REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak usprawiedliwić nieobecność w pracy

Danuta Klucz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik musi przedstawić dowody na usprawiedliwienie swojej nieobecności w pracy. W przeciwnym razie może narazić się na różnorakie konsekwencje, ze zwolnieniem z pracy włącznie.

Zaistnienie okoliczności uniemożliwiających stawienie się do pracy, zobowiązuje pracownika do niezwłocznego powiadomienia pracodawcy o przyczynie i przewidywanym terminie nieobecności. Jest to jeden z pracowniczych obowiązków, którego nie należy lekceważyć. Skutki nieusprawiedliwienia nieobecności w pracy mogą okazać się bowiem dotkliwe.

REKLAMA

Podstawowe zasady usprawiedliwiania nieobecności w pracy określa rozporządzenie z 15 maja 1996 r. Skonkretyzowanie zasad ujętych w rozporządzeniu powinno nastąpić w przepisach zakładowych z uwzględnieniem organizacji pracy u danego pracodawcy. Sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz tryb usprawiedliwiania nieobecności stanowią bowiem kwestie wchodzące w zakres przedmiotowy regulaminu pracy.

Pracodawca, który nie ma obowiązku wydania tego dokumentu (zatrudnia mniej niż 20 pracowników), sposób usprawiedliwiania nieobecności w pracy określa w pisemnej informacji o podstawowych warunkach pracy kierowanej do każdego nowo zatrudnionego pracownika.

Przyczyny nieobecności

Przyczyny usprawiedliwiające nieobecność pracownika mogą być różne. Nie chodzi tu jednak o każdy powód niestawienia się do pracy, na jaki mógłby powołać się pracownik, lecz tylko o zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają pracownikowi stawienie się do pracy i jej świadczenie, oraz o inne przypadki niemożliwości wykonywania pracy, uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność.

REKLAMA

W zależności od charakteru przyczyny nieobecności w pracy, dwojaki może być tryb postępowania w tym zakresie. Jeżeli bowiem przyczyna nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia, pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o niej, jak również o przewidywanym okresie swojej nieobecności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z natury rzeczy takie postępowanie nie jest możliwe w razie zaistnienia okoliczności, których nie można było przewidzieć. Dlatego w takim przypadku pracownik powinien niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o zaistniałej już przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania. Powinien to uczynić najpóźniej w drugim dniu nieobecności w pracy.

Wśród przyczyn usprawiedliwiających absencję pracownika można wymienić:

• chorobę pracownika lub członka rodziny wymagającego jego osobistej opieki,

• sprawowanie opieki nad dzieckiem,

• konieczność stawienia się na wezwanie organów administracji, sądu, prokuratury, policji,

• odpoczynek po nocnej podróży służbowej.

Obowiązek zawiadomienia

Sposób zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy powinien być określony w regulacjach obowiązujących u danego pracodawcy. Wówczas pracownik jest zobligowany postępować według reguł wynikających z przepisów wewnątrzzakładowych. W przypadku braku regulaminu pracy elementy organizacji i porządku pracy, w tym sposób potwierdzania obecności w pracy, określa pracodawca w drodze wydawanych poleceń.

Z praktyki wynika, że przepisy zakładowe często nie regulują odmiennie tej materii i odsyłają do przepisów powszechnie obowiązujących. W takim przypadku stosuje się ogólne zasady wynikające z rozporządzenia. Zgodnie zaś z tym aktem zawiadomienie o nieobecności w pracy może być dokonane w różny sposób, a więc nie tylko osobiście, ale i za pośrednictwem innych środków łączności.

PRZYKŁAD: ZAWIADOMIENIE PRACODAWCY

Pracownik nie stawił się do pracy z powodu choroby. Od lekarza otrzymał kilkunastodniowe zwolnienie lekarskie. Jeżeli przepisy prawa pracy obowiązujące u danego pracodawcy nie określają sposobu zawiadomienia o przyczynie nieobecności w pracy, pracownika obowiązują zasady określone w przepisach rozporządzenia. Zgodnie z nimi pracownik nie musi zawiadamiać pracodawcy osobiście o swojej nieobecności, co jest szczególnie ważne w przypadku choroby. Może przekazać tę informację przez inną osobę lub telefonicznie albo też za pomocą innego środka łączności, np. faksu lub internetu. Poza tym pracownik może zaświadczenie lekarskie przesłać drogą pocztową, przy czym za datę zawiadomienia uważa się wtedy datę stempla pocztowego.

Tylko w wyjatkowych sytuacjach niepowiadomienie pracodawcy o przyczynie nieobecności pracownika w pracy będzie usprawiedliwione. Taką sytuacją jest np. obłożna choroba pracownika połączona z brakiem lub nieobecnością domowników albo inne zdarzenie losowe. W takim przypadku pracownik powinien powiadomić pracodawcę niezwłocznie po ustaniu przeszkody uniemożliwiającej dokonanie tego w pierwotnym terminie.

