniłem w swoim zakładzie w celu przygotowania zawodowego, jest od 4 miesięcy nieobecny w pracy z powodu długotrwałej choroby. Czy mogę rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem młodocianym niezdolnym do pracy?
Odpowiadamy
Tak. Z powodu długotrwałej choroby pracownika młodocianego może Pan rozwiązać umowę o pracę. Ta czynność obwarowana jest jednak konkretnymi warunkami, mianowicie: długością choroby i odpowiednim stażem pracy pracownika młodocianego.
Umowa zawarta z młodocianym w celu przygotowania zawodowego może być rozwiązana w przypadku zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 53 § 1 pkt 1 k.p., jeżeli niezdolność pracownika młodocianego do pracy z powodu choroby trwa: dłużej niż 3 miesiące – gdy młodociany był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy bądź dłużej niż okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku – gdy młodociany był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Pytanie
Zawarłem z młodocianym pracownikiem umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego. Młodociany uzyska podstawowe kwalifikacje zawodowe wymagane na stanowisku pracy ślusarza przed ukończeniem 18. roku życia. Czy muszę zatrudniać go nadal, po uzyskaniu przez niego kwalifikacji zawodowych, a może taką datą jest osiągnięcie przez niego pełnoletności?
Odpowiadamy
Nie ma Pan takiego obowiązku. Ograniczenie możliwości rozwiązania z młodocianym umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony do przyczyn wymienionych w art. 196 k.p. (tj. niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego, stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe) nie dotyczy młodocianych, którzy uzyskali kwalifikacje zawodowe. Oznacza to, że po uzyskaniu przez młodocianego kwalifikacji zawodowych pracodawca może rozwiązać z nim umowę o pracę na ogólnie obowiązujących zasadach.
dr Artur Malinowski