Część osób po wyroku Trybunału Konstytucyjnego postanowiła nie czekać na dostosowanie obowiązujących przepisów do wyroku (TK dał na to ustawodawcy rok), ale zgłosiła się do ZUS po emeryturę. Wszystkim tym osobom ZUS odmówił przyznania świadczenia, uznając, że nie ma na to podstawy prawnej.
Jeśli osoby te nie odwoływały się od decyzji ZUS do sądu muszą teraz złożyć powtórny wniosek do ZUS o emeryturę. Jeżeli zostanie złożony w maju tego roku ZUS przyzna im świadczenie od dnia wejścia w życie ustawy (czyli od 8 maja), z nową kwotą bazową obowiązującą na dzień złożenia powtórnego wniosku. Jeżeli wniosek zostanie zgłoszony później, przyznanie emerytury nastąpi od pierwszego dnia miesiąca, w którym to zrobią. Jeśli więc złożą wniosek na przykład w czerwcu, pierwsze świadczenie zostanie przyznane za ten miesiąc.
Odwołanie do sądu
Część osób (około 18 tys.) odwołała się od negatywnych decyzji ZUS do sądu.
Ich obecna sytuacja zależy od tego, czy sąd I instancji wydał już wyrok. Jeśli tak się nie stało (tak jest w zdecydowanej większości), sprawa wraz z aktami ubezpieczonego znajduje się w sądzie.
Ubezpieczony może w takiej sytuacji wycofać odwołanie z sądu, a sąd umorzy postępowanie i przekaże akta ubezpieczonego do ZUS. Wtedy, aby uzyskać emeryturę, ubezpieczony powinien zgłosić wniosek do ZUS o ponowne rozpatrzenie uprawnień do emerytury.
Świadczenie zostanie przyznane przez ZUS od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono ponowny wniosek, nie wcześniej niż od dnia wejścia w życie ustawy.
W podobnej sytuacji są osoby, które odwołały się od wyroku wydanego przez sąd I instancji do sądu apelacyjnego i czekają na rozstrzygnięcie. Ich sprawa także znajduje się w sądzie, gdzie są ich akta. Wtedy ubezpieczony także może wycofać apelację z sądu, a sąd umorzy postępowanie i przekaże akta ubezpieczonego do ZUS. Także wtedy ubezpieczony musi wystąpić do ZUS z ponownym wnioskiem o emeryturę.
Jeśli jednak ubezpieczony nie wycofa z sądu odwołania od decyzji ZUS, wtedy to sąd może wydać wyrok, w którym zasądzi przyznanie emerytury na podstawie przepisu, który wszedł już w życie. Sąd uwzględni wtedy stan prawny obowiązujący na dzień wydawania wyroku i może przyznać emeryturę od dnia wejścia w życia ustawy (tj. od 8 maja). Gdyby jednak przyznał emeryturę z datą złożenia pierwotnego wniosku ZUS zapowiada, że wniesie apelację od tego wyroku do sądu apelacyjnego.
Sąd zasądził, ZUS się odwołał
W nieco trudniejszej sytuacji są osoby, które wygrały sprawy w sądzie I instancji, ale nie mają przyznanego świadczenia, bo ZUS wniósł apelację od tego wyroku do sądu apelacyjnego. Tak jest w około 400 przypadkach. ZUS w takich sprawach nie będzie wycofywać apelacji. Argumentuje, że była ona zasadna, bo sąd I instancji przyznał świadczenie bez przepisu prawnego. W takiej sytuacji osobie zainteresowanej pozostaje czekanie na rozstrzygnięcie sądu II instancji.
BARTOSZ MARCZUK
bartosz.marczuk@infor.pl