Oświadczenie lub zaświadczenie

Nieobecność w pracy, aby została uznana za usprawiedliwioną, musi być odpowiednio udokumentowana. Zobowiązuje to pracownika do przedłożenia pracodawcy dowodu, z którego wynika, iż jego nieobecność w pracy była usprawiedliwiona. Dowodami takimi są przede wszystkim zaświadczenia lub inne dokumenty wydane przez uprawnione organy (instytucje). W niektórych sytuacjach wystarczające jest jednak oświadczenie pracownika.

Usprawiedliwienie nieobecności na podstawie oświadczenia pracownika następuje w razie konieczności sprawowania przez niego osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat ośmiu z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza. Oświadczenie składa także pracownik, który nie stawia się do pracy po odbyciu podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło osiem godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny.

Jeżeli natomiast nieobecność w pracy spowodowana jest chorobą, dowodem usprawiedliwiającym jest zaświadczenie lekarskie, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy lub decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego w razie odosobnienia pracownika z powodu choroby zakaźnej.

Gdy pracownik zostaje wezwany

Pracodawca musi się liczyć z tym, że pracownicy muszą niekiedy reagować na wezwania różnych organów. Dotyczy to na przykład stawienia się na rozprawie sądowej, przed organem właściwym w sprawach powszechnego obowiązku obrony czy innym organem administracji. W przypadku gdy pracownik przedstawi wezwanie do stawienia się przed jednym z tych organów, na pracodawcy ciąży obowiązek zwolnienia go od wykonywania pracy na czas niezbędny do załatwienia czynności związanych z tym wezwaniem.

Dowodem usprawiedliwiającym jest w takich przypadkach imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub inny organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia. Wezwanie powinno zawierać adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika przed danym organem.

PRZYKŁAD: ZWOLNIENIE Z CZĘŚCI DNIA PRACY

Jeden z pracowników zwrócił się o zwolnienie go na rozprawę spadkową, na którą został wezwany jako strona. Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika wezwanego przez sąd w charakterze strony, choć w przypadku tego rodzaju zwolnień nie ma on obowiązku wypłacać wynagrodzenia. Przepisy prawa nie określają sztywnych granic czasowych zwolnienia udzielanego wezwanemu pracownikowi. Zwolnienie takie obejmuje więc tyle czasu, ile pracownik potrzebuje do stawienia się przed danym organem. Jeżeli dokonanie czynności związanych z wezwaniem wymaga od pracownika poświęcenia całego dnia pracy, to pracodawca musi usprawiedliwić jego nieobecność w danym dniu. W sytuacji gdy realizacja tej powinności zabierze pracownikowi tylko część dnia, pozostałe godziny powinien on przepracować. Dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy jest w takiej sytuacji wystawione przez sąd pisemne, imienne wezwanie, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika przed sądem.

Co grozi pracownikowi

Za naruszenie obowiązku usprawiedliwienia swojej nieobecności pracownik może ponieść różne konsekwencje w zależności od stopnia tego naruszenia. Inaczej bowiem ocenia się absencję w pracy bez formalnego usprawiedliwienia jej i przy jednoczesnym braku okoliczności usprawiedliwiających tę nieobecność, a inaczej sytuację, gdy faktycznie wystąpiła przyczyna usprawiedliwiająca nieobecność, a pracownik naruszył jedynie procedurę jej usprawiedliwiania.

Na różnicę tę wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, przyjmując, że zachowanie pracownika w przypadku formalnych uchybień nie powinno być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (np. wyrok z 4 sierpnia 1999 r., I PKN 126/99; OSNP 2000/20, poz. 752). O naruszeniu takim można natomiast mówić, gdy nie zaistniały okoliczności usprawiedliwiające nieobecność, a mimo to pracownik nie stawił się do pracy.

W każdym przypadku za nieprzestrzeganie przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania absencji w pracy pracodawca może udzielić pracownikowi upomnienia lub nagany. Natomiast za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia grozi mu kara pieniężna.

PRZYKŁAD: SPÓŹNIONE USPRAWIEDLIWIENIE

Zgodnie z obowiązującym regulaminem pracy, pracownik był zobowiązany najpóźniej w drugim dniu swojej nieobecności powiadomić pracodawcę o przyczynie tej nieobecności i przewidywanym czasie jej trwania. Pracownik dopiero po tygodniu powiadomił pracodawcę, że w tym czasie był chory, dostarczając zaświadczenie lekarskie. Pracodawca może za takie zachowanie nałożyć na pracownika sankcje porządkowe lub nawet wypowiedzieć mu umowę o pracę. Jednakże pracownikowi, który usprawiedliwił nieobecność w pracy z opóźnieniem nie można zasadnie zarzucić opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia i z tego powodu rozwiązać z nim umowy o pracę w trybie natychmiastowym.

Danuta Klucz

gp@infor.pl

Podstawa prawna

• Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281 z późn. zm.).

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ceny 2025: Ile kosztuje wykończenie mieszkania (pod klucz) u dewelopera?

