Czy renta socjalna może być zmniejszona
Od 1 marca 2007 r. zatrudniliśmy na podstawie umowy o pracę osobę uprawnioną do renty socjalnej. Od kwietnia ZUS wstrzymał wypłatę jej świadczenia. Czy możliwe jest zmniejszenie, a nie zawieszenie renty socjalnej?
Nie
W przypadku osoby uprawnionej do renty socjalnej próg zarobkowy powodujący zawieszenie świadczenia jest niższy niż w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej. Ponadto renta socjalna nie podlega zmniejszeniu jak pozostałe renty, a jedynie zawieszeniu.
ZUS wstrzyma wypłatę renty socjalnej już w przypadku osiągnięcia przez rencistę przychodu w wysokości przekraczającej 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS dla celów emerytalnych. Od 1 marca 2008 r. do 31 maja 2008 r. kwota ta wynosi 870 zł, a wysokość tego przychodu ustala się co kwartał.
W przeciwieństwie do emerytur i wymienionych wyżej rent, renta socjalna rozliczana jest przez ZUS na bieżąco, a to oznacza, że prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym uzyskany został przychód w wysokości przekraczającej graniczną kwotę przychodu.
Podstawa prawna
• Art. 10 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. nr 135, poz. 1268).
Czy ZUS zawiesi wypłatę emerytury
Od czterech lat jestem ubezpieczona z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Przez 30 lat pracowałam na podstawie umowy o pracę. W maju 2008 r. ukończę 55 lat i złożę wniosek o wcześniejszą emeryturę. Nie przystąpiłam do OFE. W dalszym ciągu chcę prowadzić działalność i płacić składki od minimalnej podstawy. Czy w takiej sytuacji ZUS zawiesi mi wypłatę emerytury?
Nie
Osiąganie przez osobę uprawnioną do wcześniejszej emerytury przychodu z tytułu pozarolniczej działalności może spowodować zawieszenie albo zmniejszenie wysokości świadczenia. Na ustalenie, czy osiągany przychód wpływa na zawieszenie albo zmniejszenie należnego świadczenia, nie ma wpływu fakt, czy emeryt opłaca składki na ubezpieczenia społeczne, czy też jest zwolniony z tego obowiązku z uwagi na posiadanie ustalonego prawa do świadczenia, czy też na podleganie obowiązkowi ubezpieczeń z innego tytułu.
Za przychód osiągany przez osoby prowadzące działalność gospodarczą uważa się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. W przypadku emerytów zgłaszających się dobrowolnie do ubezpieczenia społecznego będzie to podstawa wymiaru składek zadeklarowana przez nich, z tym że nie może być niższa niż najniższa podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast dla emerytów, którzy nie przystąpili dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, będzie to najniższa podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia.
Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą w marcu, kwietniu i maju 2008 r. wynosi 1739,90 zł, tj. 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale 2007 r.
W ustawie emerytalnej wyznaczono dwa progi przychodu: 70 proc. i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez prezesa GUS (od 1 marca 2008 r. kwoty te wynoszą odpowiednio: 2029,90 zł i 3769,80 zł), których przekroczenie powoduje zmniejszenie albo zawieszenie emerytury. Gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą opłaca składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru ustalonej w najniższej wysokości, nie przekracza progu zarobkowego powodującego zmniejszenie albo zawieszenie wypłaty świadczenia. W takim przypadku emerytura będzie wypłacana w pełnej wysokości.
Podstawa prawna
• Art. 103-104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy ważny jest rodzaj zawartej umowy
Prowadzę firmę i chcę do porządkowania dokumentacji zatrudnić osobę, która pobiera z ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wiem, że w zależności od wysokości przychodu ZUS może zmniejszyć albo zawiesić jej wypłatę świadczenia. Czy jeśli podpiszę z tą osobą umowę zlecenia na trzy miesiące, to ZUS może zmniejszyć albo zawiesić jej świadczenie?
Tak
Na zawieszenie albo zmniejszenie renty z tytułu niezdolności do pracy wpływ ma rodzaj zawartej umowy z dorabiającym rencistą i wysokość osiąganego przychodu. Przychód osiągany z tytułu wykonywania działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, a więc m.in. z umowy zlecenia, może spowodować zmniejszenie albo zawieszenie świadczenia.