Czy deweloperzy oferują wykończenie mieszkań pod klucz? W jakiej cenie? Jak wielu nabywców się na nie decyduje? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Unijne rozporządzenie DORA już obowiązuje. Które firmy muszą stosować nowe przepisy od 17 stycznia 2025 r.?

Od 17 stycznia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczęło obowiązywać Rozporządzenie DORA. Objęte nim podmioty finansowe miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT. Na niespełna miesiąc przed ostatecznym terminem wdrożenia zmian Europejski Bank Centralny opublikował raport SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) za 2024 rok, w którym ze wszystkich badanych aspektów związanych z działalnością banków to właśnie ryzyko operacyjne i teleinformatyczne uzyskało najgorsze średnie wyniki. Czy Rozporządzenie DORA zmieni coś w tym zakresie? Na to pytanie odpowiadają eksperci Linux Polska.

Kandydaci na prezydenta 2025 [Sondaż]

Którzy kandydaci na prezydenta w 2025 roku mają największe szanse? Oto sondaż Opinia24. Procenty pierwszej trójki rozkładają się następująco: 35,3%, 22,1% oraz 13,2%.

E-doręczenia: 10 najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi

E-doręczenia funkcjonują od 1 stycznia 2025 roku. Przedstawiamy 10 najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi ekspertki. Jakie podmioty muszą posiadać adres do e-doręczeń? Czy w przypadku braku odbioru przesyłek z e-doręczeń w określonym czasie będzie domniemanie doręczenia?

REKLAMA

Brykiety drzewne czy drewno kawałkowe – czym lepiej ogrzewać dom i ile to kosztuje? Zestawienie kaloryczności gatunków drewna

Każdy rodzaj paliwa ma swoje mocne strony. Polska jest jednym z większych producentów brykietów w Europie i znaleźć u nas można bardzo szeroką ich gamę. Brykietowanie to proces, który nadaje drewnu nową strukturę, zagęszcza je. Brykiet tej samej wielkości z trocin dębowych ma taką samą wagę jak z trocin sosnowych czy świerkowych. Co więcej, brykiet z trocin iglastych ma wyższą wartość kaloryczną, ponieważ drewno iglaste, niezależnie od lekkiej wagi, tak naprawdę jest bardziej kaloryczne od liściastego. Do tego jeśli porównamy polano i brykiet o tej samej objętości, to brykiet jest cięższy od drewna.

Ratingi ESG: katalizator zmian czy iluzja postępu?

Współczesny świat biznesu coraz silniej akcentuje znaczenie ESG jako wyznacznika zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście ratingi ESG odgrywają kluczową rolę w ocenie działań firm na polu odpowiedzialności środowiskowe, społecznej i zarządzania. Ale czy są one rzeczywistym impulsem do zmian, czy raczej efektowną fasadą bez głębszego wpływu na biznesową rzeczywistość? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Transfer danych osobowych do Kanady – czy to bezpieczne? Co na to RODO?

Kanada to kraj, który kojarzy się nam z piękną przyrodą, syropem klonowym i piżamowym shoppingiem. Jednak z punktu widzenia RODO Kanada to „państwo trzecie” – miejsce, które nie podlega bezpośrednio unijnym regulacjom ochrony danych osobowych. Czy oznacza to, że przesyłanie danych na drugi brzeg Atlantyku jest ryzykowne?

Chiński model AI (DeepSeek R1) tańszy od amerykańskich a co najmniej równie dobry. Duża przecena akcji firm technologicznych w USA

Notowania największych amerykańskich firm związanych z rozwojem sztucznej inteligencji oraz jej infrastrukturą zaliczyły ostry spadek w poniedziałek, w związku z zaprezentowaniem tańszego i wydajniejszego chińskiego modelu AI, DeepSeek R1.

REKLAMA

Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka a dokumentacja pracownicza rodzica. MRPiPS odpowiada na ważne pytania

Po co pracodawcy dostęp do całości orzeczenia o niepełnosprawności dziecka? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na wątpliwości Rzeczniczki Praw Dziecka. Problem dotyczy dokumentowania prawa do dodatkowego urlopu wychowawczego rodzica dziecka z niepełnosprawnością.

2500 zł dla nauczyciela (nie każdego) - na zakup laptopa. MEN: wnioski do 25 lutego 2025 r. Za droższy model trzeba będzie dopłacić samemu

Nauczyciele szkół ponadpodstawowych i klas I-III szkół podstawowych mogą od poniedziałku 27 stycznia 2025 r. składać wnioski o bon na zakup sprzętu w programie "Laptop dla nauczyciela" – poinformowali ministra edukacji Barbara Nowacka i wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Na złożenie wniosków nauczyciele mają 30 dni (do 25 lutego 2025 r. – PAP), kolejne 30 dni przeznaczone będzie na ich rozpatrzenie. Bony mają być wręczane w miesiącach kwiecień-maj 2025 r., a wykorzystać je będzie można do końca 2025 roku.

REKLAMA