Rencistka zatrudniona na podstawie umowy zlecenia będzie otrzymywała rentę w pełnej wysokości, jeżeli przychód z tej umowy nie przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS (od 1 marca 2008 r. 2029,90 zł). Trzeba jednak pamiętać o tym, że rozliczenie emerytów po zakończeniu roku może być roczne. Jeżeli dla rencistki umowa zlecenia byłaby jedynym źródłem przychodu w całym roku kalendarzowym 2008, to kwota uzyskanego przychodu w okresie trzech miesięcy rozłożyłaby się na cały rok. Oznacza to, że w okresie tym mogłaby ona zarobić zdecydowanie więcej niż tzw. niższa dopuszczalna kwota przychodu. Jeżeli zarobiłaby np. 4 tys. zł miesięcznie, to wprawdzie przychód w takiej wysokości powodowałby zawieszenie świadczenia w ciągu tych trzech miesięcy, ale po rocznym rozliczeniu po zakończeniu roku miałaby prawo do tego świadczenia w pełnej wysokości, gdyż przychód nie przekroczyłby dopuszczalnych rocznych kwot przychodu.
Podstawa prawna
• Art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy ZUS może zawiesić część renty rodzinnej
Od dwóch lat pobieram część renty rodzinnej po zmarłym mężu. Pracuję, ale ZUS wypłaca mi rentę w pełnej wysokości. Czy jeśli zawrę z pracodawcą dodatkowo umowę zlecenia, przychód z tej umowy może mieć wpływ na wysokość renty?
Tak
W przypadku osiągania przychodu, m.in. z umowy o pracę, umowy zlecenia - przez osobę uprawnioną do części renty rodzinnej, zawieszeniu lub zmniejszeniu będzie podlegała tylko ta część świadczenia, do której uprawniona jest osoba osiągająca przychód.
Ustawa emerytalna wyznacza dwa progi zarobkowe powodujące zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia: 70 proc. i 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W okresie od 1 marca 2008 r. do 31 maja 2008 r. kwoty te wynoszą odpowiednio: 2029,90 zł i 3769, 80 zł. Jeśli uzyskany przychód z zawartych umów będzie niższy niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, część przysługującej pani renty będzie wypłacana w pełnej wysokości. Jeżeli natomiast osiągnie pani przychód w kwocie przekraczającej 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nieprzekraczającej 130 proc. tego wynagrodzenia, część przysługującej pani renty rodzinnej podlega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż 1/3 z 20,4 proc. kwoty bazowej (obecnie 1/3 z 374,22 zł). Gdy przychód przekroczy 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, część przysługującej pani renty rodzinnej będzie zawieszona.
Podstawa prawna
• Art. 74, 104 ust. 7 i 8; art. 105 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz.353 z późn.zm.).
Czy ZUS wypłaci niezmniejszoną rentę
Nasz pracownik w marcu uzyskał prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Chce nadal pracować, ale w obniżonym wymiarze czasu pracy. Chce też otrzymywać rentę w pełnej wysokości. Czy można tak ustalić wysokość pensji, aby nie miała ona wpływu na wysokość wypłacanego przez ZUS świadczenia?
Tak
Renta z tytułu niezdolności do pracy będzie wypłacana w przysługującej wysokości, jeśli rencista będzie osiągał przychód nieprzekraczający 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS (obecnie 2029,90 zł). Wysokość dopuszczalnych miesięcznych kwot przychodu ulega zmianie w marcu, czerwcu, wrześniu i grudniu każdego roku.
Jeżeli zatem pracownik będzie osiągał wynagrodzenie poniżej 2029,90 zł, to ZUS będzie wypłacał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w pełnej wysokości. Nie ma przy tym znaczenia, czy przychód ten będzie osiągany z tytułu zatrudnienia w pełnym, czy też zmniejszonym wymiarze czasu pracy. Dla ZUS istotna jest wysokość osiąganego przychodu.
Podstawa prawna
• Art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy zsumować przychód z dwóch umów
Pobieram rentę socjalną, mimo że jestem zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 748 zł miesięcznie. Chciałbym w okresie letnim wynajmować całe piętro swojego domu. Czy przychód osiągnięty z tego tytułu będzie miał wpływ na wypłatę przez ZUS renty socjalnej?
Tak
Osiąganie przychodu z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, ma również wpływ na zawieszenie renty socjalnej. Jeśli zatem osiągnięty przez pana łączny przychód, zarówno z tytułu umowy o pracę, jak również z tytułu wynajmu lokalu, przekroczy 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS dla celów emerytalnych, ZUS zawiesi wypłatę renty socjalnej za miesiąc, w którym zostanie uzyskany taki przychód.
Podstawa prawna
• Art. 10 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. nr 135, poz. 1268).
AGATA ROGULSKA